Η περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας βρίσκεται στο επίκεντρο της ενεργειακής στρατηγικής του κεφαλαίου, της «πράσινης μετάβασης», της απολιγνιτοποίησης, μιας και αποτελούσε για δεκαετίες το «ενεργειακό» κέντρο της χώρας, αφού εδώ παραγόταν το 75% του ηλεκτρικού ρεύματος της χώρας μας από λιγνίτη.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, εκφράζονται το σύνολο των συνεπειών της πολιτικής στήριξης των «πράσινων αρπακτικών», όπως τα έχει ονομάσει ο λαός της περιοχής, στους εξής άξονες:
- Αύξηση της ενεργειακής φτώχειας. Οι συνέπειες εκφράζονται πιο οξυμένες λόγω των κλιματολογικών συνθηκών (δριμύ ψύχος το χειμώνα), ενώ οι δύο μεγάλες πόλεις της περιοχής που θερμαίνονται με τηλεθέρμανση από τους ΑΗΣ, βλέπουν τα τιμολόγια να ανεβαίνουν στα ύψη λόγω της απολιγνιτοποίησης.
- Ανεργία / μετανάστευση / εργασιακές σχέσεις – λάστιχο. Η περιοχή έχει τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας και τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή συρρίκνωση με βάση την τελευταία απογραφή. Η προώθηση της «πράσινης μετάβασης» προχώρησε παράλληλα με την παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. Στον κλάδο της Ενέργειας διευρύνθηκε η εργολαβοποίηση, ενώ τα μπλοκάκια έγιναν κυρίαρχη μορφή σύμβασης (π.χ. στον ΑΔΜΗΕ). Εκατοντάδες εργαζόμενοι στην κατασκευή φωτοβολταϊκών δουλεύουν χωρίς ΣΣΕ.
- Καταστροφή του περιβάλλοντος. Καταρρίφθηκε η επιχειρηματολογία για τη μετάβαση που στόχο έχει την προστασία του περιβάλλοντος. Οι κάτοικοι της περιοχής βλέπουν βουνά, δάση και λαγκάδια να καταστρέφονται από την εγκατάσταση ΑΠΕ, να ετοιμάζονται σχέδια για καύση απορριμμάτων.
Η στάση των εκλεγμένων στην Τοπική Διοίκηση, του περιφερειάρχη, μπροστά σε αυτές τις αρνητικές εξελίξεις για τον λαό ήταν αποκαλυπτική. Βρέθηκαν στη «δύσκολη» θέση να υπερασπιστούν αυτήν την πολιτική μπροστά στις εξόφθαλμα αρνητικές συνέπειες για τον λαό και να παίξουν τον ρόλο του αμορτισέρ στις αντιδράσεις του.
Εστησαν καβγά για την ταχύτητα και τα χρονοδιαγράμματα προώθησης της απολιγνιτοποίησης χωρίς να αμφισβητούν την ουσία της. Οργάνωσαν ημερίδες, συνέδρια, έστρωσαν κόκκινα χαλιά σε κυβερνητικά επιτελεία. Μίλησαν για «ευκαιρίες», ενώ ο καθένας προώθησε επιχειρηματικά σχέδια όπως υδρογόνο, φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, βιοκαύσιμα. Καλλιέργησαν αυταπάτες για «δίκαιη» μετάβαση που μπορεί να είναι κερδισμένος και ο λαός από αυτήν την πολιτική μέσω της ενεργειακής δημοκρατίας και των ενεργειακών κοινοτήτων.
Καινοτόμοι στην πολιτική εξαθλίωσης του λαού
Η Δυτική Μακεδονία, ως μια από τις φτωχότερες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αποτέλεσε ένα πεδίο πειραματισμών και καινοτομιών στην προώθηση αντιλαϊκών σχεδιασμών. Η αυξημένη ανεργία στους νέους, η μετανάστευση, η ενεργειακή φτώχεια, η ορεινότητα, αποτέλεσαν και αποτελούν αφορμή για ανάλογους σχεδιασμούς.
Στην περιοχή μας λειτούργησε το πρώτο ΣΔΙΤ μεταξύ της ΔΙΑΔΥΜΑ (Διαδημοτική επιχείρηση με μετόχους 13 δήμους της περιοχής) και την ΑΚΤΩΡ για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Πού βασίστηκε η …επιτυχία αυτής της πρωτοπορίας; Στα μεροκάματα πείνας και τις άθλιες συνθήκες για τους εργαζόμενους στη διαχείριση απορριμμάτων και στην εξασφάλιση υψηλών επιδοτήσεων στον ιδιώτη.
