Συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου για την αύξηση των εμφανίσεων αρκούδων στις τοπικές κοινωνίες
Συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης για να εξεταστεί το σοβαρό πρόβλημα της παρουσίας αρκούδας στον αστικό ιστό της Δυτικής Μακεδονίας, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Στάθη Σταθόπουλου. Ο Αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς, Δημήτρης Σαββόπουλος, εισηγήθηκε το θέμα και επισήμανε πως η αύξηση των περιστατικών με αρκούδες στην περιοχή αποτελεί μια συνεχώς αυξανόμενη ανησυχία για τις τοπικές κοινωνίες τα τελευταία 15 χρόνια.
Ο κ. Σαββόπουλος ανέφερε πως η συχνή εμφάνιση αρκούδων στον αστικό ιστό έχει προκαλέσει φόβο στους πολίτες, οι οποίοι συχνά αδυνατούν να μετακινηθούν ελεύθερα για τις καθημερινές τους δραστηριότητες ή να πάνε στη δουλειά τους, λόγω της παρουσίας των άγριων ζώων. «Η συχνή εμφάνιση των αρκούδων σε οικισμούς έχει ήδη προκαλέσει σοβαρούς κινδύνους για τη σωματική ακεραιότητα και τη ζωή των κατοίκων», τόνισε, προσθέτοντας πως έχουν καταγραφεί τροχαία ατυχήματα με εμπλοκή αρκούδων.
Παράλληλα, ο Αντιπεριφερειάρχης ανέφερε πως οι αγροτικές δραστηριότητες έχουν πληγεί σοβαρά, με ζημιές σε καλλιέργειες, μελισσοκομία, ζώα και αγροτικές εγκαταστάσεις, ενώ το πιο ανησυχητικό είναι το έντονο αίσθημα ανασφάλειας που επικρατεί στον πληθυσμό. Ο ίδιος επεσήμανε ότι, αν και έχουν καταγραφεί αυτές οι ζημιές, δεν υπάρχουν αποζημιώσεις για τις υλικές ζημιές από τροχαία ατυχήματα και τις απώλειες στις αγροτικές παραγωγές, κάτι που εντείνει τη δυσαρέσκεια των κατοίκων της περιοχής.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Διεύθυνσης Δασών Καστοριάς για την τελευταία τριετία, το 2023 καταγράφηκαν 48 περιστατικά, το 2024 68 περιστατικά και 35 διαδικτυακές διαμαρτυρίες, ενώ έως τις 6 Ιουλίου του 2025, υπήρξαν 90 περιστατικά και 49 διαδικτυακές διαμαρτυρίες. «Αυτοί οι αριθμοί επιβεβαιώνουν τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού της αρκούδας. Παρόλο που η καφέ αρκούδα είναι προστατευόμενο είδος, η ισορροπία μεταξύ της διατήρησής της και της ασφάλειας των ανθρώπινων κοινοτήτων έχει διαταραχθεί. Η φέρουσα ικανότητα του οικοσυστήματος έχει ξεπεραστεί, με τα ζώα να ωθούνται σε ανθρωπογενείς περιοχές αναζητώντας τροφή. Η Δυτική Μακεδονία βρίσκεται σε μια κατάσταση όπου το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών έχει χαθεί. Το πρόβλημα δεν είναι μεμονωμένο αλλά απλώνεται σε ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία και απαιτείται ενιαία πολιτική, επιστημονικά τεκμηριωμένη και διοικητικά συντονισμένη αντιμετώπιση», τόνισε ο κ. Σαββόπουλος.
Ο κ. Σαββόπουλος ζήτησε από το υπουργείο να προχωρήσει άμεσα σε καταγραφή του πληθυσμού των αρκούδων, καθώς η τελευταία καταγραφή πραγματοποιήθηκε το 2004, και να γίνει επικαιροποίηση της ΚΥΑ του 2014. Επιπλέον, ανέφερε την ανάγκη για στελέχωση της ομάδας άμεσης επέμβασης για την αντιμετώπιση των περιστατικών.
Ο Γενικός Γραμματέας Δασών, Στάθης Σταθόπουλος, ανέφερε ότι στο υπηρεσιακό σημείωμα που απέστειλε προς την επιθεώρηση και τις δασικές υπηρεσίες Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας, ζητά την άμεση συγκρότηση, εκ νέου, ομάδων για την άμεση επέμβαση σε περιστατικά με αρκούδες. Σημείωσε πως η ομάδα αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει και την επιστημονική γνώση των περιβαλλοντικών οργανώσεων, καθώς η συμβουλευτική τους δράση δεν μπορεί να παραμένει μόνο συμβουλευτική. «Πεποίθηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος είναι ότι τους χρειάζεται όλους η ομάδα αυτή. Σίγουρα υπάρχει ένα επίπεδο ανασφάλειας στους πολίτες», σημείωσε, εν μέσω άλλων, ο κ. Σταθόπουλος.
Επιπλέον, επισήμανε την αναγκαιότητα καταγραφής του πληθυσμού των αρκούδων λέγοντας πως στη Δυτική Μακεδονία υπολογίζονται περίπου 750 αρκούδες, προσθέτοντας ότι το Πανεπιστήμιο και η Πολιτική Προστασία πρέπει να συμμετέχουν ενεργά σε αυτή τη διαδικασία. Ο κ. Σταθόπουλος τόνισε επίσης τη σημασία της εκπαίδευσης του προσωπικού για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών, επισημαίνοντας: «Δεν μένουμε ασυγκίνητοι, αναγνωρίζουμε το πρόβλημα. Σεβόμαστε την επιστημονική γνώση, ωστόσο, η επιστημονική γνώση έχει τελικό όριο χρησιμότητας την πραγματική της εφαρμογή».
