Τι λένε τα στοιχεία της IQAir για το 2024
Στην 17η θέση μεταξύ των πιο μολυσμένων περιοχών της χώρας βρίσκεται η Κοζάνη, ενώ συγκεκριμένα η περιοχή του Ελλησπόντου είναι η τρίτη πιο μολυσμένη περιοχή της Ελλάδας, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ελβετικής εταιρείας IQAir για το 2024.
Η κατάταξη αφορά στις συγκεντρώσεις των λεπτών σωματιδίων PM2.5, ενός από τους πιο επικίνδυνους ρύπους για τη δημόσια υγεία. Είναι εξαιρετικά μικρά και συνδέονται με την καύση ορυκτών καυσίμων.
Πάντως να πούμε εδώ ότι πιο ψηλά στην κατάταξη με τις μολυσμένες περιοχές βρίσκονται τα Ιωάννινα, αλλά και το Πλαγιάρι.
Στις πιο μολυσμένες περιοχές της Ελλάδας για το 2024 ο Ελλήσποντος
Ο Ελλήσποντος του νομού Κοζάνης συγκαταλέγεται στις πιο μολυσμένες περιοχές της Ελλάδας, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της ελβετικής εταιρείας IQAir για το 2024. Συγκεκριμένα, βρίσκεται στην τρίτη θέση της σχετικής κατάταξης, η οποία βασίζεται στις συγκεντρώσεις των λεπτών σωματιδίων PM2.5, ενός από τους πιο επικίνδυνους ρύπους για τη δημόσια υγεία.
Για το 2024, οι πιο επιβαρυμένοι μήνες στον Ελλήσποντο είναι ο Αύγουστος (19) και ο Οκτώβριος (18.2), με τις τιμές να ξεπερνούν κατά 2-3 φορές τα όρια που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO).
Την υψηλότερη ατμοσφαιρική ρύπανση στη χώρα καταγράφουν τα Ιωάννινα, που βρίσκονται στην πρώτη θέση, ενώ ακολουθεί το Πλαγιάρι Θεσσαλονίκης στη δεύτερη. Μετά τον Ελλήσποντο, η λίστα συνεχίζεται με την Αλίαρτο, την Ελευσίνα, τα Βασιλικά, τον Τρίλοφο, την Ορεστιάδα, τη Θεσσαλονίκη και τη Λυκόβρυση.
Η ποιότητα του αέρα μετριέται συνήθως με βάση τις συγκεντρώσεις των σωματιδίων, τα οποία μπορούν να εισπνευστούν και να επηρεάσουν την υγεία. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), οι συγκεντρώσεις αυτών των σωματιδίων καθορίζουν τη σοβαρότητα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Όταν οι συγκεντρώσεις ρύπων κυμαίνονται από 0 έως 5, τότε η ποιότητα του αέρα πληροί τις οδηγίες του ΠΟΥ και θεωρείται ασφαλής για τη δημόσια υγεία. Σε αυτή την κατηγορία, οι συνθήκες ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι χαμηλές και δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την υγεία των κατοίκων.
Όταν οι τιμές κυμαίνονται από 5.1 έως 10, η ρύπανση ξεπερνά τα όρια του ΠΟΥ, αλλά όχι κατά πολύ. Η μόλυνση παραμένει σχετικά περιορισμένη, χωρίς να προκαλεί άμεση ανησυχία για τη δημόσια υγεία, αν και οι ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού, όπως τα άτομα με αναπνευστικά προβλήματα, μπορεί να αρχίσουν να επηρεάζονται.
Αν οι τιμές αυξηθούν και κυμανθούν από 10.1 έως 15, τότε η ρύπανση ξεπερνά τα όρια του ΠΟΥ κατά 1-2 φορές. Η ατμόσφαιρα θεωρείται μέτρια μολυσμένη και η ποιότητα του αέρα μπορεί να επηρεάσει τις ευάλωτες ομάδες, όπως ηλικιωμένους, παιδιά ή άτομα με αναπνευστικά νοσήματα.
