Ομόφωνο ψήφισμα υπέρ της παράτασης λειτουργίας των μονάδων και της Πτολεμαΐδας V
Την ανάγκη διατήρησης της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων στη Δυτική Μακεδονία επισημαίνει η Διοικούσα Επιτροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, εγκρίνοντας ομόφωνα σχετικό ψήφισμα που εισηγήθηκε η Επιστημονική Επιτροπή Ειδικότητας Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών.
Η απόφαση εστιάζει τόσο στη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας, όσο και στην προστασία της τοπικής απασχόλησης και οικονομίας, υπογραμμίζοντας τον κρίσιμο ρόλο του εγχώριου πόρου στη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, με ομόφωνο ψήφισμα που ενέκρινε η Διοικούσα Επιτροπή του, ζητά την παράταση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία, τονίζοντας ότι πρόκειται για ζήτημα εθνικής ενεργειακής πολιτικής και περιφερειακής ανάπτυξης.
Η απόφαση βασίζεται σε σχετική εισήγηση της Επιστημονικής Επιτροπής Ειδικότητας Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών, η οποία υπενθυμίζει ότι ήδη από το 2021 είχε επισημάνει την ανάγκη αξιοποίησης του εγχώριου πόρου με περιβαλλοντικούς όρους και σύγχρονες τεχνολογίες, ώστε να διασφαλίζεται ενεργειακή επάρκεια χωρίς υπερβολική εξάρτηση από το φυσικό αέριο.
«Για την επιβαλλόμενη συμβολή της χώρας στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας και τη συμμόρφωση, χωρίς απόκλιση από τις σχετικές πολιτικές και στόχους της Ε.Ε, επιβάλλεται η εξάντληση των περιθωρίων αξιοποίησης του εγχώριου πόρου, του λιγνίτη, με μελέτη και λήψη μέτρων (όπως αν χρειαστεί κατακράτηση του CO2), για παραγωγή από τις πλέον σύγχρονες λιγνιτικές μονάδες, με ανταγωνιστικό κόστος και σε κατάλληλη ποσότητα, για την τήρηση των περιβαλλοντικών στόχων, αλλά επαρκή για την αποφυγή των προβλημάτων από την αποκλειστική χρήση του φυσικού αερίου. Θεωρούμε δεδομένη τη συνέχιση της λειτουργίας της νέας υπό ανέγερση μονάδας Πτολεμαΐδα V, συμμετοχή στο μίγμα του σύγχρονου σταθμού ΑΗΣ Μελίτης και εφεδρικά του υπό αναβάθμιση ΑΗΣ ΑΔ-5, ώστε η τελική τους συμμετοχή στο ετήσιο μίγμα να φθάνει τις 7.0-9.0 TWh από τις >52 TWh τελικής κατανάλωση και για λόγους ενεργειακής ασφάλειας της χώρας» σημειωνόταν στο ψήφισμα της Επιστημονικής Επιτροπής Ειδικότητας Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών (ΕΕΕ ΜΜΜ) τον Αύγουστο του 2021.