Η προϊσταμένη επιθεώρησης δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, Μαρία Τσιατούρα, σημείωσε ότι οι δασικές υπηρεσίες βρίσκονται συνεχώς στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση περιστατικών με αρκούδες. «Έχουμε δημιουργήσει ομάδες άμεσης επέμβασης σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες και συμμετέχουμε σε όλα τα περιστατικά, όμως είναι πάρα πολλά», ανέφερε η κ. Τσιατούρα.
Σύμφωνα με καταγραφή που έχει γίνει στην υπηρεσία, από το 2022 και έπειτα η τάση των περιστατικών είναι αυξητική. «Κάθε χρόνο τα περιστατικά είναι διπλάσια, τριπλάσια και τους τελευταίους μήνες έχουν πενταπλασιαστεί. Τον Μάιο και τον Ιούνιο είχαμε πάρα πολλά περιστατικά στη Φλώρινα, την Καστοριά και την Κοζάνη. Πέρυσι υπήρχαν λιγότερα περιστατικά, αλλά φέτος το πρόβλημα έχει επεκταθεί πιο νότια και έχει επηρεάσει και την Κοζάνη», σημείωσε η ίδια. Προσέθεσε ότι, παρά τις προσπάθειες για απομάκρυνση των ζώων, «την επόμενη ημέρα εμφανίζονται ξανά».
Ο Δήμαρχος Εορδαίας, Παναγιώτης Πλακεντάς, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την κατάσταση με την παρουσία των αρκούδων στην περιοχή, τονίζοντας ότι παρά τις συνεχείς προσπάθειες, το αποτέλεσμα παραμένει μηδενικό. «Δεν άκουσα κάτι καινούριο που να μπορεί να διώξει τα ζώα από τις αυλές των σπιτιών», είπε χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, μετέφερε τον φόβο και τον τρόμο των κατοίκων, σημειώνοντας πως «δεν μπορούν οι άνθρωποι να βγουν έξω, να πάνε στις δουλειές τους ή να βγουν στην αυλή τους». Ο κ. Πλακεντάς επισήμανε ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε σημείο να αποτελεί «κραυγή αγωνίας», με τους πολίτες να βιώνουν τρόμο κάθε βράδυ. «Δεν είναι υπερβολές, είναι η πραγματικότητα που βιώνουμε», κατέληξε ο Δήμαρχος Εορδαίας.
Ο Δήμαρχος Βοΐου, Χρήστος Ζευκλής, εξέφρασε την απογοήτευσή του και την ανησυχία των κατοίκων της περιοχής για την αυξανόμενη παρουσία αρκούδων, ζητώντας άμεση λύση στο πρόβλημα. «Εμείς δεν θέλουμε κάτι άλλο, θέλουμε να έρθετε να μαζέψετε αύριο το πρωί τις αρκούδες από το Βόϊο», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που οι κάτοικοι καλούνται να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τα άγρια ζώα αλλά και τα αδέσποτα σκυλιά και τα γουρούνια που περιφέρονται στην περιοχή. «Θα βγούμε από τα σπίτια μας και θα κάνουμε σαφάρι γιατί θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε είτε τα 500 αδέσποτα σκυλιά, είτε τα δεκάδες αγριογούρουνα είτε τις αρκούδες», είπε με έμφαση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση δράση.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις «Καλλιστώ» και «Αρκτούρος» εξέφρασαν κοινή θέση όσον αφορά την παρουσία των αρκούδων στη Δυτική Μακεδονία, τονίζοντας ότι η λύση δεν βρίσκεται στην απομάκρυνση των ζώων, αλλά στην σωστή εφαρμογή του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου. Ο εκπρόσωπος από την περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή και τη φύση «Καλλιστώ» τόνισε ότι «δικαίως ανησυχούν οι κάτοικοι της περιοχής, είμαστε μαζί τους, προσπαθούμε να σταθούμε στην ίδια πλευρά». Ο εκπρόσωπος του «Αρκτούρου» τόνισε «συμμεριζόμαστε την αγωνία των κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας για ένα φαινόμενο το οποίο ομολογουμένως έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις».
Για την απομάκρυνση των αρκούδων, τόνισαν ότι αυτές πρέπει να αναισθητοποιηθούν, κάτι που «σε 40 βαθμούς δεν προβλέπεται από κανένα πρωτόκολλο», και ότι για να χρησιμοποιηθούν παγίδες «οι παγίδες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κατοικημένες περιοχές. Πρέπει να χρησιμοποιηθεί ειδική παγίδα που αυτή τη στιγμή η χώρα μας διαθέτει μόλις μία» ενώ σημείωσαν και τη χρήση κολάρων. «Υπάρχει τεχνογνωσία, το υπάρχον πρωτόκολλο πρέπει να εφαρμοστεί σωστά και να παρθούν γενναίες αποφάσεις για τη στελέχωση των υπηρεσιών. Δεν είμαστε στην αντίθετη πλευρά, είμαστε στην ίδια», κατέληξαν.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
