Η κυβέρνηση υπερασπίζεται τη συμφωνία παίρνοντας υπόψη τις εναλλακτικές που υπήρχαν, τόνισε στο χαιρετισμό του στο συνέδριο της ΓΕΝΟΠ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γ. Σταθάκης.
Οι καθαρές κουβέντες είναι προϋπόθεση για να ξέρουμε πως θα κινηθούμε και τι επιλογές έχει κάνει η κυβέρνηση, είπε ο υπουργός, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν περιμένω να ταυτιστούμε, αλλά να βρούμε ένα κοινό πεδίο, καθώς συμμεριζόμαστε αξιακά στοιχεία.
Το μείζον θέμα αφορά το μέλλον της ΔΕΗ σε ένα ενεργειακό πεδίο που αλλάζει εδώ και χρόνια.
Τα διλήμματα είναι γνωστά, είπε ο κ. Σταθάκης, αναφερόμενος στα τρια στοιχεία τα οποία βρίσκονται στο επίκεντρο των αλλαγών στην Ευρώπη: μείωση της συμμετοχής του άνθρακα στο μίγμα, ιδιωτικοποιήσεις των εταιρειών ενέργειας και διαχωρισμός παραγωγής-διανομής και φιλελευθεροποίηση της απελευθερωμένης αγοράς.
Ως προς το πρώτο, επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η διατήρηση του μέγιστου ειδικού βάρους της συμμετοχής του λιγνίτη, πετυχαίνοντας παράλληλα τους περιβαλλοντικούς στόχους και περιορισμούς με ορίζοντα το 2030.
Ως προς το δεύτερο, ο κ. Σταθάκης τόνισε ότι η κυβέρνησης υπερασπίζεται το 51% της ΔΕΗ και τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της, εξασφαλίσαμε την πορεία του ΑΔΜΗΕ και διεκδικούμε τη στρατηγική παρουσία του δημοσίου σε όλες τις δημόσιες εταιρείες του ενεργειακού κλάδου, αναζητώντας παράλληλα στρατηγικούς επενδυτές.
Ως προς το τρίτο, ο υπουργός τόνισε ότι αναζητώνται ισχυρά ρυθμιστικά εργαλεία για να απαντήσουμε στην απελευθέρωση της αγοράς.
Αποτρέψαμε τη «μικρή ΔΕΗ» και επιλέξαμε να προχωρήσουμε με τα ΝΟΜΕ, είπε χαρακτηριστικά ο κ. Σταθάκης, ο οποίος σημείωσε ότι είναι αναπόφευκτη, βάσει του ευρωπαϊκού πλαισίου, η μείωση του μεριδίου στη λιανική. Επιλέξαμε τα ΝΟΜΕ ως πιο ήπια στρατηγική, σημείωσε ο υπουργός, διατηρώντας τη βασική θέση της κυβέρνησης ότι η ΔΕΗ πρέπει να παραμείνει βασικός πυλώνας του ενεργειακού συστήματος, υπό δημόσια παρουσία, διατηρώντας και το μάξιμουμ των δυνατοτήτων στο λιγνίτη.
Περιγράφοντας το χρονικό των διαπραγματεύσεων, ο κ. Σταθάκης σημείωσε ότι όλα άλλαξαν μετά την απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, που καταδίκασε τη χώρα γιατί δεν έχει ανοίξει την πρόσβαση στο λιγνίτη και επέβαλε τον αποκλεισμό της ΔΕΗ από όποιο καινούργιο λιγνιτωρυχείο ανοίξει, μέχρι το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή να φτάσει το 40%. Η απόφαση αυτή είναι ανεφάρμοστη, όπως είπε ο κ. Σταθάκης, και γι’ αυτό η Κομισιόν ζήτησε αντισταθμιστικά μέτρα προκειμένου να εφαρμοστεί η απόφαση. Αυτό ήταν και το περιεχόμενο της διαπραγμάτευσης, όπως τόνισε ο υπουργός.
