Με τον εκπρόσωπο τύπου της Κομισιόν, τον Έλληνα Μαργαρίτη Σχοινά, συνομίλησαν οι Σωκράτης Μουτίδης και Παναγιώτης Τσαρτσιανίδης στην έδρα της Επιτροπής, στο κτίριο Berlemont, στις Βρυξέλλες.
Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τα μαθήματα που πήρε από τα «παθήματά» της η Ευρώπη, τους φόβους για την επόμενη ημέρα, αλλά και την διαδρομή Θεσσαλονίκη-Βρυξέλλες.
Πόσο συχνά μιλάτε σε εκπροσώπους του περιφερειακού τύπου;
Συνήθως οι συνάδελφοί σας έχουν την εντύπωση ότι είμαστε πολύ μακριά, αλλά δεν είναι τα πράγματα καθόλου έτσι. Ο περιφερειακός τύπος δουλεύει πραγματικά κάτω από ηρωϊκές συνθήκες και πρέπει να τον στηρίξουμε. Γι’ αυτό και με χαρά υποδεχόμαστε τους εκπροσώπους του.
Πως ήταν η διαδρομή από την Θεσσαλονίκη και τη Φούρκα της Χαλκιδικής μέχρι εδώ;
Ήταν λίγο σαν μια κινηματογραφική ταινία. Ανήκω σε μια γενιά που μπήκε στο Πανεπιστήμιο, όταν η Ελλάδα έμπαινε στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Αισθάνθηκα το κάλεσμα της γενιάς μου προς την Ευρώπη. Ποτέ δεν είδα την Ευρώπη ως επαγγελματική διέξοδο, δεν είπα θέλω έναν μισθό. Ήμουν believer. Το πίστευα. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δημιουργούσε ένα κλίμα ενθουσιασμού. Ότι έπρεπε να δουλέψουμε για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Χαίρομαι που όλη αυτή η μεγάλη προσπάθεια ευοδώθηκε.
Πως είναι να είστε η φωνή της Ευρώπης;
Πέρα από τον φαίνεσθε, το γεγονός ότι κάποιος είναι το πρόσωπο μιας μεγάλης διοίκησης, υπάρχει μια δύσκολη διαδικασία προετοιμασίας. Ξεκινάμε πολύ νωρίς τη μέρα μας. Προσπαθούμε να σκανάρουμε την επικαιρότητα. Πως αυτή παντρεύεται με αυτά που θέλουμε να πούμε. Πως θα αντιμετωπίσουμε αυτούς που γεμίζουν τα πιστόλια για να μας πυροβολήσουν. Είναι μια εντατική δουλειά. Δεν θυμάμαι να έχω ξυπνήσει τόσο νωρίς στη ζωή μου, εκτός από την περίοδο που έκανα το στρατιωτικό μου.
Είναι μεγάλη η πίεση;
Είναι μεγάλη η πίεση, λόγω του κύκλου των ειδήσεων που είναι 24/7. Δεν σταματάει ποτέ. Δεν είναι όπως παλιά που πήγαινες στο περίπτερο να πάρεις την εφημερίδα και να δεις τι γίνεται. Όλο και κάπου γίνεται κάτι που αφορά στην Ε.Ε., καθώς ακουμπάμε όλα τα θέματα.
Πόσα χρόνια είστε σε αυτή τη θέση;
Από την 1η Νοεμβρίου 2014, την πρώτη μέρα της Επιτροπής Γιούνκερ.
Πως παρεμβαίνει η Ε.Ε. στα εσωτερικά των κρατών μελών;
Ποτέ η δημόσια θέση της Κομισιόν δεν είναι μια παρέμβαση. Είναι το αποτύπωμα της πολιτικής θέσης ενός θεσμικού οργάνου που μέσω εμού γίνεται κτήμα στον κόσμο. Κάποιοι έχουν την εντύπωση ότι μαζεύονται κάποιοι σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και αποφασίζουν. Δεν είναι, όμως, καθόλου έτσι.
