Τι λένε επαγγελματίες της Κοζάνης
Τρεις επαγγελματίες της Κοζάνης, η οφθαλμίατρος – χειρούργος οφθαλμίατρος Ελένη Κούτσιανου και οι οπτικοί Χάρης Κάτανας – ιδιοκτήτης των «Οπτικών Κάτανας» και Ελευθερία Παπαδοπούλου – ιδιοκτήτρια του «Optician Co.», μίλησαν στο «Χ», για τη σωστή επιλογή γυαλιών ηλίου, για το πόσο απαραίτητα είναι αλλά και για μύθους και αλήθειες γύρω από αυτό το ζήτημα.
Ζούμε σε μια χώρα που φημίζεται για την ηλιοφάνεια της, κάτι που κάνει απαραίτητη τη χρήση γυαλιών ηλίου από μικρή ηλικία, ως προστατευτικό μέτρο από τις υπεριώδεις ακτίνες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Πόσοι όμως γνωρίζουν το σωστό τρόπο επιλογής γυαλιών και πόσα από αυτά που ακούγονται γύρω από αυτό το ζήτημα είναι μύθοι; Πολλοί άνθρωποι μένουν μόνο στην εμφάνιση των γυαλιών και στο πόσο καλά «κάθεται» πάνω στο πρόσωπο τους, χωρίς να δίνουν έμφαση σε σημαντικά και ουσιαστικά στοιχεία που θα συμβάλλουν στην υγεία των ματιών τους, όπως είναι η κάλυψη, η απορροφητικότητα των φακών αλλά και το μέγεθος των γυαλιών ηλίου.
Τα μάτια μας πρέπει να είναι συνεχώς προστατευμένα καθώς η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει ποικίλα προβλήματα υγείας, όπως είναι τα εγκαύματα, ο καταρράκτης, το γλαύκωμα ακόμα και ο καρκίνος. Όπως ανέφεραν οι κ. Κούτσιανου και Παπαδοπούλου μπορούν να προκληθούν από μόνο αισθητικά προβλήματα όπως είναι οι φακίδες και η πρόωρη γήρανση στα βλέφαρα έως διαταραχές στην ωχρά και καρκίνος. Ο κ. Κάτανας από τη μεριά του, έκανε λόγο για υποδερμικές απορροφήσεις χρωμάτων και για φωτοφοβία και πρόωρο καταρράκτη λόγω έλλειψης της απαραίτητης μελανίνης στα κρύσταλλα.
Η επιλογή των κατάλληλων γυαλιών ηλίου πρέπει να γίνεται μόνο από αδειούχους οπτικούς που μπορούν να εγγυηθούν για την ποιότητα τους και θα πρέπει πάντα να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την υπεριώδη προστασία, με την κατηγορία των φακών αλλά και να αναγράφεται στην ετικέτα ότι προσφέρει 100% «μπλοκάρισμα» της UV ακτινοβολίας. «Ο μόνος που μπορεί να πιστοποιήσει την ποιότητα και τη γνησιότητα των γυαλιών ηλίου είναι ο αδειούχος οπτικός. Τα γυαλιά ηλίου πρέπει να αγοράζονται μόνο από καταστήματα οπτικών και όχι από πλανόδιους γιατί μπορεί να δημιουργηθούν πολύ μεγάλα προβλήματα στα μάτια μας και είναι άκρως επικίνδυνα» τόνισε ο κ. Κάτανας.
Γυαλιά ηλίου πρέπει να φοράμε μόνο όταν έχει ήλιο το καλοκαίρι
Ένας από τους μύθους που κυκλοφορούν είναι ότι πρέπει να φοράμε γυαλιά ηλίου μόνο το καλοκαίρι και μόνο όταν έχει ήλιο. Κάτι το οποίο δεν ισχύει, καθώς η υπεριώδης ακτινοβολία υπάρχει πάντα, ακόμα και όταν έχει συννεφιά. Τα γυαλιά είναι ειδικά επεξεργασμένα, για να παρέχουν προστασία και από τις ακτινοβολίες UV-A και UV-B η οποία υπάρχει και στη συννεφιά και μπορεί να είναι το ίδιο επιβλαβής για τα μάτια. «Τα γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα όλο το χρόνο, ανεξαρτήτως καιρού και ηλιοφάνειας. Η ακτινοβολία περνάει μέσα από τα σύννεφα ενώ στο χιόνι είναι απολύτως απαραίτητα» τόνισε η κ. Κούτσιανου ενώ η κ. Παπαδοπούλου από τη μεριά της σημείωσε πως «είναι απαραίτητα τα γυαλιά ηλίου και τους 12 μήνες του χρόνου πλέον».
