Με τέσσερις ανακοινώσεις συμμετέχει η ΕΦ.Α. Κοζάνης
Τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα της Δυτικής Μακεδονίας κατέχουν, για άλλη μια φορά, εξέχουσα θέση στα αρχαιολογικά συνέδρια της χώρας. Στο πλαίσιο της 36ης Επιστημονικής Αρχαιολογικής Συνάντησης που διοργανώνεται σήμερα και αύριο στην Θεσσαλονίκη, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης συμμετέχει με τέσσερις σημαντικές ανακοινώσεις, στις οποίες παρουσιάζονται τα σημαντικότερα ευρήματα του 2023 και το έργο της Εφορείας συνολικά. Η Συνάντηση θα φιλοξενήσει συνολικά 73 ανακοινώσεις που αφορούν στο ετήσιο αρχαιολογικό έργο της Βόρειας Ελλάδας για την περσινή χρονιά.
Η Προϊσταμένη της Εφορείας Κοζάνης Αρετή Χονδρογιάννη – Μετόκη και η ομάδα της θα παρουσιάσουν τον οικισμό της αρχαιότερης νεολιθικής στη θέση «Ασπρότοπος» και το νεκροταφείο στη θέση «Λουλούδια». Η αρχαιολόγος Χαρά Στυλιανάκου με την ομάδα της θα μιλήσουν για τις σωστικές ανασκαφές στο πλαίσιο έργων ΑΠΕ στα Σέρβια Κοζάνης. Η αρχαιολόγος κ. Κλημάντου και η ομάδα της θα παρουσιάσουν τη σωστική ανασκαφή στη θέση «Εύφορα» στον Φούφα Εορδαίας και ο κ. Τσάμπουρας θα μιλήσει για τη διείσδυση του Μπαρόκ στη Δυτική Μακεδονία και τα πρώτα συμπεράσματα μέσα από τις καταγραφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης.
«Τα ευρήματα δίνουν νέα διάσταση στα έως σήμερα γνωστά δεδομένα και προωθούν σημαντικά την έρευνα στην Π.Ε. Κοζάνης» είπε μιλώντας στον «Χ» η Προϊσταμένη της ΕΦΑ Κοζάνης. Η ίδια σημείωσε πως οι δύο ανακοινώσεις που αφορούν τις σωστικές ανασκαφές στο πλαίσιο έργων ΑΠΕ και τη σωστική ανασκαφή στον Φούφα Εορδαίας είναι πολύ σημαντικές διότι έως τώρα οι θέσεις ήταν άγνωστες και δεν υπήρχαν επιφανειακά ευρήματα και ειδικά στην περίπτωση στον Φούφα Εορδαίας δεν είχε βρεθεί σχεδόν τίποτα έως τώρα μιας και επρόκειτο για μια σχεδόν ακατοίκητη λόγω μιας λίμνης που υπήρχε παλαιότερα. «Είναι τα πρώτα στοιχεία που έχουμε για αυτή την περιοχή που συγκεντρώνει νέο αρχαιολογικό ενδιαφέρον στον Φούφα», ανέφερε η κ. Χονδρογιάννη. Να σημειωθεί πως οι αρχαιότητες που εντοπίστηκαν και διερευνήθηκαν, μαρτυρούν διαχρονική χρήση του χώρου με χρονικά κενά και η ταφική χρήση του χώρου συνδέεται με την πρώιμη εποχή σιδήρου, τους ρωμαϊκούς / υστερορωμαϊκούς χρόνους και τη βυζαντινή εποχή ενώ η οικιστική χρήση του χώρου με τους ρωμαϊκούς / υστερορωμαϊκούς χρόνους.
Όσον αφορά στη δική της ανακοίνωση η κ. Χονδρογιάννη – Μετόκη ανέφερε πως αφορά την ανασκαφή ενός νεολιθικού σπιτιού στην Μαυροπηγή, κατά την ερμηνεία τους, το οποίο χρονολογείται στην αρχαιότερη νεολιθική περίοδο αλλά και ένα νεκροταφείο, το οποίο χρονολογείται από την πρώιμη εποχή σιδήρου έως και τους ελληνιστικούς χρόνους.