Υπήρξαν στιγμές στην έως τώρα θητεία σας που νιώσατε περισσότερο Έλληνας και λιγότερο Ευρωπαίος και το αντίθετο;
Αν κοιτάξουμε πίσω, το βάθος και η ένταση των κρίσεων που μας επιφύλαξε η θητεία είναι πρωτοφανής και η χώρα μας βρέθηκε δύο φορές σε πολύ κρίσιμο σημείο. Η πρώτη, το πρώτο εξάμηνο του 2015, με την δραματική διαπραγμάτευση για το ευρώ, που έφερε την Ελλάδα και την ΟΝΕ στο χείλος της αβύσσου. Λίγο μετά αυτό συνέβη από την κίνηση απελπισμένων από τη Συρία, διάμεσου της χώρας μας, στην Ευρώπη. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις υπάρχει ένα στοιχείο που πρέπει να διαχειριστείς. Ο Γιούνκερ και οι συνεργάτες του, όμως, ήταν αναφανδόν υπέρ της Ελλάδας. Η Κομισιόν ήταν πάντα δίπλα στην Ελλάδα.
Έμαθε η Ευρώπη από τα λάθη του παρελθόντος;
Για το ευρώ δεν χωράει αμφιβολία όταν ήταν συλλογικό άλμα πίστης. Ναι, η Ευρωζώνη διδάχθηκε πολλά από την κρίση, προκειμένου να εξοπλίσει την Ευρώπη με μηχανισμούς άμυνας, δηλαδή πιο συνεκτικές ευρωπαϊκές πολιτικές, τραπεζική ένωση, κοινή οικονομική διακυβέρνηση. Όλα αυτά είναι κέρδη για την Ευρώπη και το ίδιο ισχύει και για το προσφυγικό. Τώρα έχουμε φαινόμενα μαζικής μετανάστευσης που απαιτούν πιο ολοκληρωμένες λύσεις.
Πόσο αλλάζει η αλλαγή προεδρίας;
Η Κομισιόν κάνει τρία πράγματα. Προτείνει νόμους, διαχειρίζεται τον ετήσιο προϋπολογισμό και ελέγχει τη σωστή εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου, προκειμένου να τηρούνται τα συμφωνημένα. Αυτά δεν αλλάζουν. Είναι το DNA του θεσμού. Αλλάζουν τα πρόσωπα. Καταλυτική σημασία έχει ο πρόεδρος που δεν είναι ένας primus inter pares, αλλά κάποιος, όπως ο Γιούνκερ, που έφερε μια πολιτικότητα σε δύσκολες στιγμές.
Είναι οι πολίτες πιο κοντά στα κέντρα λήψης αποφάσεων;
Η διαδικασία γεφύρωσης της κοινής γνώμης με τις Βρυξέλλες είναι αέναη. Κατ’ αρχήν δεν υπάρχει ενιαία ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Μόνο σε δύο στιγμές αναφύεται η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Τη νύχτα του Φεστιβάλ της Γιουροβίζιον και τη νύχτα του τελικού του Champions League.
Το χάσμα πρέπει να είναι μια μόνιμη έγνοια όσων ασχολούνται με την ευρωπαϊκή πολιτική, αλλά και των κυβερνήσεων, των γεωργών, της γενιάς Erasmus και πολλών άλλων που έχων ωφεληθεί από τις πολιτικές της. Δεν πρέπει να «εθνικοποιούμε» τις επιτυχίες και να «κοινοτικοποιούμε» τα λάθη. Είναι μια ιστορία αμοιβαίας σύγκλισης.
Τι θα γίνει με τη Βρετανία;
Η Βρετανία ψυχολογικά δεν ήταν ποτέ κοντά στην Ευρώπη. Πρόκειται για μια διαδικασία διαζυγίου. Κανένα διαζύγιο δεν είναι ευχάριστο. Εμείς δουλεύουμε για μια λύση που θα επιτρέψει την ομαλή έξοδο της Βρετανίας. Προετοιμαζόμαστε, όμως, και για τη μη λύση που δεν θα είναι καθόλου εύκολο γεγονός.
Σας προβληματίζει η άνοδος της ακροδεξιάς;
Έχουμε μεγάλη άνοδο πολιτικών δυνάμεων που χρησιμοποιούν την ταυτότητα για να χτίσουν τον πολιτικό τους λόγο. Αυτές οι δυνάμεις, που προσπαθούν να κεφαλαιοποιήσουν αυτό τον όρο αυτό, τον περασμένο αιώνα πήραν το πάνω χέρι δυο φορές και είδαμε πως τελειώνει αυτό το έργο. Τη μια στα στρατιωτικά κοιμητήρια και την άλλη στα κρεματόρια. Έχουμε καθήκον να αντιπαρατεθούμε σε αυτές τις δυνάμεις και να κάνουμε μια διάκριση. Ανάμεσα στους πολίτες που ζητούν απαντήσεις και στους ακραίους.
Σωκράτης Μουτίδης
