Γράφει η Κατερίνα Μήλιου*
Φοιτώ στην τρίτη γυμνασίου και τον τελευταίο καιρό η συζήτηση γύρω από την επιλογή λυκείου μας έχει φέρει όλους σε συναισθηματική πίεση. Το άγχος είναι έντονο, και το θέμα έχει γίνει αντικείμενο ατέλειωτης συζήτησης: με τους φίλους μας, τις οικογένειές μας, αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Αφορμή για όλα αυτά στάθηκαν τα Ωνάσεια Σχολεία, που πρόκειται να λειτουργήσουν στην Κοζάνη από τον Σεπτέμβριο του 2025, αντικαθιστώντας το 3ο ΓΕΛ και το 3ο Γυμνάσιο Κοζάνης.
Πρόθεση μου δεν είναι τόσο ο καταλογισμός ευθυνών όσο η ανάγκη μου να μοιραστώ τις σκέψεις μου και τα ερωτήματα που απασχολούν κι εμένα και τους συμμαθητές μου. Και ίσως μόνο το γεγονός ότι αναγκάζομαι να γράψω όλα αυτά να δείχνει από μόνο του πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, στο σχολείο μου όπως και στα υπόλοιπα γυμνάσια γίνονται αμέτρητες συζητήσεις για τα Ωνάσεια Σχολεία, για το τι είναι, ποια είναι η λειτουργία και ο στόχος τους. Η πρώτη φορά που έγινε λόγος γι’ αυτά ήταν σε μια παρουσίαση για τον επαγγελματικό προσανατολισμό και τις διαφορές ΓΕΛ – ΕΠΑΛ. Όπως ήταν φυσικό, η κουβέντα στράφηκε στα ΔΗΜ.Ω.Σ., ώστε να υπάρχει πλήρης ενημέρωση. Στην αρχή, το ενδιαφέρον των μαθητών ήταν ελάχιστο — σχεδόν απογοητευτικό.
Όμως, έπειτα από ένα ενημερωτικό φυλλάδιο και μια δεύτερη παρουσίαση για τα Ωνάσεια, ο αριθμός των ενδιαφερόμενων άρχισε να αυξάνεται. Και είναι λογικό. Το Ωνάσειο Λύκειο παρουσιάστηκε ως ένα «σχολείο ονείρου», ένα μέρος που «ανοίγει την αγκαλιά του» στους μαθητές και τις μαθήτριες. Ωστόσο, εκτός από τις ουτοπικές και ποιητικές εκφράσεις είχε και μία παράγραφο, αφιερωμένη για αυτούς που δεν ενδιαφέρει η πρόσκληση λέγοντας πως δεν είναι για όσους δεν αγαπούν τη γυμναστική, τη μουσική, τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, τον κινηματογράφο, τα αθλήματα, τις εφευρέσεις, τα ταξίδια κ.α Έμμεσα άφηναν την υπόνοια πως είμαστε «τεμπέληδες» και «απολίτιστοι» και αν πάμε ένα βήμα πίσω πως δεν έχουμε όνειρα και στόχους.
Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι μέσα από όλο αυτό το είδος προπαγάνδας, υπήρξε «πλύση εγκεφάλου» στους μαθητές για ένα σχολείο που έχει ως στόχο να υπάρχουν μαθητές δύο ταχυτήτων. Σίγουρα όλοι και όλες θέλουμε σύγχρονα σχολεία, με αναβαθμισμένες υποδομές, καθηγητές που εμπνέουν και αμέριστες δραστηριότητες αλλά βλέπουμε πως αυτό γίνεται μόνο σε συγκεκριμένα σχολεία και μάλιστα με εξετάσεις στα μαθήματα της γλώσσας και των μαθηματικών. Παρόλα αυτά όλοι οι μαθητές δεν αξίζουμε σύγχρονα σχολεία; Το πρόβλημα είναι πιο βαθύ, αφού αυτό το οποίο γίνεται είναι να μην πηγαίνουμε στα σχολεία της γειτονιάς μας αλλά και να δίνουμε και εξετάσεις για να «κερδίσουμε» τη θέση μας στο Ωνάσειο Λύκειο και Γυμνάσιο. Οπότε μιλάμε για ένα δημόσιο κτίριο σε χέρια ιδιώτη.
Και κάπου εδώ γεννιούνται τα μεγάλα ερωτήματα: Μήπως σιγά-σιγά μπορούμε να μιλάμε για την ιδιωτικοποίηση της παιδείας μας; Για τις άνισες ευκαιρίες που θέτουν ως στόχο; Ή ακόμη μπορούμε να μιλάμε για τον κοινωνικό αποκλεισμό για πολλούς και πολλές; Καθώς μπορεί να αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες ή απλά να πιστεύουν στη δημόσια εκπαίδευση, χωρίς ανισότητες και χωρίς αυτή την τραχύτητα και επιπρόσθετα στις ίσες ευκαιρίες, όμως το σύστημα φαίνεται να τους ωθεί αλλού. Επιπλέον, οι συνεχείς αφίσες από φροντιστήρια μπερδεύουν αρκετούς και αρκετές επιβραδύνοντας τις σκέψεις τους για το τι πρέπει να κάνουν και όχι για το τι θέλουν οι ίδιοι και οι ίδιες τους.
Όλοι οι μαθητές και οι μαθήτριες, έχουμε όνειρα, φαντασία και στόχους και αυτά δεν θα μας τα πάρουν, ούτε θα μας τα στερήσουν. Θα διεκδικούμε διαρκώς δικαιοσύνη και φιλοδοξίες. Γιατί όταν μαθητές κάνουν μάθημα σε κοντέινερ και δεν έχουνε διαδραστικούς πίνακες, αποτελεί έναν προβληματισμό αν πράγματι πληρούμε τις προδιαγραφές για να μπορέσουμε να έχουμε Ωνάσεια Σχολεία. Θα είμαστε η γενιά που θα αντιστέκεται: Η παιδεία δεν είναι προνόμιο, είναι δικαίωμα.
*Κατερίνα Μήλιου
Μαθήτρια Γυμνασίου
