Ερωτήματα και ανησυχίες στην εκπαιδευτική κοινότητα
Η ανακοίνωση της ίδρυσης των Δημόσιων Πρότυπων Ωνάσειων Σχολείων (ΔΗΜ.Ω.Σ.) στην Κοζάνη έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από την εκπαιδευτική κοινότητα. Η ένταξη του 3ου ΓΕΛ Κοζάνης και του 3ου Γυμνασίου στο δίκτυο των Δημόσιων Πρότυπων Ωνάσειων Σχολείων ανακοινώθηκε χωρίς προηγούμενη διαβούλευση, σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς.
Η ένταξη των σχολείων στο νέο θεσμό φέρνει ερωτήματα για την απώλεια οργανικών θέσεων και τη δημιουργία σχολείων για λίγους, σε βάρος της εκπαιδευτικής ισότητας. Η απόφαση έχει εγείρει αντιδράσεις, με επίκεντρο τον χαρακτήρα του θεσμού, τη μετακίνηση εκπαιδευτικών και τις επιπτώσεις στη δημόσια εκπαίδευση.
Η ανακοίνωση για την ένταξη του 3ου ΓΕΛ Κοζάνης και του 3ου Γυμνασίου στο δίκτυο των Δημόσιων Πρότυπων Ωνάσειων Σχολείων (ΔΗΜ.Ω.Σ.) έγινε στις 20 Ιανουαρίου 2025 από τα τοπικά ΜΜΕ, προκαλώντας αντιδράσεις στην εκπαιδευτική κοινότητα. Σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς, η απόφαση αυτή κοινοποιήθηκε χωρίς προηγούμενη ενημέρωση ή διαβούλευση.
Το δίκτυο των ΔΗΜ.Ω.Σ., το οποίο ιδρύεται με τη συνεργασία του Ιδρύματος Ωνάση και του Υπουργείου Παιδείας, περιλαμβάνει 22 σχολεία σε όλη τη χώρα. Προβλέπεται χρηματοδότηση ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ για κτιριακές αναβαθμίσεις ανά σχολείο, καθώς και 500.000 ευρώ ετησίως για λειτουργικά έξοδα. Παράλληλα, τα σχολεία αυτά θα λειτουργούν ως πρότυπα με εισαγωγικές εξετάσεις, ενώ από το 2026 θα εντάξουν το Διεθνές Απολυτήριο (IB) στο πρόγραμμά τους.
Οι εκπαιδευτικοί του 3ου ΓΕΛ εκφράζουν προβληματισμό για την απώλεια οργανικών θέσεων, καθώς, όπως αναφέρουν, η ένταξη στο νέο καθεστώς συνεπάγεται τη μετακίνηση όσων υπηρετούν εκεί. Επιπλέον, σημειώνουν ότι η λειτουργία των ΔΗΜ.Ω.Σ. διαφοροποιείται από τα ήδη υπάρχοντα Πρότυπα Σχολεία, με το νομοσχέδιο που τα διέπει να περιγράφει ένα αυτόνομο μοντέλο διαχείρισης. Όπως εξηγεί ο Πρόεδρος της ΕΛΜΕ Κοζάνης, Ιωάννης Σκόρδας, όταν ένα σχολείο γίνει Πρότυπο, οι εκπαιδευτικοί που κατέχουν οργανικές θέσεις υπηρετούν για δύο χρόνια, αξιολογούνται και, εφόσον το επιθυμούν, παραμένουν στη θέση τους. Ωστόσο, στα ΔΗΜ.Ω.Σ., σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που αναμένεται να ψηφιστεί την Παρασκευή, οι εκπαιδευτικοί δεν ερωτώνται αν θέλουν να παραμείνουν μετά την αξιολόγηση, αλλά εισέρχονται σε μια διαδικασία αξιολόγησης με ενδιαφερόμενους από όλη την επικράτεια με βάση τα προσόντα τους. «Έτσι χάνονται οι οργανικές θέσεις των εκπαιδευτικών μας και δημιουργείται ένα ντόμινο αρνητικών εξελίξεων. Θα υπάρχουν υπεράριθμοι καθηγητές, και δεν είμαστε σίγουροι ότι θα βρουν οργανική θέση σε άλλα σχολεία, καθώς ήδη υπάρχουν προβλήματα με τις οργανικές θέσεις στην περιοχή, με πολλούς εκπαιδευτικούς να πηγαίνουν σε τρία ή και τέσσερα σχολεία», τονίζει ο κ. Σκόρδας.
