Ίσως να μην σου φταίει καν η ακρίβεια.
Θα πάρω ένα αληθινό πέρα για πέρα παράδειγμα που μου έτυχε προχθές.
Έκανα μια παραγγελία μέσα από γνωστή πλατφόρμα από μαγαζί που δεν τυχαίνει να ξέρω. Είπα απλά να δώσω μια ευκαιρία. Ανοίγω και βλέπω τιμές «καλές» για την εποχή. Βλέπω λοιπόν τις επιλογές ανάμεσα στα γνωστά σουβλάκια κοτόπουλο, χοιρινό, μπιφτεκάκι, γύρους και το προσωπικά αγαπημένο μου ντονέρ. Μάλιστα διευκρινίσεις όπως γνήσιο ντονέρ από μοσχάρι και αρνί για κάποιο λόγο με κάνουν να το «λιγουρεύομαι» .
Η παραγγελία λοιπόν ήταν 4 τυλιχτά σε πίτα, 3 εξ αυτών γύρος ντονέρ από 3.75€ έκαστο. Ήταν ένα τυλιχτό με σουβλάκι κοτόπουλο 3.75€ μια μερίδα πατάτες 2€ και 2 αναψυκτικά. Τελική τιμή 19.60€ τα δύο άτομα. 20€ με τα 0.40€ φιλοδώρημα.
Να διευκρινιστεί, πριν μπω στο θέμα, ότι η μεταφορά ήταν δωρεάν. Να διευκρινιστεί επίσης ότι η φωτογραφία στην πλατφόρμα έδειχνε φρέσκες πατάτες ενώ ήταν κατεψυγμένες κακής, γιατί δεν θέλω να πω χείριστης, ποιότητας και ακούσω πάλι ότι είμαι ανικανοποίητος.
Σε όλα είχε μέσα μόνο ντομάτα, κρεμμύδι και τζατζίκι μιας και δεν υπήρχε γιαούρτι (ακόμα και όταν δεν φτιάχνει κάποιος τζατζίκι οφείλει να έχει την επιλογή γιαούρτι και όχι sauce γιαούρτι που πάλι παραπέμπει σε έτοιμο προϊόν). Βέβαια δεν θα σχολιάσω ότι όταν δεν μπαίνουν τα μισά και πάνω υλικά η τιμή θα έπρεπε να αλλάζει γιατί δεν συμφωνώ. Υπάρχει μεγάλο ποσοστό όμως που έχει αυτή την άποψη και αν μη τι άλλο βρίσκω μια σχετική λογική οπότε τη σέβομαι. Αλλά όχι δεν τη δέχομαι.
Η παραλαβή.
4 πίτες κανονικής ποιότητας, ντομάτα εκτός εποχής αλλά εν γνώση μου, πατάτες για το παιδί που τις πέταξα και αποφάσισα να του φτιάξω άλλες και πάμε στο κρέας. Το σουβλάκι, ένα κλασσικό κατεψυγμένο κρέας από κάποια εταιρεία. Μέτρια ποιότητα. Το ντονέρ όμως είναι το μεγάλο θέμα. Ήρθαν κάτι φιλετάκια που όντως είχαν γεύση ντονέρ με γραμμές από τη σχάρα και ελαστικότητα που έφτιαχνες σφεντόνα. Εκεί έρχεται η ιδιότητά μου σαν RnD chef και καταλαβαίνω ότι αυτά τα φιλετάκια είναι πολτός από το κρέας δύο ζώων (πιθανότατα από τα μέρη του ζώου που δεν επιλέγουμε να φάμε) με χημικά συνθετικά για να στέκονται σαν φιλέτο και να ψήνονται στη σχάρα. Αλλιώς το ντονέρ γίνεται σε σούβλα και σερβίρεται σαν γύρος.
