Γράφει η Φανή Φτάκα*
Μετά και την πρόσφατη δημοσίευση της επιστολής του τέως αρχιμουσικού της Φιλαρμονικής Κοζανης «Πανδώρα» ήρθε η ώρα και οι πιο δύσπιστοι των πολιτών να θέσουν τον δάχτυλον «Επί τον τύπον των ήλων». Οι μάσκες πλέον έπεσαν κι όσο κι αν οι τοπικοί άρχοντες της νυν Δημοτικής Αρχής, ως μωρές παρθένες, διερρήγνυαν τα ιμάτια τους στο προχθεσινό Δημοτικό Συμβούλιο ότι δήθεν κατέβαλαν πολλές προσπάθειες για να κρατήσουν τον απερχόμενο μαέστρο, η επιστολή του μαέστρου με ημερομηνία 2 Ιουλίου 2025 μιλάει από μόνη της και τους διαψεύδει.
Ιδού μερικά απο τα πολύ ενδιαφέροντα σημεία που ο ίδιος θίγει : «Δυστυχώς, τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρώ ότι η Φιλαρμονική «Πανδώρα» δεν φαίνεται να αποτελεί προτεραιότητα της δημοτικής πολιτιστικής πολιτικής. Παραθέτω ενδεικτικά ορισμένα σοβαρά προβλήματα που εκκρεμούν:
1. Ημιτελής ανακαίνιση: Δύο χρόνια μετά, η ανακαίνιση του χώρου της Φιλαρμονικης δεν έχει ολοκληρωθεί. 4. Ελλιπής ηχομόνωση: Η ηχομόνωση που πραγματοποιήθηκε είναι ανεπαρκής, κάτι που διαπιστώνεται ακόμη και οπτικά. 5. Ακατάλληλες παλαιού τύπου πρίζες: 6. Ελλείψεις σε στολές και όργανα: Η τελευταία ουσιαστική προμήθεια οργάνων έγινε το ακαδημαϊκό έτος 2016–2017. Η ανάγκη ανανέωσης είναι επιτακτική. 7. Κακή συνεννόηση και καθυστερήσεις: Ακόμα και όταν γίνονται βήματα στήριξης, αυτά φαίνονται αποσπασματικά και χωρίς συντονισμό. 8. Έλλειψη θέρμανσης: Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων χειμερινών περιόδων, οι πρόβες και τα μαθήματα σε αρκετές από τις αίθουσές μας πραγματοποιούνταν σε θερμοκρασίες κάτω των 10°C. Λύση δόθηκε τον Μάιο του 2025, μετά από δύο δύσκολους χειμώνες. Αντίθετα, διαπιστώθηκε μεγάλη ταχύτητα στις παρεμβάσεις του Δήμου όταν στεγάστηκαν γραφεία στον ίδιο χώρο, (εννοεί το πολυώροφο κτήριο πανω από την Αίθουσα Τέχνης στον Άγιο Χριστοφορο) τα οποία – σημειωτέον, χωρίς πρότερη συνεννόηση – πήραν για δική τους χρήση σημαντικούς χώρους της φιλαρμονικής μας.
9. Υποβάθμιση του Φεστιβάλ Φιλαρμονικών:
Το Φεστιβάλ Φιλαρμονικών – ένας μοναδικός θεσμός για τα ελληνικά δεδομένα – αντιμετωπίζεται τα τελευταία χρόνια με προχειρότητα. Και ειλικρινά πιστεύω πως, αν δεν υπήρχε η στήριξη της Μητρόπολης Κοζάνης, ίσως να είχε ήδη σταματήσει. Επανειλημμένα, μέχρι και μία μέρα πριν από την άφιξη των φιλοξενούμενων φιλαρμονικών, δεν έχουν διασφαλιστεί τα απαραίτητα, όπως το γεύμα, οι καρέκλες, η αναλογία μουσικών κλπ. Ενδεικτικά, πέρσι δεν είχε προβλεφθεί ούτε ένα αναμνηστικό για την «Πανδώρα» μας, ενώ φέτος ακόμη και η ημερομηνία διεξαγωγής του φεστιβάλ σημειώθηκε λανθασμένα πάνω στα αναμνηστικά. Κάποια από τα προαναφερθέντα μπορεί να θεωρηθούν «ελάσσονος» σημασίας, αλλά δεν διαφαίνεται η ίδια προχειρότητα όταν πρόκειται για διοργανώσεις άλλων πολιτιστικών δομών του Δήμου.
