Ένα άγριο έθιμο, πιο αρχαίο και από τη θρησκεία, όχι μόνο δεν έχει ξεριζωθεί αλλά συνεχίζει να επεκτείνεται.
Ένα ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζητά μηδενική ανοχή για τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων που πλήττει 140 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως και περίπου 500.000 γυναίκες μόνο στην ΕΕ.
Πιο ειδικά, σύμφωνα με την έκθεση «Κλειτοριδεκτομή: Μια παγκόσμια ανησυχία», τα μισά από τα κορίτσια και τις γυναίκες που έχουν υποστεί αυτή την πρακτική, ζουν σε τρεις χώρες -την Αίγυπτο, την Αιθιοπία και την Ινδονησία- και αναφέρεται σε μικρότερες μελέτες και ανέκδοτα στοιχεία που παρέχουν αποδείξεις πως η κλειτοριδεκτομή είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επηρεάζει τα κορίτσια και τις γυναίκες σε κάθε περιοχή του κόσμου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα κορίτσια από 14 ετών και κάτω, αντιπροσωπεύουν 44 εκατομμύρια από όσα έχουν συνολικά υποστεί κλειτοριδεκτομή, με την υψηλότερη επικράτηση της πρακτικής σε αυτές τις ηλικίες, να είναι στην Γκάμπια (56%), τη Μαυριτανία (54%) και την Ινδονησία, όπου περίπου το ήμισυ των κοριτσιών ηλικίας 11 ετών και κάτω, έχουν υποστεί την πρακτική. Οι χώρες με την υψηλότερη επικράτηση ανάμεσα σε κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 15 έως 49 ετών είναι η Σομαλία (98%), η Γουινέα (97%) και το Τζιμπουτί (93%). Στις περισσότερες από αυτές τις χώρες, η πλειοψηφία των κοριτσιών υπέστη κλειτοριδεκτομή, πριν γιορτάσουν τα πέμπτα γενέθλιά τους.
«Ο καθορισμός του μεγέθους της πρακτικής του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, είναι απαραίτητος για την εξάλειψή της. Όταν οι κυβερνήσεις συλλέγουν και δημοσιεύουν τα εθνικά στατιστικά στοιχεία για την κλειτοριδεκτομή, είναι σε καλύτερη θέση να κατανοήσουν την έκταση του προβλήματος και να επιταχύνουν τις προσπάθειες για την προστασία των δικαιωμάτων των εκατομμυρίων αυτών κοριτσιών και γυναικών» υπογραμμίζει η Αναπληρώτρια Εκτελεστική Διευθύντρια της UNICEF, RaoGupta.
Η ώθηση για την αντιμετώπιση του φαινομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων αυξάνεται. Τα ποσοστά της κλειτοριδεκτομής μεταξύ των κοριτσιών ηλικίας 15-19 ετών έχουν μειωθεί (κατά 41% στη Λιβερία, 31% στη Μπουρκίνα Φάσο, 30% στην Κένυα και 27% στην Αίγυπτο κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 ετών). Από το 2008, πάνω από 15.000 κοινότητες και μικρές περιοχές σε 20 χώρες έχουν δηλώσει δημόσια ότι εγκαταλείπουν την πρακτική του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 2.000 κοινοτήτων την περσινή χρονιά. Πέντε χώρες έχουν θεσπίσει εθνική νομοθεσία που ποινικοποιεί αυτή την πρακτική. Τα δεδομένα δείχνουν επίσης ευρεία αποδοκιμασία της πρακτικής, καθώς η πλειοψηφία των ανθρώπων σε χώρες όπου υπάρχουν στοιχεία για την κλειτοριδεκτομή, πιστεύουν ότι πρέπει να τελειώσει. Αυτό περιλαμβάνει σχεδόν τα δύο τρίτα των αγοριών και των ανδρών.
Ωστόσο, το συνολικό ποσοστό της προόδου δεν είναι αρκετό για να συμβαδίσει με την αύξηση του πληθυσμού. Αν οι σημερινές τάσεις συνεχιστούν, ο αριθμός των κοριτσιών και των γυναικών που υφίστανται ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων θα αυξηθεί σημαντικά κατά τα επόμενα 15 χρόνια.
Η UNICEF, με το UNFPA, συνεργάζονται στο μεγαλύτερο παγκόσμιο πρόγραμμα για την εξάλειψη της πρακτικής. Η UNICEF, εργάζεται επίσης σε κάθε επίπεδο με τις κυβερνήσεις, τις κοινότητες, τους θρησκευτικούς ηγέτες και ένα πλήθος άλλων εταίρων για να σταματήσει αυτή η πρακτική. Με τη συμπερίληψη ενός στόχου για την εξάλειψη της κλειτοριδεκτομής μέχρι το 2030, στους Στόχους για μια Βιώσιμη Ανάπτυξη, η δέσμευση της διεθνούς κοινότητας για τον τερματισμό του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, είναι ισχυρότερη από ποτέ.
Τρεις φορές πονάει η αγάπη: όταν σε κόβουν, όταν παντρεύεσαι και όταν γεννάς
(παλιό αφρικανικό γνωμικό)
Δεν υπάρχουν οφέλη για την υγεία, μόνο βλάβη
Όσον αφορά τη διαδικασία συνήθως πραγματοποιείται σε ανθυγιεινές συνθήκες και ελλοχεύει σοβαρό κίνδυνο για την υγεία των γυναικών, καθώς μπορεί να περιλαμβάνει την αφαίρεση της κλειτορίδας ή τη μερική σφράγιση των χειλέων.
