Έως το τέλος Νοεμβρίου το Κέντρο Δεξιοτήτων στην Κοζάνη
Για την πορεία και τις νέες ευκαιρίες που προσφέρονται στο πλαίσιο του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027, μίλησαν ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Αμανατίδης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, ο Διοικητής της ΕΥΔΑΜ Πελοπίδας Καλλίρης, η Διευθύνουσα Σύμβουλος της ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε Δέσποινα Γκαράνη, η Διευθύνουσα Σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Ισμήνη Παπακυρίλλου και ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας το μεσημέρι του Σαββάτου από το περίπτερο της 88ης Διεθνής Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Βασικοί στόχοι της μετάβασης στη μετά λιγνίτη εποχή είναι η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου των περιοχών, η στήριξη της επιχειρηματικότητας, η ανάπτυξη των επιχειρήσεων και των υποδομών και η καταπολέμηση της ανεργίας.
Ο Διοικητής της ΕΥΔΑΜ και συντονιστής της συζήτησης, Πελοπίδας Καλλίρης ανέφερε, εν μέσω άλλων, πως η Δίκαιη Μετάβαση μας αφορά όλους, είναι αναπτυξιακή και είναι πολύ σημαντικό το ότι γίνεται μια μετάβαση από το χτες, στο παρόν και το μέλλον. «Το κεντρικό μας σύνθημα είναι μένουμε στον τόπο μας, γιατί περνάμε σε μια νέα εποχή. Αυτό είναι επίκαιρο όσο ποτέ, γιατί το πρόγραμμα ΔΑΜ είναι το πρώτο πρόγραμμα που εγκρίθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Όπως ανέφερε, ο πρώτος πυλώνας και η αρχική στόχευση ήταν η επιχειρηματικότητα και για αυτό το λόγο έβγαλαν ένα σημαντικό πρόγραμμα για όλη τη γκάμα των επιχειρήσεων. Σημείωσε πως αυτός ήταν ο στόχος τους, ώστε να επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα και να αλλάξει πραγματικά το παραγωγικό μοντέλο στις περιοχές που βρίσκονται σε μετάβαση.
Συνέχισε λέγοντας πως από τα διαθέσιμα 330 εκατομμύρια που ήταν ήδη στο πρόγραμμα με βάση αυτά που εξέδωσαν, εξετάζονται υποβολές προτάσεων 500 εκατομμυρίων οι οποίες δημιουργούν 4.000 θέσεις εργασίας. «Το στοίχημα είναι να αξιολογηθούν γρήγορα αυτές οι προτάσεις και δεσμεύομαι δημόσια ότι η αξιολόγηση θα γίνει πολύ γρήγορα και θα επιτευχθεί πριν τη λήξη του χρόνου. Θέλουμε να δούμε το θεμέλιο λίθο να τοποθετείται σε αυτές τις περιοχές από το 2025».
Επίσης, ανέφερε πως θα ξεκινήσουν προγράμματα 100 εκατομμυρίων ευρώ για τις ενεργειακές επενδύσεις και 40 εκατομμυρίων για τις ενεργειακές αναβαθμίσεις δημοσίων κτιρίων για ΟΤΑ Α’ και Β’. «Δεν μπορούμε να αφήσουμε έξω τις τοπικές κοινωνίες. Το πιο σημαντικό για εμάς είναι ότι πρέπει να είμαστε σε μια σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες» τόνισε ο ίδιος.
Μέσα στους επόμενους μήνες θα πραγματοποιηθούν δύο networking days – market staging τα οποία θα γίνουν τον Σεπτέμβρη στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, ώστε οι επιχειρήσεις να αναφέρουν τις ανάγκες που έχουν σε δεξιότητες και σε εργατικό δυναμικό και να ληφθεί υπόψη από τους αρμόδιους φορείς. Επίσης, θα διοργανωθούν δύο youth summit τον Οκτώβρη ώστε να γίνει διάλογος και ανταλλαγή απόψεων με τους νέους και παράλληλα να τους δείξουν τα εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν στη δίκαιη μετάβαση, ώστε να μείνουν οι νέοι στον τόπο τους.