Στο ψήφισμα καταγράφεται ότι τα αποθέματα λιγνίτη στη Δυτική Μακεδονία φτάνουν τους 505 εκατομμύρια τόνους, με υπολογιζόμενη αξία περίπου 40 δισ. ευρώ, ενώ σημειώνεται πως στη ΔΕΗ απασχολούνται σήμερα 3.000 άτομα και πολλαπλάσιοι έμμεσα μέσω δορυφορικών δραστηριοτήτων. «Να σημειωθεί ότι στη Δυτική Μακεδονία υπάρχουν βεβαιωμένα ανεκμετάλλευτα αποθέματα 505 εκατ. τόνων λιγνίτη της ΔΕΗ (ΚΘΔ 1380 Kcal/kg), ισοδύναμα με 500 εκατ. βαρέλια, συνολικής αξίας περί τα 40 δις ευρώ. Επίσης, υπάρχουν δεκάδες εκατ. τόνοι ξυλίτη, που εξορύσσονται και πωλούνται στη Βόρεια Μακεδονία από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στη ΔΕΗ απασχολούνται σήμερα 3.000 άτομα (1.800 τακτικοί και 1.200 εργολαβικοί/έκτακτοι), ενώ αρκετές εκατοντάδες απασχολούνται στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Το ΤΕΕ/ΤΔΜ έχει υπολογίσει έναν πολλαπλασιαστή >3 για τις θέσεις απασχόλησης σε δορυφορικές επιχειρήσεις που σχετίζονται με τη λιγνιτοπαραγωγή» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Πτολεμαΐδα V, με το ΤΕΕ να υποστηρίζει πως δεν πρέπει να μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου, καθώς πρόκειται για υπερσύγχρονη υποδομή που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της περιοχής με χαμηλό κόστος κιλοβατώρας. Επίσης, τονίζεται πως είναι κρίσιμη για τη λειτουργία των τηλεθερμάνσεων και για έργα όπως το data center των 300 έως 1.000 MW που έχει εξαγγελθεί. Η Επιστημονική Επιτροπή Ειδικότητας Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών του ΤΕΕ υπογραμμίζει την ανάγκη επανεξέτασης της απόφασης για το κλείσιμο της λιγνιτικής μονάδας Πτολεμαΐδα V, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια επιλογή απαξιώνει μια επένδυση 1,5 δισ. ευρώ σε μια περίοδο που αρκετές ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζουν τη χρήση λιγνίτη έως το 2050. Όπως αναφέρεται στο ψήφισμα, η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από εισαγόμενα καύσιμα αγγίζει ήδη το 81,4% – ποσοστό που την τοποθετεί στη δεύτερη θέση της ΕΕ, μετά τη Μάλτα. Παράλληλα, χαρακτηρίζεται αχρείαστη η πρόβλεψη για μετατροπή της μονάδας σε μονάδα φυσικού αερίου κόστους 300 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι η Πτολεμαΐδα V είναι υπερσύγχρονη, περιβαλλοντικά καθαρή και ιδιαίτερα αξιόπιστη.
Το ψήφισμα αναδεικνύει ότι η λειτουργία της μονάδας παρέχει φθηνή ενέργεια (8-11 λεπτά/ κιλοβατώρα), συγκρατεί το κόστος στην αγορά και συμβάλλει στην απασχόληση σε μια περιοχή που πλήττεται ήδη από ανεργία και πληθυσμιακή μείωση. Επισημαίνεται ακόμη η σημασία της ως μονάδα βάσης, ακόμα και για μελλοντικά ενεργοβόρα έργα, όπως το giga data center της ΔΕΗ, σε μια περιοχή όπου οι ΑΠΕ δεν μπορούν ακόμη να εξασφαλίσουν σταθερή παροχή ενέργειας. Ειδική μνεία γίνεται και στον ρόλο της Πτολεμαΐδας V και άλλων μονάδων (ΑΗΣ Μελίτης, Αγ. Δημητρίου 3, 4) στην κάλυψη των αναγκών τηλεθέρμανσης Κοζάνης και Πτολεμαΐδας, όπως έχουν ζητήσει και οι τοπικοί φορείς. Επίσης, το ΤΕΕ επικαλείται την εκτίμηση του ΑΔΜΗΕ ότι η λειτουργία της Πτολεμαΐδας V είναι αναγκαία τουλάχιστον έως το 2028 για λόγους ενεργειακής επάρκειας και καταλήγει πως η μετάβαση απαιτεί αξιόπιστο ενεργειακό μείγμα με συμμετοχή και του εγχώριου λιγνίτη σε ποσοστό ασφαλείας 10%.
Τέλος, το ψήφισμα καταλήγει αναφέροντας πως η απολιγνιτοποίηση πρέπει να γίνει με όρους ενεργειακής ασφάλειας, δίκαιης μετάβασης και κοινωνικής συνοχής, επιμένοντας στη διατήρηση του λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα της χώρας σε ποσοστό ασφαλείας 10%.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
