Η ελευθερία της έκφρασης στην εποχή της διαδικτυακής χειραγώγησης. Της Τάνιας Ώττα

3 Min Read

Θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου, η ελευθερία του λόγου, χαρακτηρίζει τις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες, καθώς επιτρέπει στους ανθρώπους να εκφράζουν τις απόψεις τους ανοιχτά και να συμμετέχουν σε δημόσιο διάλογο. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη της κοινωνίας μας. Το δικαίωμα αυτό συνεπάγεται καθήκοντα και ευθύνες. Στις ευθύνες αυτές περιλαμβάνεται και ο σεβασμός όλων των άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανάμεσα στα οποία η αξιοπρέπεια του ατόμου, ο σεβασμός της προσωπικότητας, ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων.
Στην εποχή της υπερδύναμης του διαδικτύου, η ενημέρωση παρασύρεται πολύ συχνά από κύματα μισαλλοδοξίας, άγνοιας, ψευδολογίας και προπαγάνδας. Η παραπληροφόρηση καλπάζει στο διαδίκτυο, επενδύει στο ακραίο συναίσθημα, προκειμένου να χειραγωγήσει, με αποτέλεσμα η διάκριση μεταξύ ποιοτικών και ψευδών ειδήσεων από τους χρήστες να γίνεται ακόμη δυσκολότερη.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με την ίδια ευκολία που διαχέουν την πληροφορία, το ίδιο εύκολα την διαστρεβλώνουν. Στους τοίχους των social-media υπάρχει χώρος για τα πάντα: να ενημερώσεις, να ψυχαγωγήσεις, να προπαγανδίσεις, να μιλήσεις για ελευθερία, να δημιουργήσεις φόβο, να εξαπατήσεις, να συκοφαντήσεις, να προσβάλλεις , να προβληματίσεις, να επικοινωνήσεις.
Λασπολογία, προπαγάνδα, λαϊκισμός, σκόπιμες ασάφειες, υποκρισία, ενσυνείδητα ψεύδη, πληροφορίες που αποπροσανατολίζουν είναι συχνές πρακτικές στον πολιτικό και τον δημόσιο λόγο. Η κατάσταση ξεφεύγει πολλές φορές, όταν ξεπερνώντας τα όρια της κριτικής, κάποιοι αγγίζουν τα όρια της προσβολής, πλήττουν προσωπικότητες, οικογένειες και καταστάσεις, λόγω έλλειψης επιχειρημάτων και σωστής ενημέρωσης, λόγω αδυναμίας σωστής κριτικής σκέψης, αξιολόγησης των γεγονότων και ελέγχου των πηγών πληροφόρησης. Η αδυναμία χρήσης άρτιου και ισορροπημένου λόγου, με αιτιολογημένη άποψη, είτε θετική, είτε αρνητική, οδηγεί στη χρήση χυδαιολογίας και ύβρεων, εύκολη λύση για άτομα που αποτελούν μέρος της χειραγωγημένης μάζας.
Το φιλτράρισμα των πληροφοριών και η κριτική σκέψη των ειδήσεων που βρίσκουμε στο διαδίκτυο μέσα από διάφορα ιστολόγια αποτελεί δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία στην σημερινή εποχή, που οι περισσότεροι καταπίνουν αμάσητη την τροφή των ειδήσεων και βολεύονται με τη γρήγορη αλλά αναξιόπιστη πολλές φορές ενημέρωση. Ο ρόλος του δημοσιογράφου αμφισβητείται και η δημοσιογραφία των πολιτών κερδίζει έδαφος. Όσο χρήσιμη θεωρείται πολλές φορές, η δημοσιογραφία των πολιτών έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα, προβάλλει πληροφορίες αναξιόπιστες, βασιζόμενη στην τεχνική της αντιγραφής και επικόλλησης, της κοινοποίησης της πληροφορίας χωρίς επεξεργασία και έλεγχο για το περιεχόμενο, την αξία της είδησης και την αξιοπιστία της πηγής.

Πριν Μιλήσεις, Άκου.
Πριν Γράψεις, Σκέψου.
Πριν Πληγώσεις, Νιώσε.
Πριν Μισήσεις, Αγάπησε.
Πριν τα Παρατήσεις, Προσπάθησε.
Μα Πριν Πεθάνεις, ΖΗΣΕ!

απόσπασμα από την Ομιλία του Γιώργου Σεφέρη :”Ανήκω σε µία χώρα µικρή” κατά την παραλαβή του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, 11 Δεκεμβρίου 1963

 

Μοιραστείτε την είδηση