72 χρόνια από την υπογραφή της ιστορικής Διακήρυξης Σουμάν
Το φιλόδοξο σχέδιο του Γάλλου υπουργού εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν το 1950 για την διασφάλιση μακροπρόθεσμης ειρήνης στην μεταπολεμική Ευρώπη, ήταν η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οποίας τα οφέλη απολαμβάνουμε οι περίπου 450 εκατομμύρια κάτοικοι της αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις φροντίζουμε να προβάλουμε, δυστυχώς, μόνο τα αρνητικά της. Η φετινή Μέρα της Ευρώπης η 9η Μάϊου, γιορτάζεται με ένα πόλεμο στα σύνορα της Γηραιάς ηπείρου με το μήνυμα του Σουμάν «η παγκόσμια ειρήνη δεν μπορεί να διαφυλαχθεί αν δεν αναληφθούν δημιουργικές προσπάθειες ανάλογες των κινδύνων που την απειλούν» να είναι πιο επίκαιρο όσο ποτέ.
Η Ευρώπη, με τις αγκυλώσεις της, τις δυσλειτουργίες της, την σκληρή της -ορισμένες φορές- στάση της καθώς και της αφ’ υψηλού αντιμετώπιση των πραγμάτων σε άλλες περιπτώσεις, δεν παύει να αποτελεί μια ισχυρή οικονομική δύναμη που δίνει ευκαιρίες στους πολίτες της (αρκεί να τις αναζητήσει κάποιος), δικαιώματα, φωνή και κυρίως απόλυτη δημοκρατία. Παρέχει ποιότητα ζωής, ελευθερία μετακινήσεων και αγαθών, διευκολύνσεις κάθε είδους και γενικά υπάρχει παντού γύρω μας. Στην Κοζάνη για παράδειγμα, η συντριπτική πλειοψηφία των έργων που έχουν γίνει προέρχονται από γενναίες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις (κεντρική πλατεία, βιβλιοθήκη, Εγνατία Οδός κ.α.) χωρίς να υπολογίζουμε αναπλάσεις περιοχών, διασώσεις ιστορικών κτιρίων και άλλα έργα που χρηματοδοτήθηκαν από διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα.
Τι γιορτάζουμε την Δευτέρα 9 Μάϊου
Η Ημέρα της Ευρώπης «γιορτάζει» την υπογραφή της «Διακήρυξης Σουμάν» στις 9 Μαΐου 1950. Η Διακήρυξη ήταν ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης ειρήνης στη μεταπολεμική Ευρώπη, το οποίο θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η σημασία των προσπαθειών για την ειρήνη στην Ευρώπη καθίσταται ακόμη πιο προφανής, καθώς αναδεικνύουμε την ενότητα και την αλληλεγγύη μας προς την Ουκρανία.
Μέσα στον Μάιο τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούν τους πολίτες σε μια πληθώρα διαδικτυακών και επιτόπιων δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και στην έδρα των θεσμικών οργάνων της ΕΕ στις Βρυξέλλες, το Λουξεμβούργο και το Στρασβούργο. Καθώς το Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας 2022 θέτει στο προσκήνιο τους νέους της Ευρώπης, και με τις φωνές των πολιτών να ενισχύονται από τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, είναι η καταλληλότερη στιγμή για να «συναντηθούμε» οι πολίτες και να συζητήσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε όλοι προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για την Ευρώπη που θα λειτουργεί για όλους.
Η Διακήρυξη Σουμάν
Η Διακήρυξη Σουμάν, που παρουσιάστηκε από τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου 1950, πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα. Η ΕΚΑΧ, της οποίας ιδρυτικά μέλη ήταν η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, ήταν ο πρώτος από μια σειρά υπερεθνικών ευρωπαϊκών θεσμών που τελικά μετεξελίχθηκαν στη σημερινή “Ευρωπαϊκή Ένωση”.
Το 1950, τα κράτη της Ευρώπης προσπαθούσαν ακόμη να επουλώσουν τις πληγές τους από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο οποίος είχε λήξει πέντε χρόνια πριν. Αποφασισμένες να αποτρέψουν την επανάληψη ενός τέτοιου φρικτού πολέμου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατέληξαν στο ότι η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα καθιστούσε στο μέλλον έναν πόλεμο μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας – όπως επί λέξει αναφέρεται στη διακήρυξη – “όχι μόνον αδιανόητο αλλά και υλικά αδύνατο”. Επικράτησε ο συλλογισμός, και ορθά, ότι η συγχώνευση οικονομικών συμφερόντων θα βοηθούσε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου και θα αποτελούσε το πρώτο βήμα για την ενοποίηση της Ευρώπης. Η προσχώρηση στην ΕΚΑΧ ήταν ανοικτή και σε άλλες χώρες.
“Η Ευρώπη δεν θα δημιουργηθεί δια μιας, ούτε σε ένα συνολικό οικοδόμημα: θα διαμορφωθεί μέσα από συγκεκριμένα επιτεύγματα που θα δημιουργήσουν πρώτα μια πραγματική αλληλεγγύη” ανέφερε ο αρχιτέκτονας του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος Ρομπέρ Σουμάν, ο οποίος σε συνεργασία με τον Ζαν Μονέ πρωταγωνίστησαν στο εγχείρημα που λέγεται «Ευρώπη».
Σωκράτης Μουτίδης www.xronos-kozanis.gr