Τέλος, ο κ. Καλλίρης σημείωσε πως από 1η Ιανουαρίου του 2025 η ΕΥΔΑΜ θα αναλάβει την πλήρη διαχείριση των πόρων από την κατανομή των εσόδων των πλειστηριασμών αερίων του θερμοκηπίου, που αφορά τους λιγνιτικούς δήμους της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης. «Θεωρώ ότι το 2025 θα είναι μια κρίσιμη χρονιά γιατί θα δούμε στην πράξη να θεμελιώνονται όλα αυτά που συζητάμε» κατέληξε ο κ. Καλλίρης.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης σημείωσε πως το πρόγραμμα εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς και σύντομα θα αρχίσουν να φαίνονται τα αποτελέσματα του. Ο κ. Παπαθανάσης εκτός των προγραμμάτων για τις επιχειρήσεις στην περιοχή έκανε αναφορά και στα έργα που ξεκινούν στη Δυτική Μακεδονία, όπως ο κόμβος καινοτομίας υδρογόνου του ΕΚΕΤΑ, η ανάπτυξη συνεργατικών χώρων εργασίας (co-working spaces), οι ενεργειακές αναβαθμίσεις των νοσοκομείων Φλώρινας και Καστοριάς, τα κέντρα ανάπτυξης δεξιοτήτων που αναπτύσσονται υπό την ευθύνη της ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ Α.Ε., και στο προσφάτως ενταγμένο πράσινο data center, με δικαιούχο το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας, προϋπολογισμού περίπου 22 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο κ. Παπαθανάσης κατέληξε λέγοντας πως η προσπάθεια αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου των περιοχών που βρίσκονται σε μετάβαση γίνεται με στόχο να ευημερεύσουν οι περιοχές, να μείνουν οι νέοι και οι νέες στον τόπο τους και ίσως να γυρίσουν πίσω αυτοί που έφυγαν ή να προσελκύσουν πολίτες από άλλες περιοχές, δίνοντας τους «ελκυστικές» ευκαιρίες απασχόλησης.
Ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Αμανατίδης, ξεκίνησε λέγοντας πως η μετάβαση στη Δυτική Μακεδονία έπρεπε να είχε γίνει καθώς η περιοχή στηρίζεται σε δυο καίριους τομείς, το λιγνίτη και τη γούνα. Ωστόσο, κανείς από τους δύο αυτούς τομείς δεν ελέγχεται από τις δυνάμεις της Δυτικής Μακεδονίας αλλά από αυτές της αγοράς και του εμπορίου. «Ήταν αναμενόμενο ότι κάποια στιγμή μια από αυτές τις δυνάμεις θα παρέκκλινε και θα υπήρχε πρόβλημα στην οικονομία της Δυτικής Μακεδονίας, άρα έπρεπε να βάλουμε τη λέξη μετάβαση στο καθημερινό μας λεξιλόγιο πολύ νωρίτερα. Η απολιγνιτοποίηση για εμάς ήταν μια ευκαιρία να κάνουμε τη μετάβαση που είχε ανάγκη ο τόπος μας, και με όχημα τη μετάβαση θα αλλάξουμε το παραγωγικό μοντέλο της περιοχής».
Συνέχισε λέγοντας πως για πρώτη φορά, με αφορμή το ΔΑΜ, η Δυτική Μακεδονία μπήκε στο «κάδρο» των μεγάλων επενδύσεων και ότι αρχίζει να υπάρχει μια κινητικότητα που σιγά σιγά θα δημιουργήσει αισιοδοξία, η οποία με τη σειρά της θα επανεκκινήσει τους πόρους για επενδύσεις στην περιοχή. «Ποτέ δε συζητούσαμε στη Δυτική Μακεδονία, την πιθανότητα να γίνουν μεγάλα έργα, πέραν αυτών της ΔΕΗ. Θέλουμε μια Δυτική Μακεδονία που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, θα θέτει στόχους και θα τους υλοποιεί». Επίσης, επεσήμανε την ανάγκη σταθερών μηχανισμών στη Δυτική Μακεδονία για να στηριχθεί το πρόγραμμα.
Μεγάλος στόχος της Περιφερειακής Αρχής καθώς και της κυβέρνησης είναι να μείνουν οι νέοι και οι νέες στον τόπο τους και να μειωθεί το brain drain. Για το θέμα αυτό, ο κ. Αμανατίδης δήλωσε αισιόδοξος και τόνισε πως για να συμβεί πρέπει να στηριχθούν οι νέες και καινοτόμες επενδύσεις. Ο Περιφερειάρχης ζήτησε από τον υπουργό να μεταφερθούν πόροι ώστε να ενταχθούν όλες οι επενδύσεις, οι οποίες στις αιτήσεις τους πέρασαν το όριο των 65 μορίων, ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω καθυστέρηση με τη δημιουργία νέων προκηρύξεων για τη δημιουργία επενδυτικών ευκαιριών.