Τέλος, είχε και τζατζίκι. Αρχικά είμαι υπέρμαχος του χειροποίητου. Δουλεύω όμως για τη βιομηχανία Pitenis οπότε αν μη τι άλλο ξέρω να κρίνω αλοιφές όταν αυτές δεν είναι χειροποίητο προϊόν. Το τζατζίκι ήταν πολύ μέτριας ποιότητας και εδώ ναι κατηγορήσετέ με, το πολύ μέτριας είναι ευγενικός χαρακτηρισμός. Ήταν κάκιστο και πιστέψτε με μπορώ να ξεχωρίσω το γιαούρτι από τη σκόνη γάλακτος. Και ναι σε τέτοια είμαι ανικανοποίητος.
Δικαιολογώ το «έτοιμο» προϊόν όταν είναι άριστης ποιότητας και ναι κοστίζει ανάλογα. Και επειδή γι’αυτό γίνεται όλη η αναφορά δέχομαι οτιδήποτε όταν δίνει αξία στα λεφτά μου. Τα δικαιολογεί.
Μακρυγορείς θα πεις. Ναι. Το κάνω. Υπάρχει λόγος όμως.
Εδώ λοιπόν μιλάμε για μια πίτα που έχει πάρει την αύξηση τιμής αλλά η ποιότητα δεν τη δικαιολογεί. Τρείς φορές το μήνα όμως ένα ζευγάρι θα ξοδέψει 60€ για να φάει στον καναπέ του μέτριας ποιότητας φαγητό. Ταυτόχρονα, το ίδιο ζευγάρι θεωρεί πολλά τα 30-35€ (τόσο κοστίζει στην επαρχία σε ένα «ακριβό» εστιατόριο)το άτομο για να φάει σε ένα εστιατόριο, το οποίο προσφέρει καλομαγειρεμένο φαγητό, απασχολεί προσωπικό, ωραίο περιβάλλον, σέρβις, άρτια πρώτη ύλη, υποστηρίζει τον μικρό τοπικό παραγωγό και σερβίρει ένα μπουκάλι καλό εμφιαλωμένο κρασί. Τον τελευταίο καιρό ξοδεύει απίστευτες εργατοώρες για να ασχοληθεί με την ισορροπία του φαγητού μας στη φύση. Το πώς δηλαδή η άρτια πρώτη ύλη του μαγειρεύεται και έχει ηθική διαχείριση για να μην καταλήγει στα σκουπίδια. Με λίγα λόγια την κοινωνική ευθύνη που φέρει ένα εστιατόριο και το κόστος αυτής (παραθέτω σχετικό ποστ από το βραβευμένο με αστέρι Michelin CTC) https://www.instagram.com/reel/C3w_caQot1a/?igsh=dWFrN3phbG5oMmd2
Εκεί λοιπόν έρχεται η κουλτούρα. Η προκατάληψή και το σύμπλεγμα αυτό που έχουμε να γεμίσουμε «τη μπάκα» με καούρα αρκεί να κατηγορηθεί το εστιατόριο για ακριβό. Όταν σήμερα με χύμα κρασί αμφιβόλου ποιότητας και «δικά» μας κρέατα σε μια ταβέρνα ή το τσιπουράδικο έχουν φτάσει στα 30€ άντε 25€ το άτομο.
Δεν είναι θέμα ακριβού λοιπόν. Ούτε καν θέμα οικονομίας της χώρας (η ίδια που επιδρά και στην πρώτη ύλη των εστιατορίων). Είναι απλά η κουλτούρα μας. Το κόλλημα μας. Η ανάγκη μας να δικαιολογήσουμε το ότι απλά αρνούμαστε να δεχτούμε ότι δεν θέλουμε να γίνει η γαστρονομική, εστιατορική ανάπτυξη στην περιοχή μας. Αλλά θα πάμε στη μεγαλούπολη και θα τα ακουμπήσουμε για να «φανούμε» .
Είναι η περιοχή μας. Η οικονομία μας. Και αν τελικά δεν βγαίνεις απλά οικονομικά βάλε στο νου σου ότι όσα ξοδεύεις τουλάχιστον κοίτα να αξίζουν τα έξοδα. Να φεύγεις με μια καινούρια εμπειρία κάθε φορά.
*Ο Γιάννης Γιαννίτσας είναι σεφ