Όλοι οι φακοί και όλα τα μεγέθη γυαλιών είναι κατάλληλα για όλους
Τα γυαλιά ηλίου υπάρχουν σε πολλά σχήματα και μεγέθη όπως και μεγάλη ποικιλία φακών με διάφορες ποιότητες και αποχρώσεις. Όπως σημείωσε ο κ. Κάτανας, υπάρχουν τρεις κύριες αποχρώσεις και εκατοντάδες υποαποχρώσεις αλλά η επιλογή πρέπει να γίνεται με βάση τον κάθε άνθρωπο και τις ανάγκες του καθώς δεν είναι όλοι οι φακοί κατάλληλοι για όλους τους ανθρώπους.
Όσον αφορά το αισθητικό κομμάτι συνίσταται η αντίθεση μεταξύ του σχήματος προσώπου και του σκελετού των γυαλιών. Για παράδειγμα αν κάποιος έχει στρογγυλό πρόσωπο συνίσταται ο σκελετός με γωνίες και το αντίθετο. Οι βλεφαρίδες δεν θα πρέπει να ακουμπούν τους φακούς καθώς λερώνονται πιο εύκολα και υπάρχει πιθανότητα να δημιουργήσουν μικρές «γρατζουνιές», ιδιαίτερα σε χαμηλής ποιότητας φακό. Για το καθάρισμα όλων των γυαλιών, ηλίου και μη, συνίσταται το πλύσιμο τους με νερό και υγρό σαπούνι. Όπως υπογράμμισε η κ. Κούτσιανου πρέπει να δίνεται μεγάλη βάση και στο μέγεθος του σκελετού καθώς πρέπει καλύπτεται όλη η επιφάνεια του ματιού και γύρω από αυτό. «Όταν υπάρχει κενό πάνω και κάτω από το μάτι, εάν έχουμε επιλέξει μικρότερο σκελετό από αυτόν που χρειάζεται το πρόσωπο μας, περνάνε αφιλτράριστες πολύ περισσότερες ακτίνες. Ο μεγαλύτερος φακός λειτουργεί σαν ασπίδα».
Ο βαθμός σκουρότητας ενός φακού δεν έχει σχέση με την προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία που παρέχει. Ένας πολύ σκούρος φακός μπορεί να μην προστατεύει καθόλου τα μάτια μας ενώ ένας φακός σε πολύ ανοιχτή απόχρωση να απορροφά το σύνολο των βλαβερών ακτίνων. Όπως υπογράμμισε ο κ. Κάτανας η απορροφητικότητα δεν έχει καμία σχέση με την απόχρωση του φακού καθώς υπάρχουν ανοιχτόχρωμα γυαλιά ηλίου με την απόλυτη απορροφητικότητα. «Άλλο πράγμα η σκίαση και άλλο η απορροφητικότητα. Η απορροφητικότητα πρέπει να θεωρείται δεδομένη σε όλα τα γυαλιά ηλίου, όμως η σκίαση παίζει σημαντικό ρόλο στο σε τι συνθήκες θέλουμε να τα χρησιμοποιήσουμε. Άλλα γυαλιά πρέπει να το χρησιμοποιούμε το χειμώνα και άλλα το καλοκαίρι» τόνισε ο ίδιος. Πρέπει να δίνεται βάση στα τεχνικά χαρακτηριστικά των γυαλιών καθώς και στο βαθμό απορροφητικότητας του φακού. «Κυκλοφορούν στο εμπόριο φακοί διαφόρων χρωμάτων αλλά ένας πιο σκούρος φακός δε σημαίνει πως είναι πιο κατάλληλος ή πιο καλός. Πρέπει πάντα να δίνουμε βάση στην προστασία από την ακτινοβολία» σημείωσε η κ. Κούτσιανου.
Τα ακριβότερα γυαλιά είναι πιο ασφαλή
Μπορεί η τιμή των φακών να εξαρτάται από την ποιότητά τους αλλά δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν γυαλιά και φακοί το ίδιο κατάλληλοι και ασφαλείς σε πιο προσιτές τιμές. Όπως σημείωσε η κ. Κούτσιανου τα πιο ακριβά γυαλιά δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και πιο ασφαλή από άλλα σε χαμηλότερες τιμές, από τη στιγμή που «φιλτράρουν» εξίσου καλά τη UV ακτινοβολία καθώς πολλές φορές πληρώνουμε τη μάρκα.
