Η αντιδήμαρχος Κίκα Χατζημανώλη μιλά για ισόρροπη ανάπτυξη σε όλο τον δήμο
Τη σημασία της εκπόνησης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου για τον Δήμο Κοζάνης ανέδειξε η αντιδήμαρχος Κίκα Χατζημανώλη – Φουρκιώτη, κάνοντας λόγο για μια ολοκληρωμένη μελέτη που έρχεται να καλύψει κενά και ελλείψεις δεκαετιών, να διορθώσει παθογένειες του παρελθόντος και να προτείνει νέες κατευθύνσεις
Όπως υπογράμμισε, το Σχέδιο θα καθορίσει όρους δόμησης, χρήσεις γης, όρια οικισμών και περιοχές ανάπτυξης, ενώ έθεσε ως κεντρικό στοιχείο της διαδικασίας τη συμμετοχή των πολιτών, οι οποίοι γνωρίζουν καλύτερα από όλους τις πραγματικές ανάγκες και τα προβλήματα του τόπου τους.
Τόνισε τέλος, ότι τώρα είναι η στιγμή για ουσιαστικές προτάσεις, ώστε να διαμορφωθεί ένα σχέδιο δίκαιο και εφαρμόσιμο, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες τόσο της πόλης όσο και των κοινοτήτων του Δήμου.
Η Κοζάνη σχεδιάζει την επόμενη της μέρα με το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο
Όπως ανέφερε η αντιδήμαρχος Τουρισμού, Διεύθυνσης Πολεοδομίας και Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών, Κίκα Χατζημανώλη– Φουρκιώτη, η μελέτη βρίσκεται ακόμη στο πρώτο στάδιο, ωστόσο ήδη θεωρείται κομβική καθώς θα καθορίσει όρους δόμησης, χρήσεις γης, όρια οικισμών, περιοχές προστασίας αλλά και ανάπτυξης δραστηριοτήτων. Παράλληλα θα διορθώσει προβλήματα και ελλείψεις που δημιουργήθηκαν από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του 1986, που παραμένει μέχρι σήμερα σε ισχύ. «Είναι η πιο σπουδαία ολοκληρωμένη μελέτη χωρικού σχεδιασμού εδώ και 39 χρόνια. Το αποτέλεσμα της μελέτης θα νομοθετηθεί και θα έρθει με Προεδρικό Διάταγμα», υπογράμμισε η κ. Χατζημανώλη, σημειώνοντας ότι μέσω αυτής θα μπορούν να δοθούν λύσεις για την ανάπτυξη της περιοχής είτε σε πολεοδομικό είτε σε χωρικό επίπεδο είτε στο πεδίο των δραστηριοτήτων.
Η αντιδήμαρχος στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη να αναδειχθούν τα δυνατά σημεία των τοπικών κοινοτήτων, καθώς, όπως ανέφεραν και οι μελετητές, η διάρκεια εφαρμογής του ΤΠΣ θα εκτείνεται τουλάχιστον για 15 με 20 χρόνια. «Οι πολίτες πρέπει να συμμετέχουν ενεργά γιατί θα καθοριστεί το μέλλον μας. Δεν αρκεί να ορίσουμε το όραμα. Πρέπει και οι πολίτες, ιδίως αυτοί των κοινοτήτων, που γνωρίζουν καλύτερα από όλους τον τόπο τους, να συμβάλουν στη διαμόρφωση του σχεδίου», σημείωσε. Επισήμανε ότι η συμμετοχή των πολιτών είναι καίριας σημασίας, ιδίως αυτή την περίοδο που βρίσκεται σε εξέλιξη η διαβούλευση των σεναρίων, η οποία λήγει στις 20 Σεπτεμβρίου.
Η ίδια πρόσθεσε πως τώρα είναι η στιγμή να προταθούν λύσεις και να αναδειχθούν προβλήματα, καθώς η διαδικασία θα καθορίσει την επόμενη μέρα του Δήμου Κοζάνης. Τα σενάρια που παρουσίασαν οι μελετητές είναι τρία, με το τρίτο να θεωρείται το επικρατέστερο. Το πρώτο προβλέπει ουσιαστικά τη διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης χωρίς αλλαγές, το δεύτερο εστιάζει στην ανάπτυξη μόνο της πόλης της Κοζάνης αφήνοντας σε δεύτερο πλάνο τα τοπικά διαμερίσματα, ενώ το τρίτο αφορά ένα μοντέλο πολυκεντρικής οικιστικής οργάνωσης και ισόρροπης χωρικής ανάπτυξης.