Άμεσες επιπλοκές
- έντονο πόνο
- υπερβολική αιμορραγία
- πρήξιμο των ιστών των γεννητικών οργάνων
- πυρετό
- λοιμώξεις
- προβλήματα επούλωσης πληγών
- σοκ
- θάνατο
Μακροπρόθεσμες συνέπειες
- επώδυνη ενούρηση, λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
- κολπικά προβλήματα (φαγούρα, βακτηριακή κολπίτιδα και άλλες λοιμώξεις)
- προβλήματα εμμήνου ρύσεως (επώδυνες εμμηνόρροια, δυσκολία στο πέρασμα του εμμηνορροϊκού αίματος κλπ.)
- σεξουαλικά προβλήματα (πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή, μειωμένη ικανοποίηση κλπ.)
- αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών κατά τη γέννηση, θάνατος νεογνού
- ψυχολογικά προβλήματα (κατάθλιψη, άγχος, διαταραχή μετατραυματικού στρες, χαμηλή αυτοεκτίμηση κλπ.)
Η κατάρα των άγριων «πολιτισμών»
Σύμφωνα με τη θρησκεία, όποια γυναίκα δεν υποστεί την κλειτοριδεκτομή είναι καταραμένη, δεν μπορεί να βρει άνδρα και δεν μπορεί να κάνει παιδιά.
Σε μέσες άκρες αντικατοπτρίζει τη βαθιά ριζωμένη ανισότητα μεταξύ των φύλων και αποτελεί μία ακραία μορφή διακρίσεων εις βάρος των γυναικών και των κοριτσιών. Η πρακτική αυτή παραβιάζει επίσης τα δικαιώματά τους για την υγεία, την ασφάλεια και τη σωματική ακεραιότητα, το δικαίωμά τους να είναι απαλλαγμένες από βασανιστήρια και σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση και το δικαίωμά τους στη ζωή όταν η διαδικασία οδηγεί σε θάνατο.
Σκοπός του ακρωτηριασμού είναι να εξασφαλίσει την προγαμιαία παρθενία και την οικογενειακή πίστη. Μάλιστα, σε πολλές κοινότητες μειώνει τη λίμπιντο μιας γυναίκας και επομένως θεωρείται ότι τη βοηθά να αντιστέκεται στις εξωσυζυγικές σεξουαλικές πράξεις. Παράλληλα, συνδέεται με τα πολιτιστικά ιδανικά της θηλυκότητας και της σεμνότητας, τα οποία περιλαμβάνουν την ιδέα ότι τα κορίτσια είναι καθαρά και όμορφα μετά την αφαίρεση των τμημάτων του σώματος που θεωρούνται ακάθαρτα.
Λουλούδι της ερήμου
Με αφορμή τη σημερινή ημέρα δεν θα μπορούσε να μην γίνει αναφορά στη Γουόρις Ντίρι, στο διάσημο μοντέλο από τη Σομαλία, την πρώτη γυναίκα που μίλησε δημόσια για το βάρβαρο έθιμο της κλειτοριδεκτομής, και μέσα από την αυτοβιογραφία της «Λουλούδι της Ερήμου», το 1997, όπου έσπασε τη σιωπή για το βάρβαρο έθιμο της κλειτοριδεκτομής. Τη γυναίκα που έγινε ειδική πρέσβειρα του ΟΗΕ και ζει για την ημέρα που όλες οι γυναίκες του κόσμου θα είναι ασφαλείς.
Μαρτυρία
«Πήγαμε σε μια απομακρυσμένη περιοχή, ανάμεσα σε θάμνους. Η μητέρα μου κάθισε σε ένα βράχο και μου έδωσε να δαγκώσω μια ρίζα δέντρου. Η τσιγγάνα έχωσε τα δάχτυλά της σ’ ένα ταγάρι που φορούσε κι έβγαλε μια σπασμένη λεπίδα ξυραφιού. Έφτυσε πάνω της και την σκούπισε στη ποδιά της. Αφού την καθάρισε, μου έδεσε τα μάτια με ένα μαντήλι για να μη βλέπω… Το επόμενο πράγμα που ένιωσα ήταν να κόβουν τη σάρκα μου… Άκουσα τον πνιχτό ήχο της λεπίδας που πριόνιζε πέρα-δώθε το δέρμα μου… Τα πόδια μου άρχισαν να τρέμουν και να τραντάζομαι ανεξέλεγκτα. Προσευχήθηκα να τελειώσει γρήγορα. Κι έτσι έγινε, γιατί λιποθύμησα. Όταν ξύπνησα αντιμετώπισα σοβαρό πρόβλημα ούρησης…».
Ο πολιτισμός, τα ήθη, τα έθιμα, η θρησκεία, η παράδοση ή η λεγόμενη «τιμή» δεν μπορεί να αποτελούν δικαιολογία για καμία πράξη βίας εναντίον των γυναικών. Η 6η Φεβρουαρίου είναι η παγκόσμια ημέρα μηδενικής ανοχής για τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Είναι ημέρα ευαισθητοποίησης για μια παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που θα μπορούσε να τερματιστεί σε μια γενιά, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.
Σάννα Νάνου
