Γράφουν οι Κωνσταντίνος και Χαρίσιος Μπουντούλας*
«Το κρασί είναι η απάντηση. Απλώς δεν θυμάμαι την ερώτηση»
– Ανώνυμος-
Τις τελευταίες δεκαετίες υπήρχε η άποψη ότι το αλκοόλ έχει ευεργετική επίδραση στην καρδιά, με αποτέλεσμα η χρήση αυτού να ελαττώνει τη συχνότητα των καρδιαγγειακών νόσων. Η άποψη όμως αυτή δεν ισχύει σήμερα, γιατί πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση οποιαδήποτε ποσότητας αλκοόλ σε οποιαδήποτε ηλικία, όχι μόνο δεν μας προστατεύει από τα διάφορα νοσήματα, αλλά δυνατόν να έχει και αρνητική επίδραση στην υγεία μας. Η αρνητική αυτή επίδραση του αλκοόλ στην υγεία, είναι μεγαλύτερη σε άτομα σχετικά μεγάλης ηλικίας (65 ετών και άνω).
Το αλκοόλ ουσιαστικά επηρεάζει τη λειτουργία όλων των οργάνων του ανθρώπου, μεταξύ των οποίων είναι οι μύες, τα αγγεία, η καρδιά, το πεπτικό σύστημα (οισοφάγος, στόμαχος, έντερο), το ήπαρ, και ο εγκέφαλος. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, όλα τα όργανα του ανθρώπου συνήθως αρχίζουν να υπολειτουργούν.
Εκτός τούτου, άτομα άνω των εξήντα πέντε ετών, κατά γενικό κανόνα έχουν μειωμένη μυϊκή μάζα και μικρότερη περιεκτικότητα ύδατος στους διάφορους ιστούς σε σχέση με άτομα μικρότερης ηλικίας. Αυτό έχει ως συνέπεια, η χρήση της ίδιας ποσότητας αλκοόλ, σε άτομα μεγάλης ηλικίας να συνοδεύεται με υψηλότερα επίπεδα αυτού στο αίμα σε σχέση πάντα με νεότερα άτομα.
Επιπλέον η αρνητική επίδραση του αλκοόλ είναι πιο εμφανής σε όργανα που υπολειτουργούν, όπως συχνά συμβαίνει στους ηλικιωμένους. Γι’ αυτό το λόγο, η κατανάλωση μιας συγκεκριμένης ποσότητας αλκοόλ που ήταν καλά ανεκτή πριν από μερικά χρόνια σε ένα άτομο, είναι δυνατόν αυτή να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες όταν το ίδιο άτομο έχει ξεπεράσει την ηλικία των εξήντα πέντε ετών.
Σε ηλικιωμένα άτομα, ακόμα και ένα ποτό, είναι δυνατόν να προκαλέσει αστάθεια στο βάδισμα και πτώση, ή και να συμβάλλει σε αυτοκινητικό ατύχημα εφόσον το άτομο αυτό οδηγήσει. Επιπλέον, στους ηλικιωμένους, το αλκοόλ είναι δυνατόν να έχει πολύ μεγαλύτερη επίδραση στη μνήμη σε σχέση με αυτή που έχει σε νεότερα άτομα.
Επίσης, η χρήση αλκοόλ είναι δυνατόν να συμβάλλει στην ανάπτυξη σακχαρώδους διαβήτη, αρτηριακής υπέρτασης, καρδιοπάθειας, νόσων του ήπατος και στην ανάπτυξη διαφόρων μορφών καρκίνου, μεταξύ άλλων. Προσθέτως, η χρήση αλκοόλ είναι δυνατόν να επιδεινώσει αυτές τις νοσηρές καταστάσεις, αν υπάρχουν, πράγμα όχι σπάνιο στους ηλικιωμένους, οι οποίοι κατά κανόνα πάσχουν συγχρόνως από πολλά χρόνια νοσήματα.
Επιπλέον η χρήση αλκοόλ είναι δυνατόν να έχει και αρνητική επίδραση στην ποιότητα του ύπνου.
Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι το αλκοόλ δύναται να επηρεάσει τη δράση των διαφόρων φαρμάκων, με αποτέλεσμα να παρατηρηθούν ανεπιθύμητες ενέργειες από αυτά ή και να ελαττωθεί η δράση τους. Η χρήση αλκοόλ είναι δυνατόν π.χ. να προκαλέσει γαστρορραγία σε άτομα που λαμβάνουν ασπιρίνη ή μη κορτικοειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως π.χ. είναι η ιβουπροφαίνη (Advil, Motrin), η ναπροξένη (Naproxen), καθώς και η κορτιζόνη, μεταξύ άλλων.
Αν ένα ηλικιωμένο άτομο δεν κάνει χρήση αλκοόλ, φυσικά δεν υπάρχει λόγος ν’ αλλάξει αυτή τη συνήθεια. Αν όμως κάνει χρήση αλκοόλ, η απόφαση να το διακόψει ή όχι, εξαρτάται απόλυτα από το ίδιο το άτομο το οποίο θα πάρει την απόφαση μετά από συζητήσεις που θα κάνει με τον ιατρό του, το στενό οικογενειακό του περιβάλλον ή και με φιλικά του πρόσωπα.
Πρέπει όμως πάντα να έχουμε υπόψη ότι, κατά γενικό κανόνα, άνδρες άνω των εξήντα πέντε ετών, δεν πρέπει να καταναλώνουν πάνω από ένα ποτό την ημέρα, πάνω από επτά ποτά την εβδομάδα, ή/και πάνω από ένα ποτό στην ίδια εκδήλωση, δηλαδή σε μικρό χρονικό διάστημα.
Η κατανάλωση αλκοόλ από τις γυναίκες πρέπει να είναι περίπου κατά 20% μικρότερη από ότι είναι στους άνδρες.
Ηλικιωμένα άτομα πρέπει να προσέχουν την επίδραση που έχει η χρήση του αλκοόλ στις σωματικές τους καθώς και στις διανοητικές τους ικανότητες. Όταν ένα ηλικιωμένο άτομο κάνει χρήση αλκοόλ, η κοινή λογική υπαγορεύει ότι αυτή πρέπει να είναι περιορισμένη, να γίνεται με σύνεση, σε ασφαλές περιβάλλον, και να δίνεται ιδιαίτερα προσοχή έστω και μετά από χρήση μικρής ποσότητας αλκοόλ, στις διάφορες δραστηριότητες του ατόμου, ιδιαίτερα δε στην οδήγηση.
«Μέτρον άριστον», είχε επισημάνει ο Κλεόβουλος ο Ρόδιος (ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας), και «Γαϊδουρόδενε, παρά γαϊδουρογύρευε» που λέγει ο σοφός λαός μας.
*Konstantinos Dean Boudoulas MD, Professor of Medicine/Cardiovascular Medicine, Section Head Interventional Cardiology, Director Cardiac Catheterization Laboratories, The Ohio State University, Columbus Ohio, USA.
*Harisios K. Boudoulas MD, PhD, PhD Hon., Professor of Medicine/Cardiovascular Medicine and Pharmacy (emeritus), The Ohio State University, Columbus Ohio, USA. Honorary Professor, Academician (an. mem.)