«Η επαρχία μας είναι ο δήμος και έχει ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη του», ανέφερε η αντιδήμαρχος, εξηγώντας ότι το τρίτο σενάριο δημιουργεί πόλους ανάπτυξης σε όλο τον Δήμο Κοζάνης με διακριτούς ρόλους, συνέργειες και συνεργασίες. Η Κοζάνη προτείνεται ως το διοικητικό και οικονομικό κέντρο, ως έδρα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η Αιανή ως ιστορική έδρα του δήμου προτείνεται ως κέντρο δικτύωσης ιστορίας, πολιτισμού και αξιόλογου φυσικού περιβάλλοντος με ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Το Χρώμιο σχεδιάζεται ως πόλος ανάπτυξης γεωτουρισμού και γαστρονομίας συνδεδεμένης με το Γεωπάρκο, το Δρέπανο ως πόλος του πρωτογενούς τομέα, ενώ ο Κρόκος και η Άνω Κώμη ως δίπολο δραστηριοτήτων αγροδιατροφής και τοπικής γαστρονομίας με αξιοποίηση του brand name «Κρόκος Κοζάνης».
Παράλληλα, η πανεπιστημιούπολη στη ΖΕΠ, το πρώην ΤΕΙ στα Κοίλα, τα Μελίσσια και τα Πετρανά με τη σχολή της ΔΥΠΑ ΕΠΑΣ προτείνονται ως συνεργαζόμενοι πόλοι έρευνας, καινοτομίας και εκπαίδευσης. Η Ακρινή και ο Άγιος Δημήτριος εμφανίζονται ως δίπολο προώθησης δραστηριοτήτων ενεργειακής καινοτομίας, το Μαυροδένδρι ως πόλος ενεργειακής καινοτομίας, μεταποίησης και αποθηκών, σε συνέργεια με τις γειτονικές χρήσεις του υπό θεσμοθέτηση ΕΠΣ, ενώ το Βατερό και η Ξηρολίμνη ως δίπολο μεταποίησης, αποθηκών και εφοδιαστικής. Τέλος, ο Πολύμυλος αναδεικνύεται ως ανατολική πύλη του Δήμου προς το Βέρμιο με αναφορά στις κατασκηνώσεις Ζωοδόχου Πηγής και τη Μονή Παναγίας Σουμελά.
Η μελέτη, όπως επισήμανε η κ. Χατζημανώλη, θα περάσει και από το Δημοτικό Συμβούλιο Κοζάνης, ενώ η συμμετοχή των πολιτών παραμένει το πιο κρίσιμο στοιχείο της όλης διαδικασίας.
Τι είναι τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια
Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια αποτελούν ολοκληρωμένες μελέτες που αφορούν την οργάνωση του χώρου σε επίπεδο Δημοτικής Ενότητας και καλύπτουν την έκταση μιας ή περισσότερων Δημοτικών Ενοτήτων σε έναν ή περισσότερους δήμους. Στηρίζονται σε κείμενα, χάρτες και διαγράμματα που αφορούν οικισμούς και πόλεις, τις υποδομές, αλλά και τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, ενώ περιλαμβάνουν χωρικές, γεωλογικές και περιβαλλοντικές πληροφορίες.
Τα σχέδια θεσμοθετούνται με Προεδρικά Διατάγματα μετά την ολοκλήρωση των μελετών και διαμορφώνουν το χωροταξικό και πολεοδομικό πλαίσιο για τις επόμενες δεκαετίες. Αποτελούν εργαλείο συνεργασίας, σχεδιασμού και ανάπτυξης, θέτοντας δίκαιους όρους και προϋποθέσεις για το μέλλον πόλεων και υπαίθρου. Παράλληλα, εξετάζουν σύνθετα ζητήματα χωρικού σχεδιασμού που για χρόνια απασχολούν κατοίκους και φορείς, προωθώντας κατευθύνσεις, όρους και κανονισμούς μακράς διάρκειας.