Για το σημαντικό ρόλο που παίζει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στη μετάβαση, ο κ. Αμανατίδης σημείωσε πως το Πανεπιστήμιο υπογράφει συνεχώς μνημόνια συνεργασίας με ενδιαφερόμενους επενδυτές. Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Θεόδωρος Θεοδουλίδης με τη σειρά του τόνισε πως το Πανεπιστήμιο έχει «εκτοξευθεί» σε θέματα έρευνας και καινοτομίας, είναι «υπέρ φιλικό» προς την επιχειρηματικότητα και θέτει τις εγκαταστάσεις και το ανθρώπινο δυναμικό του στην υπηρεσία της επανακατάρτισης και επανεκπαίδευσης. «Έχουμε μπροστά μας ένα φοβερό αναπτυξιακό κτιριολογικό πρόγραμμα και πετυχαίνουμε πολλά στη διεθνοποίηση. Επενδύουμε πάρα πολλά στο Θύλακα Ζώνης Καινοτομίας, για να βελτιώσουμε το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας στην περιοχή μας».
Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε Δέσποινα Γκαράνη, ανέφερε πως έως το τέλος Νοεμβρίου θα λειτουργεί το Κέντρο Δεξιοτήτων στην Κοζάνη ενώ τα κέντρα στήριξης της επιχειρηματικότητας θα αρχίσουν να λειτουργούν τον Μάρτιο του 2025. Επίσης, η κ. Γκαράνη σημείωσε πως θα συνάψουν ένα σύμφωνο συνεργασίας με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ώστε να υπάρξει μια ενιαία αντιμετώπιση των δεξιοτήτων και της στήριξης της επιχειρηματικότητας.
Αναφορά έκανε και στις εκτάσεις των ζωνών απολιγνιτοποίησης που θα περάσουν στα «χέρια» τους από τη ΔΕΗ. Πρόκειται για συνολικά 97.000 στρέμματα (τα 55.000 θα παραληφθούν έως το τέλος του έτους, με τις δύο πρώτες παραλαβές σε σύνολο 23.370 στρεμμάτων να γίνονται μέσα στον Σεπτέμβριο), τα οποία θα αναβαθμιστούν και θα αξιοποιηθούν. Οι εκτάσεις αυτές είναι είτε είναι αδιατάρακτες, δηλαδή δεν έχουν πραγματοποιηθεί εξορυκτικές δραστηριότητες, είτε αποκατεστημένες ή πρόκειται για εκτάσεις οι οποίες θα αποκατασταθούν και θα δοθούν προς αξιοποίηση για επενδυτικά έργα, για τη δημιουργία βιομηχανικών και επιχειρηματικών πάρκων, για αγροτικές δραστηριότητες είτε για οποιοδήποτε άλλο κοινωφελή σκοπό.
Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, Ισμήνη Παπακυρίλλου από τη μεριά της στάθηκε στη σημασία των χρηματοδοτικών εργαλείων για τις επιχειρήσεις καθώς και των συνδυασμών τους, με πολύ ευνοϊκούς όρους ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Όπως ανέφερε, είναι πολύ σημαντικό, το ταμείο που έχει σχεδιαστεί να δουλέψει σε συνδυασμό με το πρόγραμμα του ΔΑΜ. «Εμείς το πηγαίνουμε ένα βήμα παραπέρα και βάζουμε όλες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσα γιατί θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό για τη μετάβαση, να υποστηρίξουμε το συνολικό οικοσύστημα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που είναι απαραίτητες για να γίνει η αλλαγή στο οικονομικό μοντέλο».
Συνέχισε λέγοντας πως το Ταμείο Δανείων έχει συνολικό προϋπολογισμό 87 εκατομμύρια, η άτοκη χρηματοδότηση φτάνει το 50% και επιπλέον, έχουν βάλει μια επιδότηση επιτοκίου στο 3% για το υπόλοιπο 50% για τρία χρόνια. Η διάρκεια δανείων φτάνει τα δέκα χρόνια, με μια περίοδο χάριτος 12 μηνών και το ύψος δανείου είναι από 5.000 έως 500.000 ευρώ. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για δάνεια επενδυτικού σκοπού αλλά υπάρχει και η δυνατότητα χρηματοδότησης κεφαλαίων κίνησης.
Τέλος, όσον αφορά το Ταμείο Εγγυοδοσίας Επενδυτικών Δανείων, είναι καθαρά σχεδιασμένο για να καλύπτει τις επενδυτικές ανάγκες, έχει συνολικό προϋπολογισμό 100 εκατομμύρια ευρώ και το ύψος δανείου μπορεί να κυμανθεί από τις 50.000 έως τα 16,5 εκατομμύρια ευρώ. Η εγγύηση του φτάνει το 80% και η διάρκεια των δανείων είναι τα 12 έτη, με μια περίοδο χάριτος 24 μηνών.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