Τελευταία, με νομοθετικές παρεμβάσεις η κυβέρνηση ανοίγει το δρόμο για μεγαλύτερη είσοδο ιδιωτών και εκτίναξη των δημοτικών τελών λόγω του «τέλους ταφής». Ενώ η ΔΙΑΔΥΜΑ ως ΦοΔΣΑ αναλαμβάνει νέες αρμοδιότητες (π.χ. απορρίμματα από αγροτικά λιπάσματα), μετακυλίοντας το κόστος στα δημοτικά τέλη.
Το «νέο» ΕΣΥ που προβλέπει παραπέρα εμπορευματοποίηση του συστήματος Υγείας αρχικά βρίσκει την εφαρμογή του στην περιοχή μας. Ο δήμαρχος Κοζάνης με μελέτη για τον υγειονομικό χάρτη της περιοχής, κατά παραγγελία του υπουργείου Υγείας, περιέγραψε το μέλλον που μας ετοιμάζουν. Τα νοσοκομεία της περιοχής μετατρέπονται σε Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας και δημιουργείται ένα τριτοβάθμιο νοσοκομείο με ΣΔΙΤ που η πρόσβαση σε αυτό θα εξαρτάται από την οικονομική και ασφαλιστική κατάσταση των ασθενών.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η υποψήφια του ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ στην Περιφέρεια, σε παρουσίαση του ψηφοδελτίου της, αναφέρθηκε στις προγραμματικές της θέσεις στην «αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας Υγείας με ένα πιλοτικό πρόγραμμα για τη Δυτική Μακεδονία, όπου τις αρμοδιότητες και τα κονδύλια θα τα διαχειρίζεται η Περιφέρεια, όπως ισχύει στις Ευρωπαϊκές Χώρες».
Σε αυτήν τη γραμμή κινείται και ο περιφερειάρχης με το χρίσμα της ΝΔ Γ. Κασαπίδης και ο μέχρι πρότινος βουλευτής της ΝΔ και νυν «αντάρτης» Γ. Αμανατίδης. Αξιοποιούν ξαναμασημενα επιχειρήματα, όπως «εμείς οι τοπικοί αγαπάμε περισσότερο τα νοσοκομεία και τα ΚΥ μας και θα τα προσέξουμε», αναλαμβάνοντας ρόλο στην προώθηση του σχεδιασμού για το «νέο» ΕΣΥ.
Η «Αναπτυξιακή Κοζάνης ΑΕ», η πρώτη πανελλαδικά, εξελίχθηκε σε ένα σύγχρονο «δουλεμπορικό» γραφείο που θα νοικιάζει προσωπικό σε Περιφέρεια και δήμο, δίνοντας ένα ακόμα χτύπημα σε εργασιακά και άλλα δικαιώματα. Ολοι οι εκλεγμένοι των αστικών κομμάτων σε Περιφέρεια και δήμους ψήφισαν τη μετατροπή της, αφού την παρουσίασαν σαν ένα σημαντικό «αναπτυξιακό εργαλείο» και ως μια δυνατότητα για στελέχωση των υπηρεσιών, με το πρόσχημα ότι το κράτος δεν κάνει πια μόνιμες προσλήψεις.
Η ανησυχία τους για την προώθηση «καινοτομιών» όσον αφορά τα επιχειρηματικά σχέδια, δεν εκφράστηκε στην ανάγκη θωράκισης του λαού από πλημμύρες, φωτιές και σεισμούς. Αντίθετα, η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού εκφράζεται και στην περιοχή μας, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το ότι η γέφυρα Σερβίων όπου περνάει το οδικό δίκτυο σύνδεσης της Κοζάνης με τη Λάρισα και την Αθήνα παρέμεινε για 50 χρόνια ασυντήρητη και αν δεν είχαμε το προδιαγεγραμμένο έγκλημα των Τεμπών ενδεχομένως η γέφυρα να έπεφτε, με τραγικές συνέπειες.
Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο περιφερειάρχης «μας έσωσε ο θεός», εκφράζοντας με τον δικό του τρόπο το «πάμε και όπου βγει».
«Μανούλες» στην ενσωμάτωση
Αποκαλυπτικός επίσης είναι ο ρόλος του περιφερειάρχη απέναντι στις κινητοποιήσεις των αγροτών της περιοχής για την επιβίωσή τους. Με πρωτοβουλία της «Λαϊκής Συσπείρωσης» ο αγώνας των αγροτών έγινε θέμα συζήτησης στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Στη συνεδρίαση αυτή ο περιφερειάρχης άνοιξε θέμα για τη «νομιμότητα» των Αγροτικών Συλλόγων που εκπροσωπήθηκαν στη συνεδρίαση, κάνοντας ωμή παρέμβαση στα ζητήματα του αγροτικού κινήματος.