Στόχος τους είναι να εντοπίσουν πλεονεκτήματα και ευκαιρίες αλλά και αδυναμίες ή απειλές κάθε περιοχής, ώστε να καθοριστεί τι πρέπει να βελτιωθεί και τι να αποφευχθεί. Ρυθμίζουν τις δραστηριότητες στον χώρο, θέτουν κανόνες για τη δόμηση, ορίζουν περιοχές προς ανάπτυξη και τι επιτρέπεται ή απαγορεύεται σε κάθε σημείο. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για τις κλιματικές προκλήσεις, με μέτρα θωράκισης απέναντι σε φυσικές ή τεχνολογικές καταστροφές, ενώ ταυτόχρονα προστατεύεται το περιβάλλον και αναδεικνύεται η πολιτιστική κληρονομιά.
Τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει την ευθύνη του προγράμματος πολεοδομικής μεταρρύθμισης «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», ενώ στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος έχει ανατεθεί ο ρόλος του φορέα υλοποίησης.
Η «φωνή» των πολιτών στο νέο σχεδιασμό
Όπως ανέφερε η κ. Χατζημανώλη, υπάρχει έντονη ανησυχία από τους πολίτες για τα όρια των οικισμών και τα όρια δόμησης. «Ο Κρόκος δεν έχει όρια οικισμού και αυτό έχει δημιουργήσει πολλά και έντονα προβλήματα. Πρέπει να γίνει ένας σχεδιασμός που δεν θα έχει αδικίες. Εμείς πρέπει να κοιτάξουμε το όφελος και τα συμφέροντα του τόπου μας».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σχόλια και οι προτάσεις που κατατέθηκαν από πολίτες και εκπροσώπους κοινοτήτων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΥΠΕΝ, στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Οι παρεμβάσεις αποτυπώνουν τις αγωνίες και τις προτεραιότητες της τοπικής κοινωνίας, με έμφαση τόσο στην οικιστική ανάπτυξη όσο και στην προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Αρκετές προτάσεις επικεντρώθηκαν στην ανάγκη επέκτασης των ορίων οικισμών που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση σε γη, όπως συνέβη σε κοινότητες του Δήμου Κοζάνης, αλλά και σε περιοχές που γειτνιάζουν με ρέματα ή φιλοξενούν κτηνοτροφικές μονάδες εντός οικιστικού ιστού, για τις οποίες ζητήθηκε ξεκάθαρη ρύθμιση.
Άλλοι πολίτες ανέδειξαν τη σημασία της παραλίμνιας ζώνης, προτείνοντας παρεμβάσεις που θα συνδυάζουν τουριστική αξιοποίηση και βελτίωση της ποιότητας ζωής, όπως μικρά αναψυκτήρια, πάρκα και παιδικές χαρές, ενώ τονίστηκε και η ανάγκη προστασίας του φυσικού τοπίου μέσα από ζώνες πρασίνου, απαγόρευση φωτοβολταϊκών σε κατοικημένες περιοχές και διατήρηση βοσκοτόπων.
Ιδιαίτερα αιτήματα κατατέθηκαν επίσης για βελτίωση των συγκοινωνιακών συνδέσεων και ρύθμιση της δόμησης στις παρυφές της πόλης, ενώ ο Δημοτικός Κήπος βρέθηκε στο επίκεντρο κριτικής με προτροπές να προστατευθεί ως χώρος πρασίνου και πολιτισμού, αντί να αντιμετωπίζεται ως οικόπεδο προς αξιοποίηση.
Τέλος, κάτοικοι σε γειτονιές και οικισμούς κοντά στην Κοζάνη έθεσαν το ζήτημα της ένταξης εκτός σχεδίου περιοχών στον πολεοδομικό ιστό, ώστε να αποφευχθεί η άναρχη δόμηση, να αναβαθμιστούν οι υποδομές και να εξασφαλιστεί βιώσιμη και οργανωμένη ανάπτυξη για τις επόμενες δεκαετίες.
«Κάθε τομέας ανάλυσης του Σχεδίου είναι σημαντικός, γιατί όλοι μαζί συνθέτουν το τελικό κείμενο. Ο τόπος μας έχει ανάγκη από σχεδιασμό, όραμα και ανάπτυξη», κατέληξε η Αντιδήμαρχος.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