10. Ανεπαρκής προβολή και διαφήμιση: Η προβολή των εκδηλώσεων της «Πανδώρας» είναι ανύπαρκτη. Για την καλοκαιρινή και χριστουγεννιάτικη συναυλία βγήκε ένα δελτίο τύπου κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, ενώ για το Φεστιβάλ δεν εκτυπώθηκε ούτε μία αφίσα. Η πανελλήνια συμμετοχή της «Πανδώρας» στην τιμητική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη – μια τεράστια, μοναδικής σπουδαιότητας διάκριση – πέρασε εντελώς απαρατήρητη από τον ίδιο τον Δήμο» .
Αφησα τελευταία την παράγραφο 5. της επιστολης : «Οφειλές σε μουσικούς – σοβαρό πλήγμα στο ηθικό και τη λειτουργία της φιλαρμονικής: Ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα που υπονομεύουν ευθέως τη συνοχή της Φιλαρμονικής «Πανδώρα» είναι η πολύμηνη καθυστέρηση πληρωμής των παλιών μουσικών, οι οποίοι παραμένουν απλήρωτοι για 18 μήνες. Πρόκειται για ανθρώπους που στήριξαν διαχρονικά την μπάντα, αφιέρωσαν ώρες πρόβας, συμμετείχαν σε παρελάσεις, συναυλίες, θρησκευτικές και εθνικές εκδηλώσεις, και σήμερα νιώθουν ξεχασμένοι, παραγκωνισμένοι, σχεδόν προσβεβλημένοι από αυτήν την παρατεταμένη αδιαφορία».
Αυτοί είναι μια σειρά από σοβαρούς λόγους για τους οποίους ο τέως αρχιμουσικός Νίκος Χρυσοχόου δεν θελησε να ανανεώσει τη θητεία του στο Δήμο Κοζανης και αποφάσισε να αποχωρήσει με αξιοπρέπεια από την Πανδώρα.
Και μείς ως Δημοτική Αρχή τι κάναμε για να κρατήσουμε αυτόν τον μεγάλο μουσικο που ανέβασε την Πανδώρα σε ύψιστο βαθμό αξίας και αναγνωρισιμότητας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με τα χρυσά πανευρωπαϊκά βραβεία που κέρδισε; Τον αρχιμουσικό που επικεφαλής της Thessaloniki Young Band και της χορωδίας του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, συνεργαζόμενος με τον Δήμο Θεσσαλονίκης αλλα και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το Μεγαρο Μουσικης θα διευθύνει σήμερα το βράδυ στις 7 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονικης τη μεγάλη συναυλία λήξης του Β Διεθνούς συνεδρίου «Θεολογία» που οργανώνεται προς τιμην του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, που βρίσκεται από την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη, για να παρακολουθήσει τις εργασίες του συνεδρίου.
Εμεις λοιπόν τι κάναμε γι ‘ αυτόν τον μεγάλο και περιζήτητο αρχιμουσικό με τον οποίο ειχαμε την τιμή να συνεργαστούμε για 9 χρόνια;
Μια τρύπα στο νερό:
Ο μεν Αντιδήμαρχος Πολιτισμου δεν είχε καμία επαφή μαζι του μετά τη λήψη αυτης της τόσο σημαντικης επιστολής αφηνοντας τη Δ/ντρια του να αποφανθεί στον αρχιμουσικό για την καλη ακουστική η μη της αίθουσας και να βγάλει το φίδι από την τρύπα.
Οσο για τον Δήμαρχο τόπε και προχθες στις 29 /9 σε παρέμβαση του στο Δημοτικό Συμβούλιο, ελαφρά τη καρδία προφανώς, ότι ο αρχιμουσικός έχει 4 παιδιά και γι ‘ αυτό επέλεξε φετος τη Θεσσαλονίκη αντί για την Κοζάνη χωρις φυσικά να διευκρινήσει ότι τα 4 παιδιά δεν τα απέκτησε φέτος ο αρχιμουσικος ούτε πέρυσι, τα είχε απο πριν. Οσο για την ταμπακιέρα και τα ακανθώδη ζητήματα που έθιξε ο αρχιμουσικός στην επιστολή του περι περιφρόνησης της Πανδώρας στο σύνολο της για 2 ολόκληρα χρονια, έλλειψης σεβασμού στην ιστορια και στους μουσικούς της, ειδικά στους επι 18 μηνες απληρωτους πιο παλιούς που τη στήριξαν διαχρονικά και νιώθουν σήμερα ξεχασμένοι και παραγκωνισμοί, τις συσσωρευμένες επί δυο χρόνια προχειρότητες και την έλλειψη στοιχειώδους οργάνωσης που εκθέτουν την Πανδώρα και τον Δήμο πανελλαδικά, μιλιά και πλάκα στο ταβάνι.
Μάλιστα τόσο καλά ενημερωμένοι ήταν και οι δυο πρώτου βαθμού αιρετοί μας (Δήμαρχος και Αντιδήμαρχος Πολιτισμού) για την μεγάλη ιστορια και την προσφορά της Πανδωρας στην πόλη της Κοζανης που ο μεν Δημαρχος αποκάλεσε Πανδωρες τις άλλες φιλαρμονικες, ο δε Αντιδήμαρχος δήλωσε πολλακις ότι η αναβάθμιση της Πανδωρας επι Χρυσοχόου οφείλεται στην εισαγωγή της τζαζ μουσικης σ’ αυτήν, χάρη στην οποία πηραμε και το χρυσό βραβειο στο Rybnick της Πολωνιας. Κούνια που τους κούναγε και τους δυο.
Μόνο η φιλαρμονική της Κοζανης έχει το δικαίωμα να λέγεται «Πανδώρα» και καμία άλλη στην Ελλάδα, όσο για την αναβάθμιση της φιλαρμονικής ο Χρυσοχόου δεν εισήγαγε μόνο τζαζ κομμάτια διασκευασμένα για μπαντα αλλά και κομμάτια κλασικού ξένου ρεπερτορίου και νεωτερων Ελλήνων συνθετών οπως και παραδοσιακά ελληνικά, χωρίς να παραλείψει παγκόσμιες επιτυχίες του σινεμά μαζί με τόσα άλλα καινούρια στοιχεία.
Από την άλλη, ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος, γεμάτος κομπασμό δήλωνε πρόσφατα σε τοπικό τηλεοπτικό κανάλι ότι είχε πολύ καλη συνεργασία με τον Χρυσοχόου όχι μόνο τώρα αλλά και κατα τη διάρκεια της πρώτης του θητείας στην τοπική αυτοδιοίκηση ως προεδρος του ΟΑΠΝ επι δημάρχου Ιωαννιδη την περίοδο 2017-2019, διότι επι της θητείας του 1)για πρώτη φορά μετά το 1996 αγοράστηκαν μουσικά όργανα 2) ξεκίνησε το φεστιβάλ Φιλαρμονικών και 3) η Φιλαρμονική πήρε τα δυο χρυσα βραβεία στο Rybnick της Πολωνιας ξεχνώντας φυσικά να αναφέρει, όπως η πολιτική δεοντολογία επιβάλλει άλλωστε ότι αλλος προεδρος ξεκίνησε όλη την προεργασία και για τα τρία αυτά σημαντικά θέματα από τον Οκτώβριο του 2016 ξεκινώντας εγκαίρως- το θίγει και ο Χρυσοχόου αυτό άλλωστε στην επιστολή του αναφέροντας το διάστημα 2016-17 – κι άλλος έδρεψε τις δάφνες χωρις να ρίξει μία. Στο Rybnick μάλιστα δεν συνόδεψε ο ιδιος την Πανδώρα ως όφειλε αλλά η Διευθύντρια του ΟΑΠΝ και μια υπάλληλος, οι οποίες μάλιστα έλειπαν και σε εκδρομή την κρίσιμη ώρα της βράβευσης, αφήνοντας μόνη της την Πανδώρα και δημιουργώντας άσχημη εντύπωση στους παρευρισκόμενους μουσικούς.
Το ποσο τιμούν και οι δυο αυτοι υψηλόβαθμοι αιρετοί του Δήμου Κοζανης το πρόσωπο της Πανδωρας ήταν ότι δεν την συνόδευσε κανεις τους ούτε εδώ κοντά, στην τιμητική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 2024 στη Θεσσαλονίκη, ούτε φυσικά έστειλαν κάποιον άλλον στη θέση τους.
Ο δημαρχος ανάλωσε αρκετά λεπτά της παρέμβασης του για να μας πείσει ότι και οι γειτονικές φιλαρμονικες -« Πανδωρες» σαν αυτήν της Πτολεμαιδας κι οι αλλες οπως είπε – δεν πληρώνουν τους μουσικους τους. Πολύ φθηνός λαϊκισμός, διότι ολες αυτες είναι νεοσσοί μπροστά στην Πανδώρα που ιδρύθηκε το 1902 και η οποία από το 1904 είχε προνοήσει με άρθρο στον κανονισμό λειτουργιας της να πληρώνονται οι μουσικοι της για την εύρυθμη λειτουργία της !
Πόσο δύσκολο είναι άραγε οι θεσεις των 19 -20 παλιών μουσικών της Πανδωρας να προκηρυχθούν με 9 μήνες συμβάσεις για εμπειροτέχνες μουσικούς ανά όργανο ξεχωριστά η καθεμία, όπως συνεβη και με την περιπτωση του Κώστα Φασνακη, του εμπειρικού βοηθού του αρχιμουσικού; Ας μην ξεχνάμε ότι είναι πλέον πενιχρή η μηνιάτικη αμοιβή του καθενός και χρόνια τώρα γινόταν τιμής ενεκεν για τη μεγάλη συμβολή τους στην λειτουργία της Πανδωρας! Εξετάστηκε καθόλου αυτή η εκδοχή ή διατυπώνεται ρητά και αφοριστικα σε όλους τους τονους ότι δεν είναι νόμιμη η πληρωμή τους κάθετα και οριζοντια σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Έχουν ακομα καιρό πάντως, δίπλα στην επαναπροκήρυξη της θέσης του αρχιμουσικού, να προκηρύξουν με 9μηνες συμβάσεις και τις εν λόγω θέσεις των παλιών μουσικών.
Ειδαλλως θα παραμενει αξιον αποριας για τον κοινον νου κι εύλογα θα αναρωτιέται για πολύ καιρό ακομα και ο απλός πολίτης πως μπορεί και το σηκώνει η συνείδηση τους;
Από τη μια να σκορπούν 17.000 για μια συναυλία του Μαραβέγια που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε κι από την άλλη με τους απληρωτους με πενιχρή αμοιβή μουσικους να ρισκάρουν τη διάλυση της ιστορικης μπαντας της πολης;
Μάλλον δεν έχουν αντιληφθεί ακόμη την καθοριστική συμβολή των παλιών μουσικών στο υψηλού επιπέδου μουσικο ρεπερτόριο της Πανδώρας!
Ποσο ελαφρά τη καρδία παιζουν με τα πιόνια του μουσικού πολιτισμού που εχει βαθειες ριζες σ’ αυτή την πόλη;
Αλήθεια ποια η συνεισφορά και της Ειδικής Συνεργάτιδας στο πλάι του Αντιδημάρχου Πολιτισμού που πληρώνεται κανονικά, πιστεύω από τον προϋπολογισμό του Δήμου, στην εύρυθμη λειτουργία της Πανδωρας, στην οργανωση και διαφήμιση των εκδηλώσεων της; Ο αρχιμουσικός ήταν καταπέλτης και σ’ αυτό τον τομέα.
Και πως θελουμε μετά από αυτόν τον παραγκωνισμό σε όλα τα επίπεδα και την περιφρόνηση που υπέστη ως πρόσωπο και ως θεσμος να συνεχίσει απρόσκοπτα ο αρχιμουσικος να προσφέρει το έργο του στην Πανδώρα; Οποιος ξέρει να τιμά το ίδιο του το έργο και τον εαυτό του παίρνει το καπελάκι του και φεύγει αντί να κάθεται να τσακώνεται με τους αναρμόδιους υπαλλήλους και να μην εισακούεται καθόλου από την πολιτική ηγεσία του Δήμου.
Συγχαρητήρια κύριοι του Δήμου που με τη στάση σας καταφέρατε το ακατόρθωτο, να διώξετε τον Νίκο Χρυσοχόου, ένα διαμάντι στον χώρο των φιλαρμονικών με πολλες πανελλήνιες και ευρωπαϊκές διακρισεις.
Προβλήματα ομως ανέκυψαν και με την πρόσληψη του νέου αρχιμουσικού, ο οποιος πριν ακομα προλάβει να αναλάβει, απέσυρε την υποψηφιότητα του λόγω έλλειψης εμπειρίας οπως δηλώσαν σε συνεντευξη οι αρμόδιοι.
Και το ερώτημα που πλανάται τελικά είναι: δεν υπήρχε στην προκήρυξη της θέσης δικλείδα ασφαλείας με απαραίτητη προϋπόθεση μια 5ετη ή 10ετή προϋπηρεσία του υποψηφίου αρχιμουσικού από άλλες φιλαρμονικές; Αυτό εφαρμόστηκε στην προκήρυξη του Χρυσοχόου, γιατί όχι και τώρα;
Άλλο ένα χτύπημα τελικά στην εύρυθμη λειτουργια της Πανδωρας με την μπάντα να ξεκινά ακέφαλη την προετοιμασία της για την παρέλαση της 11ης Οκτωβρίου 2025, ιστορική ημέρα απελευθέρωσης της πόλης από τον τουρκικό ζυγό.
Γι’ όλα αυτα, νομίζω, κύριοι υπεύθυνοι του Δήμου Κοζανης, και κυριως για το κατάντημα της ιστορικης μπαντας της πολης, της «Πανδωρας» ότι πρέπει να σας απονεμηθεί το πρώτο πανελλαδικό χρυσό βραβειο ανικανοτητας και να εγγραφειτε στο Παγκόσμιο Βιβλίο Guinness ως Πρωταθλητες δίπλα στο Κοζανίτικο Κιχί του Γιάννη Σιδερη.
*Φανή Φτακα-Τσικριτζή – Πρωην Προεδρος ΟΑΠΝ Δήμου Κοζανης Περιόδου 2014-2017