Δε χρειάζεται να χρησιμοποιώ φακούς επαφής όταν φοράω γυαλιά ηλίου
Η χρήση των φακών επαφής κάτω από τα γυαλιά ηλίου συνίσταται αρκεί να ακολουθούνται οι απαραίτητες οδηγίες, ενώ για την περίοδο των διακοπών συνίστανται οι φακοί επαφής μιας ημέρας καθώς δεν προλαβαίνει ο φακός επαφής να γεμίσει εναποθέσεις και είναι συνήθως πιο φθηνή επιλογή από τους μηνιαίους ή τους εβδομαδιαίους. «Η καθαριότητα είναι το Α και το Ω. Αν δεν κάνουμε σωστή χρήση των φακών επαφής μπορούν να δημιουργηθούν πολλά και σοβαρά προβλήματα» τόνισε η κ. Παπαδοπούλου. Για πιο «άνετη» χρήση των φακών επαφής μαζί με τα γυαλιά ηλίου έκανε λόγο ο κ. Κάτανας καθώς προστατεύουν από σκόνη και ιογενείς παράγοντες ενώ συστήνει φακούς επαφής συχνής αντικατάστασης.
Δε χρειάζεται να φοράω γυαλιά όταν αθλούμαι
Τα γυαλιά ηλίου χρειάζονται πάντα και παντού και μπορούν να θεωρηθούν ως το «αντηλιακό των ματιών». Πολλοί άνθρωποι κατά τη διάρκεια των εξωτερικών αθλητικών δραστηριοτήτων τους δεν φορούν γυαλιά ηλίου είτε γιατί δεν τους βολεύουν είτε γιατί φοβούνται μην τα σπάσουν και τραυματιστούν. «Οι πολωτικοί φακοί βοηθούν περισσότερο τους ανθρώπους που ασχολούνται με εξωτερικές αθλητικές δραστηριότητες γιατί φιλτράρει περισσότερο τις αντανακλάσεις, με αποτέλεσμα να είναι πιο ευκρινή τα σχήματα γύρω από ένα είδωλο. Αυτό δε σημαίνει ότι προστατεύει περισσότερο από άλλους φακούς, απλώς φιλτράρει περισσότερο τις αντανακλάσεις» υπογράμμισε η κ. Κούτσιανου.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε γυαλιά με πιο σφιχτό πλαίσιο και κορδόνια ώστε να μην πέφτουν εύκολα ενώ συνίσταται και η ταυτόχρονη χρήση καπέλου με μεγάλο γείσο για μεγαλύτερη προστασία. Σύμφωνα με έρευνες, ο συνδυασμός γυαλιών με καπέλο μειώνει στο 50% τον κίνδυνο για εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Στα καταστήματα οπτικών υπάρχουν ειδικά γυαλιά ηλίου για σπορ, τα οποία είναι ασφαλή και κατάλληλα για εξωτερικές αθλητικές δραστηριότητες.
Τα γυαλιά ηλίου είναι μόνο για τους ενήλικες
Αυτό είναι ένας από τους μεγαλύτερους μύθους καθώς τα γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα από την ηλικία του ενός έτους έως τα βαθιά γεράματα. Τα παιδιά περνούν περισσότερο χρόνο εκτός σπιτιού αλλά έχουν και μεγαλύτερες κόρες που απορροφούν περισσότερη υπεριώδη ακτινοβολία. Όπως ανέφερε η κ. Κούτσιανου θα χρειαστεί να αγοραστεί ένας σκελετός πιο ανθεκτικός για να αποφευχθούν τραυματισμοί αλλά τα παιδιά είναι απαραίτητο να φορούν γυαλιά ηλίου όπως και οι άνθρωποι κάθε ηλικίας. «Τα γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα από ενός με ενάμιση έτους έως τις μεγαλύτερες ηλικίες» σημείωσε η κ. Παπαδοπούλου.
Τα γυαλιά ηλίου δεν έχουν ημερομηνία λήξης
Τα γυαλιά ηλίου έχουν ημερομηνία λήξης καθώς μετά από κάποια χρόνια φθίνει η μελανίνη και χάνεται η προστατευτική τους δύναμη με αποτέλεσμα να χρειάζονται αντικατάσταση. Η αντικατάσταση πρέπει να γίνεται ανά 3 -5 χρόνια εκτός αν έχει φθαρεί ο φακός νωρίτερα ή έχει θολώσει η επιφάνεια τους. Οι γδαρμένοι φακοί συνίσταται να αντικαθίστανται πιο άμεσα καθώς μπορεί να περάσει και να διαχυθεί η ακτινοβολία μέσα από τις «χαρακιές», δίνοντας την εντύπωση ότι δε βλέπουμε καλά και κάνουν το γυαλί ψευδώς αστιγματικό γιατί αλλάζουν την ομαλότητα της επιφάνειας του. Τέλος, ο κ. Κάτανας προτείνει όταν αγοράζονται καινούρια γυαλιά, να γίνεται αντικατάσταση των φακών, με μικρό κόστος, στα παλιά τους γυαλιά και να τα έχουν για δεύτερη χρήση.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