Ο κ. Σταθάκης επεσήμανε ότι η κυβέρνηση αποφάσισε ότι θα παραμείνουμε στο θεσμικό πλαίσιο της απόφασης του δικαστηρίου, γι’ αυτό και επιμείναμε στους λιγνίτες και εξαιρέσαμε τα νερά. Το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης, αφού απορρίψαμε και την επιστροφή στο μοντέλο της «μικρής ΔΕΗ», όπως είπε, είναι ότι θα υπάρξει αποεπένδυση περίπου στο 40% του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ.
Το τι σημαίνει αυτό το 40% παραμένει μια ανοικτή συζήτηση, αν δηλαδή αυτό αφορά το σημερινό χαρτοφυλάκιο ή το πώς θα είναι τα πράγματα αν έχουμε διαφορετικό μίγμα (π.χ. με την είσοδο της Πτολεμαΐδας 5). Αυτή είναι μια διαδικασία που θα πάει μέχρι το Σεπτέμβριο, σε μια διαπραγμάτευση που συμμετέχει κυβέρνηση, ΔΕΗ και Κομισιόν, αναζητώντας ένα τρόπο να διαπραγματευτούμε και να πετύχουμε μια συμφωνία ως προς αυτό.
Ένα ακόμα ζήτημα στο οποίο στάθηκε ο υπουργός είναι το ποιος θα αγοράσει ό,τι αποεπενδυθεί. Όπως είπε, η Κομισιόν ήθελε να αποκλειστεί οποιαδήποτε συμμετοχή του δημοσίου στα επιχειρηματικά σχήματα που θα διεκδικήσουν τις μονάδες, όμως κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευση η κυβέρνηση πέτυχε να είναι ανοιχτό σε –άμεση ή έμμεση- συμμετοχή του δημοσίου.
Το τρίτο στοιχείο της συμφωνίας στο οποίο αναφέρθηκε ο υπουργός είναι η αποκλιμάκωση των ΝΟΜΕ μόλις προχωρήσει η υλοποίηση της συμφωνίας με τους θεσμούς από Σεπτέμβριο.
Ο κ. Σταθάκης εκτίμησε ότι θα υπάρξει «πολύ ισχυρό» ενδιαφέρον επενδυτών για τις λιγνιτικές μονάδες κι έτσι θα διαψευστούν όσοι προδιαγράφουν αποτυχία του market test και αναγκαστική είσοδο στο προς πώληση μίγμα των νερών, κάτι που η κυβέρνηση δεν το θέλει.
«Τέτοια ώρα τέτοια» λόγια χαρακτήρισε τη συμμετοχή της ΔΕΗ σε κοινοπραξίες, καθώς εκτίμησε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είχε συμβεί εδώ και χρόνια, ενώ τώρα μόνο προβλήματα επιφέρει.
Η ΔΕΗ, για να είναι βιώσιμος ο λιγνίτης στο μέλλον, θα πρέπει να στηριχτεί σε σύγχρονες μονάδες, που είναι φιλικές στο περιβάλλον. Η ΔΕΗ έχει κάνει το δικό της σχεδιασμό, που μπορεί να δώσει τέτοιο αποτέλεσμα, σημείωσε ο υπουργός. Ζητούμενο είναι αντίστοιχη στρατηγική να ακολουθήσει και το δεύτερο κομμάτι, οι επενδυτές που θα πάρουν τις μονάδες. Σε κάθε περίπτωση θα χρειαστούν επενδύσεις, όπως τόνισε ο κ. Σταθάκης.
Τέλος, ο υπουργός υπογράμμισε ότι τα εργασιακά θα είναι μέρος των συζητήσεων για κάθε περίπτωση αποεπένδυσης και η κυβέρνηση θα επιδιώξει την απαγόρευση απολύσεων για κάποιο χρονικό διάστημα.