Πρότεινε, επίσης, τη σύσταση μιας «ομάδας εργασίας» με το «θεσμικό» κίνημα, ώστε να ενσωματώνονται οι αντιδράσεις. Τη στιγμή που οι βιοπαλαιστές αγρότες έδιναν μάχη επιβίωσης, τους πρότεινε να διεκδικήσουν φιλέτα από τις αποκαταστάσεις εδαφών των ορυχείων της ΔΕΗ ΑΕ και να αξιοποιήσουν χρηματοδοτικά εργαλεία που προορίζονται για τον αγροτοδιατροφικό κλάδο.
Τέλος, χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς αντιλαμβάνονται τις ανάγκες της νεολαίας και των φοιτητών είναι και η προσαρμογή του Πανεπιστημίου στις ανάγκες της μετάβασης. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του πρύτανη του Πανεπιστημίου σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Κοζάνης, όπου ούτε λίγο ούτε πολύ, ανέφερε ότι η επιστημονική του θέση είναι ενάντια στον σχεδιασμό για την απολιγνιτοποίηση, όμως το Πανεπιστήμιο θα πρέπει να συμβάλει στη μετάβαση της περιοχής!
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο νέο camp του Πανεπιστημίου στην Κοζάνη που εγκαινίασε ο πρωθυπουργός δεν υπάρχουν φοιτητικές εστίες.
Το αντίπαλο δέος
Στον αντίποδα των εκλεκτών των αστικών κομμάτων, οι εκλεγμένοι με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» έγκαιρα ενημερώσαμε τον λαό για τις αρνητικές συνέπειες αυτής της πολιτικής. Αποκαλύψαμε την ουσία της «πράσινης μετάβασης», σαν στρατηγική του κεφαλαίου για να βρουν διέξοδο συσσωρευμένα κεφάλαια. Συμβάλαμε αποφασιστικά να σπάσει το αφήγημα ότι η μετάβαση γίνεται για την προστασία του περιβάλλοντος.
Ημασταν μπροστά στους αγώνες ενάντια στην απολιγνιτοποίηση και την παραπέρα απελευθέρωση του κλάδου ηλεκτρικής ενέργειας, δίνοντας περιεχόμενο στον αγώνα που δεν εγκλωβίζεται σε αντικρουόμενους επιχειρηματικούς σχεδιασμούς.
Ενάντια στην άναρχη και ανεξέλεγκτη εγκατάσταση ΑΠΕ σε βουνά, λαγκάδια, δάση (ακόμα και σε περιοχές Natura) της περιοχής. Ενάντια στη δημιουργία ΧΥΤ Αμιάντου στο πρώην ορυχείο της ΜΑΒΕ. Ενάντια στην καρκινογόνο καύση απορριμμάτων. Ενάντια στην κατασκευή υδροηλεκτρικών στον ορεινό όγκο των Γρεβενών.
Ημασταν μπροστά στους αγώνες του λαού για φθηνή θέρμανση σε Φλώρινα, Καστοριά, Γρεβενά, για φθηνή και απρόσκοπτη τηλεθέρμανση σε Κοζάνη και Πτολεμαΐδα.
Στους αγώνες των υγειονομικών εν μέσω πανδημίας, «σπάζοντας τη σιωπή» και απαιτώντας άμεσα μέτρα ενίσχυσης του δημόσιου συστήματος Υγείας, στις κινητοποιήσεις για την παιδιατρική της Κοζάνης, για όλα τα νοσοκομεία της περιοχής.
Στα μπλόκα του αγώνα των αγροτών ενάντια στην πολιτική που ξεκληρίζει το βιος τους. Στους αγώνες των αυτοαπασχολούμενων κατά τη διάρκεια της πανδημίας για προστασία του εισοδήματός τους και της επιβίωσής τους.
Συμπαρασταθήκαμε στα δίκαια αιτήματα των εργαζομένων με ελαστικές σχέσεις εργασίας στην Περιφέρεια και τους δήμους, με προγράμματα κοινωφελούς, οκταμηνίτες, με ΕΣΠΑ, για το σύνολο του προσωπικού. Για το ωράριο των καθαριστριών, για προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, για το «Βοήθεια στο Σπίτι». Εναντιωθήκαμε στην εμπορευματοποίηση – ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών, υποδομών και γης.
Δεν υπήρχε αγωνιστικό σκίρτημα στην περιοχή που δεν είχε τη σφραγίδα των κομμουνιστών εκλεγμένων στην Τοπική Διοίκηση, της μόνης δύναμης εργατικής – λαϊκής αντιπολίτευσης. «Καύσιμο» στην αποφασιστική μας δράση αποτέλεσε η ανωτερότητα των θέσεών μας σε όλα τα ζητήματα από τη σκοπιά ικανοποίησης των εργατικών – λαϊκών αναγκών. Και έτσι θα συνεχίσουμε, ακόμα πιο δυνατοί μετά τις 8 Οκτώβρη.
Του
Νόντα ΣΤΟΛΤΙΔΗ*
* Ο Ν. Στολτίδης είναι υποψήφιος Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας με τη «Λαϊκή Συσπείρωση»