Αποκαλύφθηκαν 270 λακκοειδείς τάφοι ενώ οι νεκροί συνοδεύονταν από κτερίσματα (ταφικά δώρα) τα οποία ποικίλουν και ήταν από πήλινα αγγεία έως κοσμήματα από χαλκό και όπλα. «Το νεκροταφείο αυτό είχε χρησιμοποιηθεί από το 1000 π.Χ. και μετά έως και το δεύτερο αιώνα, η κύρια χρήση του όμως είναι στην Αρχαϊκή εποχή. Τα κτερίσματα είναι πολύ εντυπωσιακά και ξεχωρίζουν τα βραχιόλια στα πόδια τα οποία συνόδευαν τους νεκρούς ανεξαρτήτως φύλλου από ό,τι φαίνεται» εξηγεί η ίδια. Συνέχισε λέγοντας πως η επέμβαση των τυμβωρύχων ήταν στοχευμένη καθώς το κάτω μέρος των νεκρών ήταν αδιατάρακτο και αυτό σημαίνει πως οι τάφοι ήταν ορατοί ενώ από κάποιους έλειπαν τα κτερίσματα τους.
«Είναι η πρώτη φορά στην Π.Ε. Κοζάνης που βρίσκουμε εστία σε νεολιθικό λάκκο και μπορούμε να μιλήσουμε με βεβαιότητα πως πρόκειται για οίκημα και όχι για ένα απορριμματικό ή τελετουργικό λάκκο και αυτό είναι πολύ σημαντικό όπως και το ότι πρόκειται για μια μεμονωμένη και μικρή εγκατάσταση η οποία δεν ξέρουμε αν εξαρτάται από κάποιον οικισμό» ανέφερε η κ. Χονδρογιάννη μιλώντας για το νεολιθικό σπίτι που χρονολογείται από το 6300 π.Χ. – 6100 π.Χ. και συνέχισε λέγοντας πως συνήθως τα σπίτια που έχουν βρει έως τώρα ήταν επιφανειακά ενώ το συγκεκριμένο φαίνεται πως χρησιμοποιούσε υπόγειο χώρο και όλα τα χαρακτηριστικά του μοιάζουν πολύ με τον οικισμό του Αχιλλείου της Θεσσαλίας.
Από την μεριά της η αρχαιολόγος κ. Στυλιανάκου ανέφερε πως κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών, τα τελευταία χρόνια πραγματοποιήθηκαν δύο σωστικές ανασκαφές εντός του Δήμου Σερβίων, φέρνοντας στο φως αρχαιότητες της ύστερης εποχής του χαλκού. Η ανασκαφή στο Ροδίτη, αποκάλυψε μια κυκλική οικία, δύο εστίες και μια περιοχή με καύση και λίθους, καθώς και τρεις λιθοδωρούς, οι οποίοι φαίνεται πως ανήκουν σε μεταγενέστερη φάση. Στην Μεσιανή, ανασκάφηκε τάφρος μήκους περίπου επτά μέτρων, η οποία περιείχε μεγάλη συγκέντρωση αγγείων, πάνω από 80, ακέραιων αλλά και θραυσμένων. «Θεωρούμε πως πρόκειται για μια πρόχειρη κτηνοτροφική εγκατάσταση και πρόκειται για τη μοναδική υπόσκαφη οικία που έχει εντοπιστεί στη Δυτική Μακεδονία κατά τη συγκεκριμένη περίοδο καθώς οι υπόλοιπες έχουν άλλη διάταξη» τόνισε η κ. Στυλιανάκου.
Κατέληξε λέγοντας πως η έρευνα συνδέει τις τάφρους με μια ποικιλία λειτουργιών, η συγκεκριμένη όμως λόγω των πολλών αγγείων που βρέθηκαν, θεωρούν πως είχε κάποια τελετουργική χρήση ενώ σε καμία περίπτωση δεν διαπιστώνεται η ταφική χρήση του συγκεκριμένου χώρου. Τα ανασκαφικά δεδομένα για τη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι επαρκή για την καθοριστική ερμηνεία χρήσης της τάφρου καθώς δεν έχει εντοπιστεί ο οικισμός που ανήκει η τάφρος γιατί σκάφτηκε μόνο ένα τμήμα της. «Και τα δύο είναι πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα καθώς η οικεία είναι μοναδική στη Δυτική Μακεδονία και δεν εντοπίζονται τόσο εύκολα τάφροι με τόσο μεγάλο αριθμό αγγείων» συμπλήρωσε.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