Επιπλέον, ανησυχίες εγείρονται για τη μαθητική κοινότητα, καθώς τα Ωνάσεια Σχολεία θα δέχονται μαθητές μέσω εξετάσεων από ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία, αποκλείοντας έτσι πολλούς μαθητές της τοπικής περιοχής. Όπως επισημαίνεται στις ανακοινώσεις, η πλειονότητα των μαθητών που θα αποκλειστούν αναμένεται να κατευθυνθεί σε άλλα σχολεία της περιοχής, αυξάνοντας τον ήδη υψηλό αριθμό μαθητών στις σχολικές αίθουσες. Παράλληλα, σημειώνεται ότι το κόστος προετοιμασίας για τις εισαγωγικές εξετάσεις ενδέχεται να αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο για πολλές οικογένειες. «Πολλοί μαθητές θα αποκλειστούν από την ένταξή τους στα δύο σχολεία, καθώς θα πρέπει να περάσουν από γραπτές εξετάσεις και συνέντευξη, με αποτέλεσμα να αναγκαστούν να εγγραφούν σε άλλα σχολεία. Οι εξετάσεις θα είναι υψηλού επιπέδου και θα πρέπει να γίνει προετοιμασία. Οι γονείς αυτών των μαθητών θα χρειαστεί να δαπανήσουν πολλά χρήματα για φροντιστήρια, ώστε τα παιδιά τους να προετοιμαστούν για τις εξετάσεις εισαγωγής. Δημιουργείται έτσι ένα εκρηκτικό μείγμα, με σοβαρές ενστάσεις από την εκπαιδευτική κοινότητα, τόσο σε εργασιακό επίπεδο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για τη μαθητική κοινότητα», τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Σκόρδας.
Από την πλευρά των υποστηρικτών, αναφέρεται ότι τα Ωνάσεια Σχολεία θα προσφέρουν δυνατότητες πρόσβασης σε κορυφαία πανεπιστήμια μέσω του IB και θα αναβαθμίσουν την εκπαιδευτική εμπειρία με σημαντικούς οικονομικούς πόρους. Ωστόσο, οι εκπαιδευτικοί υπογραμμίζουν ότι το μοντέλο λειτουργίας πρέπει να διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση και να αποφεύγει τη δημιουργία διαφορών ανάμεσα στα σχολεία. Η αναβάθμιση του 3ου Γυμνασίου και του 3ου ΓΕΛ Κοζάνης σε «Ωνάσεια» ενδέχεται να επηρεάσει τη δυναμική των υπόλοιπων σχολικών δομών, καθώς, όπως τόνισε ο κ. Σκόρδας, θα δημιουργηθούν σχολεία δύο ζωνών: τα «Ωνάσεια» από τη μια πλευρά και τα δημόσια σχολεία από την άλλη. «Προκύπτουν σοβαρά ζητήματα με κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο».
Όπως αναφέρει ο κ. Σκόρδας υπάρχουν και θετικά στοιχεία, όπως οι χρηματοδοτήσεις, το σχολικό περιβάλλον και οι καινοτόμες δράσεις αλλά διαφωνούν στα σημεία που έχουν να κάνουν με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. «Καλό θα ήταν να δημιουργηθούν Ωνάσεια σχολεία σε νέες, ανεξάρτητες υποδομές, αντί για ήδη υπάρχουσες σχολικές μονάδες, καθώς έτσι αποφεύγονται προβλήματα που επηρεάζουν εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η διαδικασία μετατροπής των 22 σχολείων πανελλαδικά σε «Ωνάσεια» αναμένεται να ξεκινήσει το σχολικό έτος 2025-2026 για τα σχολεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ το 2026-2027 για τα σχολεία της υπόλοιπης Ελλάδας.
Οι διευθυντές και υποδιευθυντές των δύο σχολείων, εκπρόσωποι των συλλόγων διδασκόντων, της ΕΛΜΕ Κοζάνης, καθώς και αιρετός του ΠΥΣΔΕ Κοζάνης, παρευρέθηκαν στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου το βράδυ της Δευτέρας. Σκοπός τους ήταν να καταθέσουν τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους, ενώ ζήτησαν τη συμπαράσταση του Δημοτικού Συμβουλίου. Όπως ανέφερε ο κ. Σκόρδας, το απόγευμα της Δευτέρας έλαβαν προφορικές διαβεβαιώσεις ότι θα υπάρξουν ευνοϊκές ρυθμίσεις τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για τους μαθητές. Ειδικότερα, για τους μαθητές προβλέπεται να ισχύσει ποσόστωση της τάξεως του 50%.
Οι αντιδράσεις αναμένεται να κλιμακωθούν καθώς οι Σύλλογοι Διδασκόντων των δύο σχολείων και η ΕΛΜΕ Κοζάνης έχουν ήδη πραγματοποιήσει γενικές συνελεύσεις για να συζητήσουν τις εξελίξεις και τις πιθανές επιπτώσεις του εγχειρήματος. Παράλληλα, η ΕΛΜΕ Κοζάνης έχει προγραμματίσει συνάντηση με κλιμάκιο της ΟΛΜΕ που θα επισκεφθεί την Κοζάνη τις επόμενες ημέρες, ώστε να εξεταστεί η κατάσταση και να αποφασιστούν τα επόμενα βήματα, καθώς το νομοσχέδιο για τη λειτουργία των ΔΗΜ.Ω.Σ. αναμένεται να ψηφιστεί στις 31 Ιανουαρίου. «Συμπαραστεκόμαστε στους γονείς και τους μαθητές γιατί πρέπει να υπάρχουν ίσα μορφωτικά δικαιώματα για όλους και να μην υπάρχουν κοινωνικοί και οικονομικοί αποκλεισμοί. Είμαστε στο πλευρό και των εκπαιδευτικών, αλλά είμαστε εξαιρετικά ευαίσθητοι με το κομμάτι των μαθητών. Πρέπει να είμαστε όλοι ενωμένοι για το καλό της εκπαίδευσης», κατέληξε ο κ. Σκόρδας.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