Όταν η συγκέντρωση των ρύπων είναι από 15.1 έως 25, οι τιμές ξεπερνούν τα όρια του ΠΟΥ κατά 2-3 φορές. Αυτή η κατάσταση δείχνει αυξημένη ρύπανση, η οποία μπορεί να έχει σοβαρότερες επιπτώσεις στην υγεία, επηρεάζοντας ακόμα και άτομα χωρίς υποκείμενα νοσήματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι αναγκαία η προσοχή και η περιορισμένη έκθεση στην ατμόσφαιρα.
Αν οι τιμές ρύπανσης ξεπερνούν τα 25, η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι εξαιρετικά υψηλή, ξεπερνώντας τα όρια του ΠΟΥ κατά 3-5 φορές. Η ποιότητα του αέρα είναι κακή και η έκθεση σε αυτή την κατάσταση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία του γενικού πληθυσμού, με ιδιαίτερη προσοχή στους ευάλωτους.
Αυτές οι κατηγορίες δίνουν μια σαφή εικόνα για το πώς οι αυξημένες συγκεντρώσεις ρύπων επηρεάζουν την ποιότητα του αέρα και τις επιπτώσεις στην υγεία του πληθυσμού.
Η έκθεση αναδεικνύει επίσης και τις περιοχές με την καθαρότερη ατμόσφαιρα στην Ελλάδα. Στην κορυφή βρίσκεται η Νέα Ραιδεστός, ενώ ακολουθούν τα Δύο Χωριά Τήνου, η Βουλιαγμένη, το Ρίο, ο Άγιος Νικόλαος Κρήτης, η Σητεία, ο Άγιος Παύλος, η Ηλιούπολη, το Χαϊδάρι και το Ηράκλειο.
Τα σωματίδια PM2.5 είναι εξαιρετικά μικρά – σχεδόν 20 φορές λεπτότερα από μια ανθρώπινη τρίχα – τα οποία προέρχονται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων, τις πυρκαγιές και τις καταιγίδες σκόνης, μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες, ακόμα και στην κυκλοφορία του αίματος. Η έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις έχει συνδεθεί με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα, καρδιαγγειακά νοσήματα και άλλες χρόνιες παθήσεις.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα ετήσια επίπεδα των PM2.5 δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 5 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, ένα όριο που σε πολλές περιοχές της χώρας φαίνεται να ξεπερνιέται, δημιουργώντας ανησυχία για τις επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων.
Για το 2024, η μέση τιμή του Ελλήσποντου για τα σωματίδια είναι 15.8, υποδεικνύοντας ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι αυξημένη, ξεπερνώντας τα όρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας κατά 2-3 φορές. Αυτό το επίπεδο είναι χαμηλότερο σε σύγκριση με το 2023, όταν η τιμή ήταν 18, αλλά εξακολουθεί να παραμένει υψηλότερο από τις τιμές των προηγούμενων ετών.
Συγκεκριμένα, το 2022 και το 2021 οι συγκεντρώσεις των ρύπων ήταν 11.3 και 9.6 αντίστοιχα, υποδηλώνοντας μια τάση αύξησης της ρύπανσης τα τελευταία χρόνια. Παρά τη μείωση από το 2023, οι τιμές του 2024 εξακολουθούν να είναι ανησυχητικά υψηλές, απαιτώντας συνέχιση των προσπαθειών για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στην περιοχή.
Σε επίπεδο πόλεων, η Κοζάνη βρίσκεται στη 17η θέση των πιο μολυσμένων περιοχών της χώρας, ενώ η Πτολεμαΐδα καταλαμβάνει την 13η. Παρά τις επιβαρυμένες τοπικές συνθήκες, η Ελλάδα συνολικά κατατάσσεται 92η μεταξύ 138 χωρών στην παγκόσμια λίστα ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
