Πεπραγμένα και πρακτέα
Κορνήλιος Καστοριάδης
μετάφραση: Κώστας Σπαντιδάκης
επιμέλεια: Ηλίας Καφάογλου, Πωλ Μανιάτης,
Σωτήρης Σιαμανδούρας
Ύψιλον, 2019
464 σελ.
«Ο πέμπτος τόμος της σειράς “Τα σταυροδρόμια του λαβυρίνθου”, με τίτλο “Πεπραγμένα και Πρακτέα”, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Le Seuil το 1997, και υπήρξε το τελευταίο έργο το οποίο εξέδωσε εν ζωή ο Κορνήλιος Καστοριάδης.
Λαμβάνοντας ως αφετηρία τα κείμενα που συμπεριελήφθησαν, το 1989, σε έναν συλλογικό τόμο αφιερωμένο στη σκέψη του, ο Καστοριάδης εμβαθύνει σε ψυχαναλυτικές και σε φιλοσοφικές όψεις της δουλειάς του στη μεταξύ τους συνάφεια. Μεταξύ των συνομιλητών του στον εν λόγω τόμο, μπορούμε να σημειώσουμε ενδεικτικά τους Εντγκάρ Μορέν, Πιερ Βιντάλ-Ναγκέ, Βενσάν Ντεκόμπ, Άγκνες Χέλλερ και Άξελ Χόννετ. Με τη γονιμότητα και τον δυναμισμό των εννοιών που ανέπτυξε συστηματικά ήδη από τη Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας, ανάμεσα στις οποίες διακρίνονται η ριζική φαντασία, η ενική ψυχή και το κοινωνικό φαντασιακό, ο Καστοριάδης καταδύεται στα θεμέλια της φιλοσοφίας και αναδύεται συνομιλώντας με τη φαινομενολογία του Μερλώ-Ποντύ, αναστοχαζόμενος την ψυχαναλυτική πρακτική και θεωρία, προσφέροντας εργαλεία για την τοποθέτηση έναντι τόσο του δομισμού όσο και του μεταδομισμού και διανοίγοντας εντέλει έναν δρόμο το εύρος του οποίου μένει να εκτιμηθεί πλήρως.
Όπως σημειώνει ο συγγραφέας, “Δεν φιλοσοφούμε, δεν ασχολούμαστε με την οντολογία για να διασώσουμε την επανάσταση, αλλά για να διασώσουμε τη σκέψη μας και τη συνοχή μας”. Ταυτόχρονα όμως, ο Καστοριάδης υπερασπίζεται και διασαφηνίζει το πρόταγμα της άμεσης δημοκρατίας για το οποίο ουδέποτε έπαψε να εργάζεται.»
Η σιωπή των κοριτσιών
Pat Barker
μετάφραση: Δέσποινα Κανελλοπούλου
Αιώρα, 2019
432 σελ.
«Δέκα χρόνια η πόλη της Τροίας αντέχει στην πολιορκία των ελληνικών στρατευμάτων. Το αίμα συνεχίζει να χύνεται για την Ωραία Ελένη. Μετά από πολεμικές επιχειρήσεις σε γειτονικές πόλεις, μια άλλη γυναίκα καταλήγει ως σκλάβα στο στρατόπεδο των πολιορκητών, η βασίλισσα της Λυρνησσού, η Βρισηίδα. Γίνεται παλλακίδα του πανίσχυρου Αχιλλέα, το τρόπαιο εκείνου που κατέστρεψε την πόλη της και σκότωσε τον σύζυγο και τα αδέρφια της· μια από τις χιλιάδες αιχμάλωτες -τις ιερόδουλες, τις νοσοκόμες, τις γυναίκες που ετοιμάζουν τους νεκρούς για ταφή-, των οποίων η τύχη δεν απασχολεί την επίσημη ιστορία.
Οξυδερκής, ευαίσθητη αλλά και αλύγιστη από την καθημερινή φρίκη του πολέμου, παρατηρεί τους
άντρες και τις άλλες γυναίκες, μέχρι την τελική αναμέτρηση που θα κρίνει όχι μόνο τη δική της μοίρα αλλά και ολόκληρου του αρχαίου κόσμου.
Η Πατ Μπάρκερ αφηγείται το έπος της Ιλιάδας με τη φωνή της Βρισηίδας. Με την άμεση, ρεαλιστική και ωμή γραφή της αγκιστρώνει τον αναγνώστη, ενώ ταυτόχρονα πυροδοτεί τη φαντασία και χτίζει με μαεστρία τους χαρακτήρες. Οι ιστορίες που αφηγείται μπορεί να μας είναι γνωστές από τη μυθολογία, αλλά ιδωμένες από την οπτική της Μπάρκερ πλημμυρίζουν από αναπάντεχες αποκαλύψεις. Δεν έχει τίποτα το ωραίο και το μεγαλειώδες ο πόλεμος, φέρνει μόνο όλεθρο, καταστροφή και ανυπολόγιστο ανθρώπινο κόστος. Οι δε γυναίκες, ανύπαρκτες και ξεχασμένες..»
Η Πατ Μπάρκερ γεννήθηκε το 1943 στο Γιορκσάιρ της Αγγλίας και σπούδασε στη London School of Economics και στο Πανεπιστήμιο Ντάραμ. Δίδαξε Ιστορία και Πολιτική μέχρι το 1982, οπότε και ξεκίνησε την ενασχόλησή της με τη συγγραφή. Στα πρώτα μυθιστορήματά της ασχολήθηκε με τη δύσκολη ζωή -μέσα στη φτώχεια και τη βία- των γυναικών της εργατικής τάξης στη βόρεια Αγγλία. Η ιστορία του παππού της ως στρατιώτη στα χαρακώματα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου ήταν η έμπνευσή της για την τριλογία με τίτλο “Regeneration” (“Ζωντανοί ξανά”, εκδ. Οδυσσέας, 1995). Το 1995 τιμήθηκε με το βραβείο Booker. Ζει στο Ντάραμ της Αγγλίας.
