Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στα κράτη μέλη προς διαβούλευση σχέδιο πρότασης για τη μετατροπή του προσωρινού πλαισίου κρίσης για τις κρατικές ενισχύσεις σε προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης για τη διευκόλυνση και την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης. Η παρούσα πρόταση αποτελεί μέρος του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας, το οποίο επίσης παρουσιάστηκε χθες, και συμβάλλει στον δεύτερο πυλώνα του, στην ταχύτερη δηλαδή πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ.
Η πρόταση για ένα προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης αποσκοπεί στην τόνωση των επενδύσεων για την ταχύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και στη στήριξη της απαλλαγής της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και της παραγωγής του εξοπλισμού που είναι απαραίτητος για τη μετάβαση σε μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών, ενώ παράλληλα θα διατηρούνται η ακεραιότητα και οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά.
Προτεινόμενες τροποποιήσεις
Η Επιτροπή πραγματοποιεί διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη σχετικά με πιθανές τροποποιήσεις που επιδιώκουν τα εξής:
- Περαιτέρω διευκόλυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές. Με τις τροποποιήσεις δίνονται, μεταξύ άλλων, οι εξής δυνατότητες: i) στήριξη της ανάπτυξης όλων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· ii) χορήγηση ενισχύσεων για λιγότερο ώριμες τεχνολογίες, όπως το ανανεώσιμο υδρογόνο, χωρίς ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν ορισμένες διασφαλίσεις για τη διασφάλιση της αναλογικότητας της δημόσιας στήριξης· και iii) παροχή κινήτρων για επενδύσεις που οδηγούν σε σημαντική μείωση των εκπομπών, τα οποία περιλαμβάνουν υψηλότερα ανώτατα όρια ενίσχυσης και απλουστευμένους υπολογισμούς των ενισχύσεων (για παράδειγμα, η ενίσχυση θα μπορεί να καθορίζεται απλώς ως ποσοστό του επενδυτικού κόστους).
- Στήριξη των επενδύσεων στην παραγωγή στρατηγικού εξοπλισμού που είναι απαραίτητος για τη μετάβαση σε μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών, προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικού ισοζυγίου και να ξεπεραστεί η τρέχουσα ενεργειακή κρίση. Ειδικότερα, η Επιτροπή προτείνει να αντιμετωπιστεί το κενό παραγωγικών επενδύσεων σε τομείς στρατηγικής σημασίας για την πράσινη μετάβαση. Τούτο εντάσσεται στο πλαίσιο των παγκόσμιων προκλήσεων που ενέχουν τον κίνδυνο εκτροπής νέων επενδύσεων σε αυτούς τους τομείς προς όφελος τρίτων χωρών εκτός Ευρώπης. Ειδικότερα, η Επιτροπή προτείνει να επιτραπεί η στήριξη από τα κράτη μέλη για την παραγωγή μπαταριών, ηλιακών συλλεκτών, ανεμογεννητριών, αντλιών θερμότητας, ηλεκτρολυτικών κυψελών, τεχνολογιών δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης άνθρακα, καθώς και των σχετικών κρίσιμων πρώτων υλών που είναι αναγκαίες για την παραγωγή του εν λόγω εξοπλισμού. Για έργα που λαμβάνουν χώρα σε μειονεκτούσες περιφέρειες της ΕΕ (όπου το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από το 75 % του μέσου όρου της ΕΕ) ή τα οποία περιλαμβάνουν επένδυση σε διάφορα κράτη μέλη και για τα οποία διατίθεται στήριξη σε τρίτη χώρα, θα επιτρέπεται περαιτέρω αναλογική ενίσχυση που θα αντιστοιχεί στο επίπεδο στήριξης που παρέχεται σε τρίτες χώρες, μέχρι του επιπέδου που είναι αναγκαίο για να καταστεί δυνατή η πραγματοποίηση των επενδύσεων στην Ευρώπη.
Οι νέες αυτές διατάξεις προβλέπεται να ισχύουν έως την 31η Δεκεμβρίου 2025.
Τα κράτη μέλη έχουν τώρα τη δυνατότητα να σχολιάσουν το σχέδιο πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή προτίθεται να εγκρίνει το προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης τις προσεχείς εβδομάδες, λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που θα λάβει από τα κράτη μέλη.
Δηλώσεις
Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού: «Η ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται στις κρατικές ενισχύσεις. Ωστόσο, ενδέχεται να χρειαστεί στήριξη για την επίτευξη του στόχου μας να απαλλαγούμε το συντομότερο δυνατόν από τα ορυκτά καύσιμα. Η απαλλαγή της βιομηχανίας της ΕΕ από τις ανθρακούχες εκπομπές θα μπορούσε, προσωρινά, να απαιτήσει πρόσθετη ώθηση και κίνητρα για την τόνωση και τη διατήρηση επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς καθαρής τεχνολογίας στην Ευρώπη. Θα ζητήσουμε τώρα τις απόψεις των κρατών μελών προτού αποφασίσουμε τη μελλοντική πορεία. Η συνοχή και ο ανταγωνισμός είναι απαραίτητα για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά.»
