Επίσκεψη στην Κοζάνη, σε μία από τις ιστορικότερες βιβλιοθήκες των Βαλκανίων! Το «κρυφό» στοίχημα μίας ομάδας ανθρώπων που αγαπά τον πολιτισμό

Το ραντεβού μας είχε οριστεί για το απόγευμα της Τετάρτης. Στην πόρτα μία μητέρα έχει δανειστεί μόλις ένα παιδικό παραμύθι, κρατώντας στο χέρι την κόρη της, ενώ ένας ηλικιωμένος αναζητεί πληροφορίες για την ανανέωση της κάρτας του. Στο βάθος του διαδρόμου μία παρέα μαθητών διαβάζει χαμηλόφωνα για τα μαθήματα του σχολείου. «Η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης είναι το καταφύγιο πολλών σε καιρούς κρίσης» θα μου πει ψιθυριστά μία υπάλληλος. Η περιπλάνησή ξεκινά.
Η ίδρυση, ο Οίκος Βελτιώσεως και η Χάρτα του Ρήγα «Η Βιβλιοθήκη της Κοζάνης ιδρύθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα. Αν θέλει κανείς να δει την πραγματική αντίστιξή της, θα ανατρέξει στα σημεία εκείνα όπου σύσσωμη η κοινωνία της πόλης αναβάθμισε, αναβάπτισε και επανίδρυσε τον οργανισμό. Το 1813, για παράδειγμα, με την στέγασή της στον “Οίκο Βελτιώσεως” επιδεικνύεται η τάση της πόλης για μια ευρωπαϊκή στροφή, κάτι που αποδείχθηκε εξαιρετικά σημαντικό για την πνευματική ζωή του Νέου Ελληνισμού. Αλλά και σήμερα, 200 χρόνια μετά, μάλλον διανύουμε ένα διάστημα-κλειδί και για την ίδια αλλά και για την πόλη, με την μετεγκατάσταση και μεταμόρφωση του οργανισμού σε κέντρο πολιτισμού, σε έναν νέο “Οίκο Βελτιώσεως”», εξηγεί ο μουσικός Παναγιώτης Δημόπουλος, πρόεδρος της Βιβλιοθήκης από το 2014 και αναφέρεται σε όλα τα πολιτιστικά τεκμήρια αλλά και τις δυνατότητες που μπορεί να ανακαλύψει κανείς στα ράφια της. «Εξαρτάται από το τί ψάχνει κανείς και αυτή είναι η μαγεία μιας βιβλιοθήκης. Υπάρχουν από χειρόγραφα του 11ου αιώνα, κειμήλια τυπογραφίας αλλά και σπάνιοι χάρτες, μέχρι οι πιο απλές ενθυμήσεις ανώνυμων σχολιαστών, οι οποίες όμως καταδεικνύουν ένα πλούσιο και συγκινητικό μωσαϊκό των ανθρώπων της περιοχής. Με λίγα λόγια θα βρει κανείς εδώ σίγουρα όσα μυστικά θέλει και δεν έχουν όλα την ορατότητα ή την απαραίτητη βιβλιογραφική σημασία. Η βιβλιοθήκη έχει για τον κάθε χρήστη μια προσωπική σημασία. Για παράδειγμα, ένα πρωτότυπο της Χάρτας του Ρήγα, το οποίο διαθέτουμε, έχει μια οικουμενική σημασία. Oμως, ο κάθε χρήστης θα ανακαλύψει εδώ και αυτά που ανήκουν σε μια πιο προσωπική σφαίρα, όχι καθ’ υπόδειξιν αλλά εκ θέσεως».