Ο γαλατάς
Anna Burns
μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου
Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός, 2019
553 σελ.
«Ένα μυθιστόρημα “μοναδικό” και “καθηλωτικό”, όπως το χαρακτήρισε η επιτροπή που το επέλεξε πρόσφατα για το επίζηλο βραβείο Booker. Η ενηλικίωση ενός κοριτσιού σε μια συντηρητική κοινωνία και σε μια εποχή βίαιων πολιτικών ταραχών.
Στην ανώνυμη πόλη όπου οι δολοφονίες και οι βόμβες αποτελούν καθημερινότητα και η θρησκευτική και πολιτική ατζέντα ρυθμίζει τις ζωές των ανθρώπων, το να είσαι “ενδιαφέρουσα” μπορεί να αποδειχτεί πολύ επικίνδυνο. Η ανώνυμη “Μεσαία Αδελφή”, η 18χρονη ηρωίδα του βιβλίου, ξεχωρίζει επειδή περπατά στους δρόμους της πόλης διαβάζοντας κλασικά μυθιστορήματα, επειδή μαθαίνει γαλλικά, επειδή επιλέγει τον “σχεδόν φίλο” της με τα δικά της κριτήρια και προσπαθεί να τον κρύψει από τη μητέρα της.
Όταν ο Γαλατάς, ο παντρεμένος αρχηγός μιας από τις τοπικές παρακρατικές οργανώσεις, στρέφει το βλέμμα του πάνω της, το κουτσομπολιό οργιάζει και η κοπέλα αίφνης γίνεται ιδιαίτερα “ενδιαφέρουσα”, πράγμα που σημαίνει ότι αρχίζει να κινδυνεύει.
Μια ιστορία πολιτικής βίας και άγριας ενηλικίωσης σε μία κοινωνία όπου το κουτσομπολιό είναι καθημερινή πρακτική. Μια ιστορία που “δονείται με τις αγωνίες της εποχής μας”, όπου “η λάθος πίστη ή ακόμα κι ένα ηλιοβασίλεμα μπορούν να αποδειχθούν κάτι ανατρεπτικό” (The Washington Post), από τη γεννημένη το 1962 στο Μπέλφαστ Άννα Μπερνς.
“Από την πρώτη κιόλας σελίδα”, τονίζει ο πρόεδρος της επιτροπής του Man Booker που απένειμε ομόφωνα στον Γαλατά το διάσημο βραβείο, “οι λέξεις της ηρωίδας μάς τραβάνε στην καθημερινή βία του κόσμου της -απειλές θανάτου, άνθρωποι που δολοφονούνται από κρατικά τάγματα θανάτου- ενόσω εκείνη καλείται να ανταποκριθεί στην καθημερινή πραγματικότητα της ζωής της ως νεαρής γυναίκας”.»
Η Άννα Μπερνς γεννήθηκε στo Mπέλφαστ τo 1962. Tο 1987 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Λονδίνο και το 2014 στο Σάσεξ. Το πρώτο της μυθιστόρημα, “No Bones” (2001, ελλ. έκδ. “Αντίλαλοι: Σπασμοί πολέμου”, Άγρα, 2005), με θέμα την ενηλικίωση ενός μικρού κοριτσιού στο Μπέλφαστ την εποχή των Ταραχών, τιμήθηκε με το βραβείο The Royal Society of Literature Winifred Holtby Memorial Prize και ήταν υποψήφιο για το βραβείο Orange. Ακολούθησε το μυθιστόρημα “Little Constructions” (2007), οι νουβέλες “Mostly Hero” (2014) και το μυθιστόρημα “Milkman” (2018), με θέμα τη σεξουαλική παρενόχληση ενός δεκαοκτάχρονου κοριτσιού από έναν παραστρατιωτικό, που τιμήθηκε με το βραβείο Man Booker Prize.
Η τέχνη της απώλειας
Alice Zeniter
μετάφραση: Έφη Κορομηλά
Πόλις, 2019
652 σελ.
«Η Ναϊμά, μια σύγχρονη νεαρή Γαλλίδα, είναι αλγερινής καταγωγής. Η οικογενειακή της ιστορία φαντάζει στα μάτια της μακρινή, σχεδόν αδιάφορη. Άλλωστε, κανείς δεν της μίλησε ποτέ γι’ αυτήν.
Ο παππούς της ο Αλί πεθαίνει πριν προλάβει να τον ρωτήσει γιατί η Ιστορία τον έκανε έναν “αρκί”, συνεργάτη των Γάλλων, διωγμένο από την πατρίδα του, προδότη για τους Αλγερινούς, ξένο δεύτερης κατηγορίας για τους Γάλλους. Η Γιεμά, η γιαγιά της, θα μπορούσε ίσως να της απαντήσει, όχι όμως σε μια γλώσσα που η Ναϊμά θα την καταλάβαινε. Όσο για τον Χαμίντ, τον πατέρα της, που φτάνει στη Γαλλία το καλοκαίρι του 1962 και βρίσκεται κλεισμένος μαζί με την οικογένειά του σ’ ένα γκέτο, δεν μιλάει πια για την Αλγερία των παιδικών του χρόνων. Πώς, λοιπόν, να κάνεις μια χώρα να αναδυθεί από τη σιωπή;
Η Αλίς Ζενιτέρ αφηγείται με τολμηρό τρόπο τη μοίρα, ανάμεσα στην Αλγερία και τη Γαλλία, τριών γενεών μιας οικογένειας φυλακισμένης σ’ ένα παρελθόν βαθιά ριζωμένο. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα γοητευτικό και βαθύ, στοχασμό πάνω στο τι σημαίνει να νιώθεις παντού ξένος και ταυτόχρονα ελεύθερος να είσαι ο εαυτός σου, πέρα από κληρονομιές και προσωπικές ή κοινωνικές επιταγές.
Είναι ένα βιβλίο για τους ηττημένους, τους χαμένους της Ιστορίας, για την επώδυνη σχέση Γαλλίας και Αλγερίας που σημαδεύτηκε από την αποικιοκρατία και έναν πολυετή πόλεμο, για το πώς η ζωή των ατόμων συνυφαίνεται με την Ιστορία, το πώς σφραγίζεται από αυτήν, αλλά και το πώς, επίσης, μπορεί να χειραφετηθεί από αυτήν.»
Η Αλίς Ζενιτέρ, με πατέρα Αλγερινό και μητέρα Γαλλίδα, γεννήθηκε το 1986 στο Κλαμάρ της Γαλλίας. Απόφοιτος της Ecole Normale Superieure, εργάζεται ως σκηνοθέτις του θεάτρου. Δίδαξε θεατρικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris III και γαλλικά στη Βουδαπέστη. Η “Τέχνη της απώλειας” είναι το πέμπτο της βιβλίο. Τιμήθηκε με το λογοτεχνικό βραβείο της εφημερίδας Le Monde, με το βραβείο Goncourt των μαθητών λυκείου, με το βραβείο αναγνωστών Landerneau και με το βραβείο των βιβλιοπωλών του Νανσύ-Le Point. Ήταν στις τελικές λίστες υποψηφιοτήτων για τα βραβεία Goncourt, Femina και Interallie. Έχει δημοσιεύσει επίσης τα βιβλία “Juste avant l’oubli” (Βραβείο Renaudot των μαθητών λυκείου), “Sombre Dimanche” (Βραβείο τής Closerie des Lilas, Βραβείο Livre Inter και Βραβείο Αναγνωστών του περιοδικού L’Express), “Jusque dans nos bras” και “Deux moins un egal zero”.
