Στο πλαίσιο της μελέτης «Περιφερειακή Πολιτική της Ελλάδας μετά το 2020», η οποία είχε ανατεθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και τη Γενική Διεύθυνση Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ολοκληρώθηκε και το κείμενο για την Ταυτότητα των 13 Ελληνικών Περιφερειών (Regional Profiles).
Όπως αναφέρει η μελέτη «η Δυτική Μακεδονία είναι η 10η μεγαλύτερη περιφερειακή οικονομία στην Ελλάδα και χαρακτηρίζεται από χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης σε σύγκριση με τον εθνικό και τον κοινοτικό μέσο όρο και υψηλό ποσοστό ανεργίας».
Βασικά στοιχεία
Συνολικά, η Δυτική Μακεδονία παράγει το 2,2% του Εθνικού ΑΕΠ, που είναι το δέκατο της περιφερειακής οικονομίας στην Ελλάδα. Το επίπεδο ανάπτυξής της Δυτικής Μακεδονίας, σε όρους κατά κεφαλήν ΑΕΠ, είναι σχετικά χαμηλότερο σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο (88%) και πολύ χαμηλό σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ (58%).
Το επίπεδο παραγωγικότητας στη Δυτική Μακεδονία κατέχει τη δεύτερη θέση στη χώρα κυρίως λόγω των εργοστασίων παραγωγής λιγνίτη που φιλοξενεί.
Η περιοχή δεν έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο προς μια οικονομία περισσότερο προσανατολισμένη στις εξαγωγές. Οι εξαγωγές εμπορευμάτων ισούνται με το 7,9% του ΑΕΠ και έχουν αυξηθεί μόνο κατά 0,4% ετησίως, τοποθετώντας τη Δυτική Μακεδονία στην 8η και 13η θέση στα αντίστοιχα στοιχεία.
Μεγάλο το πρόβλημα της ανεργίας
Η Δυτική Μακεδονία βιώνει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (27,5%) που υπερβαίνει δραματικά τον εθνικό και τον μέσο όρο της ΕΕ. Η ανεργία κατά μέσο όρο αυξήθηκε κατά 8% κατά την τελευταία δεκαετία, ενώ ο δείκτης απασχόλησης μειώθηκε κατά 1,5%. Επιπλέον, το 72% των ανέργων είναι μακροχρόνια άνεργοι, το 20% των νέων στην ηλικιακή ομάδα 15-24 αποκλείονται από την εκπαίδευση ή αγορά εργασίας, ενώ το μερίδιο του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού σχεδόν 37%. Μεταξύ 2015 και 2017, η Δυτική Μακεδονία συνέβαλε αρνητικά στην ανάπτυξη του εθνικού ΑΕΠ κατά περίπου -32%.
Πρόοδος Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας)
Η τρέχουσα πρόοδος, η οποία εξακολουθεί να είναι χαμηλότερη από τις εθνικές επιδόσεις, παρουσιάζει χειρότερη απόδοση στη διαδικασία εφαρμογής όσον αφορά στις δαπάνες στην έρευνα και τεχνολογία (3,6%) και στις μεταφορές (12,7%), αν και βελτιώθηκε η εικόνα τον τελευταίο χρόνο.
Την ίδια ώρα η Δυτική Μακεδονία αντιμετωπίζει την πρόκληση να προετοιμάσει τη μετάβαση στην μετα-λιγνίτη εποχή, θέτοντας έμφαση στον εμπλουτισμό της οικονομικής της βάσης με νέες βιομηχανικές δραστηριότητες:
- Ενίσχυση και διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης της περιφερειακής οικονομίας.
- Η επιδίωξη μιας περιφερειακής κοινωνίας με γνώμονα την καινοτομία και τη γνώση.
- Ενίσχυση της απόδοσης και του αντίκτυπου των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ.