Αθηνά Γ. Κοντού, Πολιτικός Μηχανικός, Γ.Γ. ΤΕΕ/ΤΔΜ
«Ήταν οι καλύτεροι καιροί, ήταν οι χειρότεροι καιροί, ήταν η εποχή της σοφίας, ήταν η εποχή της ανοησίας, ήταν τα χρόνια της πίστης, ήταν τα χρόνια της δυσπιστίας, ήταν η εποχή του Φωτός, ήταν η εποχή του Σκότους, ήταν η άνοιξη της ελπίδας, ήταν ο χειμώνας της απελπισίας, είχαμε τα πάντα μπροστά μας, δεν είχαμε τίποτε μπροστά μας.»
Με αυτό τον τρόπο –που μοιάζει έντονα με τη σημερινή, γεμάτη ακραίες αντιθέσεις, κατάσταση στην περιοχή μας– ο Κάρολος Ντίκενς επέλεξε να ξεκινήσει το διάσημο μυθιστόρημα του «Ιστορία δύο Πόλεων», με φόντο το Λονδίνο και το Παρίσι, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.
Οι γιορτές, το τέλος του χρόνου και η έναρξη μιας νέας χρονιάς δημιουργούν πάντα ένα πλαίσιο απολογισμού: τι καταφέραμε, τι δυσκολίες αντιμετωπίσαμε, τι αφήνουμε πίσω και τι θέλουμε να κρατήσουμε.
Για την περιοχή μας, το βασικότερο ερώτημα που προκύπτει από τη χρονιά που πέρασε είναι αν πορεύεται με σχέδιο και αν οι θεσμοί μπορούν να υποστηρίξουν ουσιαστικά το μέλλον της.
Τα τελευταία χρόνια, η πραγματικότητα στη Δυτική Μακεδονία μεταβάλλεται ταχύτατα, απρόβλεπτα και όχι πάντα με ευχάριστο τρόπο. Τον Σεπτέμβριο του 2019, στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, ανακοινώθηκε το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2028 και έκτοτε η περιοχή βρίσκεται αντιμέτωπη με την απολιγνιτοποίηση, προσπαθώντας να βρει σταθερό βηματισμό στη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση.
Είναι γνωστό ότι, σε δύσκολες συνθήκες, η ανθεκτικότητα ενός τόπου κρίνεται λιγότερο από τις συγκυρίες και τα όσα συμβαίνουν και περισσότερο από την ποιότητα των θεσμών του. Και για την περιοχή μας, μέχρι σήμερα, οι συζητήσεις για την πορεία και την εξέλιξή της φαίνεται συχνά να παραμένουν επιφανειακές.
Συνήθως παρατηρούμε επικοινωνιακές διαχειρίσεις ζητημάτων και όχι ουσιαστικές δράσεις για τη μετάβαση στη νέα πραγματικότητα και την αναπτυξιακή πορεία. Φυσικό επακόλουθο είναι και η δυσαρέσκεια των πολιτών, καθώς η εμπιστοσύνη τους δοκιμάζεται, κλονίζεται και σταδιακά διαβρώνεται.
Μείζον ζήτημα αποτελεί και το δημογραφικό. Οι νέοι εγκαταλείπουν τη Δυτική Μακεδονία και οι περισσότεροι κάτοικοι ανήκουν πλέον σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες – είναι εκείνοι που επέλεξαν να παραμείνουν στον τόπο όπου μεγάλωσαν και άκμασαν. Πρόκειται για ένα γεγονός με σοβαρές προεκτάσεις στην κοινωνική συνοχή, στην οικονομία και στη συνολική συνέχεια του τόπου.
Την ίδια ώρα, η καθημερινότητα εξακολουθεί να είναι δύσκολη και απαιτητική.
Το κόστος ζωής είναι υψηλό, οι αποδοχές στην εργασία παραμένουν χαμηλές για πολλούς εργαζόμενους και οι υποδομές που θα μπορούσαν να βελτιώσουν ουσιαστικά την ποιότητα ζωής είναι περιορισμένες.
Η Δυτική Μακεδονία χρειάζεται μια αναπτυξιακή στρατηγική με συμπαγείς πυλώνες, που θα εκφράζουν τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες και θα τις μετατρέπουν σε εφαρμόσιμα σχέδια. Αναζητούνται λύσεις που δεν θα εξαντλούνται στον χρόνο, αλλά θα εξελίσσονται και θα αντέχουν σε αυτόν, καθώς και ένας δημόσιος λόγος που θα σέβεται τους πολίτες.
Το μέλλον οικοδομείται με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και συνέπεια. Και τελικά, είναι τα έργα και οι άνθρωποι που δίνουν νόημα και αξία σε έναν τόπο.
