Πριν μερικές ημέρες με έκπληξη άκουσα (ελπίζω να μην είναι αληθινό το άκουσμα) πως στην Κοζάνη, τη δική μας Κοζάνη, κάποιοι «ιθύνοντες» έχουν τη φαεινή ιδέα να αναβαθμίσουν το καρναβάλι της πατρίδας με την πρόσκληση Βραζιλιάνων -ή τύπου Βραζιλιάνων- χορευτριών! Οποία πλάνη και άγνοια. Συμφωνούμε με την αναβάθμιση, Σε καμία περίπτωση με τον τρόπο. Τη μίμηση, το «μαϊμούδισμα» για την παρέλαση, που άλλωστε δεν είναι -ποτέ δεν ήταν- το δυνατό μας χαρτί.
1ον. Στην Κοζάνη δεν έχουμε Καρναβάλι, δεν είχαμε ποτέ. Ούτε μεταμφιέσεις, μάσκες κλπ. Είχαμε Απουκρές και Φανούς. Τελείως άλλη φιλοσοφία, άλλο πράμα. Είχαμε πάντα -κι αυτό ήταν το ξεχωριστό, η ιδιαιτερότητα- «φωτιές» με την ειδική σημειολογία τους, που δεν είναι του παρόντος να αναλυθούν και κυκλωτικούς, αργόσυρτους χορούς με τραγούδια, τα περισσότερα αυτοσχέδια, σαρκαστικά, σατιρίζοντας τους πάντες, τα πάντα, μα πρώτα τους εαυτούς μας και τα «θκα» μας με φανερό πρόσωπο, χωρίς μάσκα. Ακόμη και τα «ξιδιάντροπά» μας ήταν αφού πρώτα περνούσαμε απ’ τον Αη-Νικόλα, ζητώντας πονηρά την κατανόησή Του.
2ον. Αν θέλαμε να μιμηθούμε, να μαϊμουδίσουμε την κακογουστιά και το «κιτς» του Ρίο, της Πάτρας κλπ., να βάλουμε μάσκα και να λέμε και να κάνουμε «αξιοπρεπώς» ό,τι θέλουμε, θα μπορούσαμε να πάμε στην Πάτρα ή σε οποιαδήποτε άλλη πόλη προσφορότερη και ομορφότερη από τη δική μας. Στο Ρίο είναι άλλη η ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων και άλλος ο καιρός του τόπου. Οι Βραζιλιάνοι χορεύουν σάμπα και στον ύπνο τους, λικνίζονται χωρίς να μιλούν.
3ον. Αν οι ιθύνοντες πραγματικά θέλουν (και το πιστεύω αυτό) να αναβαθμίσουν τις εκδηλώσεις στην Κοζάνη ας σκύψουν, ας εμβαθύνουν, ας ζήσουν τα δρώμενα στους φανούς. Αν έχουν χρήματα ας ενισχύσουν ποικιλοτρόπως τους ανθρώπους γύρω απ’ τους φανούς, ας προσελκύσουν νέους για κάτι ξεχωριστό, ας το προβάλουν και ενημερώσουν γι’ αυτό, ας δουν τα καταλύματα, τα ντόπια τρόφιμα (κιχιά, κιφτέδις, κρασί), ας προβάλλουν τα δυνατά , ξεχωριστά μας χαρτιά ,τη ντοπιολαλιά, το ιδίωμα και το μοναδικό χιούμορ, αυτοσαρκασμό-λιτό και μεστό- των ανθρώπων μας.
Αλλιώς οι φωτιές των φανών θα σβήσουν σιγά-σιγά και θα είναι ακόμη ένα κρίμα για την άμοιρη πατρίδα, την παράδοση, τους ανθρώπους της.
Γεώργιος Καπετάνος
Ομότιμος καθηγητής Ιατρικής ΑΠΘ
«Σκαρκιώτς»
