Στον αέρα βρίσκεται από τις 11 Απριλίου η Ανοιχτή πρόσκληση υποβολής προσφοράς για τη «ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΤΗΡΙΑΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΞΕΝΙΑ ΚΟΖΑΝΗΣ». Οι ενδιαφερόμενοι για την εκπόνηση της μελέτης, θα μπορούν να καταθέτουν τις προσφορές τους μέχρι τις 17 Απριλίου.
Πρόκειται ασφαλώς για μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση με πολλές παραμέτρους και μένει να αποδειχτεί αν τελικά μπορεί το Ξενία, να «βγει» από την παρακμή και την απαξίωση στην οποία βρίσκεται.
Όπως αναφέρεται στην προκήρυξη, το κτιριακό συγκρότημα του «Ξενία» Κοζάνης που λειτουργούσε περίπου μέχρι το 1998 ως ξενοδοχείο, κατέχοντας ξεχωριστή θέση στη πόλη και στις καρδιές των πολιτών, βρίσκεται σε φάση πλήρους απαξίωσης εγκαταλειμμένο και λεηλατημένο. Ιδιοκτησιακά μετά από δικαστικές διαμάχες μεταξύ του Δήμου Κοζάνης και του ΕΟΤ, τελικά περιήλθε στη δικαιοδοσία της Εταιρίας Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤΑΔ ΑΕ). Ο Δήμος Κοζάνης πάντα προσέβλεπε στην αξιοποίηση αυτού του συγκροτήματος καθώς και του σημαντικού περιβάλλοντος χώρου στον οποίο είναι κτισμένο (αστικό δάσος).
Προβλήματα αποτελούσαν: το ιδιοκτησιακό, το υψηλό κόστος αποκατάστασης και η επανάχρηση.
Πρόσφατα και με αφορμή πρόσκληση του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης, προς τους ΟΤΑ με κωδικό 83 του ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ με τίτλο «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ», που αφορά σε επανάχρηση εγκαταλειμμένων κτιρίων των ΟΤΑ, ο Δήμος Κοζάνης αιτήθηκε επίσημα την παραχώρηση του κτιριακού συγκροτήματος, ώστε να αξιοποιήσει τα παραπάνω κονδύλια για αποκατάσταση και επανάχρηση του «Ξενία» Κοζάνης.
Ιστορικό
Το «Ξενία» Κοζάνης κτίσθηκε μεταξύ 1963-65 σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε από την τεχνική υπηρεσία του ΕΟΤ, επί κεφαλής της οποίας ήταν ο Άρης Κωνσταντινίδης, την ίδια περίοδο, που από την ίδια ομάδα προέκυψαν και άλλα επώνυμα «Ξενία» όπως αυτό στην Ολυμπία, στον Πόρο, στη Ξάνθη, στη Σκιάθο και στο Ηράκλειο καθώς και οι ξενώνες της Επιδαύρου.
Το κτίριο έχει ανεγερθεί σε παραχωρημένη το 1963 από τον Δήμο Κοζάνης, έκταση ιδιαίτερου φυσικού κάλλους σε δεσπόζουσα, σε σχέση με την πόλη, θέση, κατέχοντας την νοτιοανατολική πλευρά του βραχώδους και πευκόφυτου λόφου της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Είναι κτισμένο σε περίοπτη θέση, με θέα σε ολόκληρη την πόλη και την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή από τον Όλυμπο και την τεχνική λίμνη Πολυφύτου μέχρι την Αιανή και τον ορεινό όγκο των Χασίων, φαίνεται από όλα τα σημεία της πόλης και προβάλλει ευρισκόμενο στο δυτικό άκρο του άξονα που ορίζεται από τον κεντρικό πεζόδρομο και το ιστορικό Κωδωνοστάσιο της πόλης. Το φυσικό περιβάλλον και η εξαιρετική θέα που παρέχει η περιοχή αποτελούν στοιχεία που προσελκύουν το ενδιαφέρον επισκεπτών και κατοίκων της πόλης. Το κτίριο, σύμφωνα με τη μελέτη, εντάχθηκε με ιδιαίτερη προσοχή στο ευαίσθητο αυτό περιβάλλον ενσωματώνοντας στις λειτουργικές του ανάγκες το ήδη υπάρχον από το 1959 “περίπτερο” δωρεά του ευεργέτη Γ. Τιάλιου σε σχέδια του αρχιτέκτονα Σάρου.
Το «Ξενία» Κοζάνης καθώς και ο αναπόσπαστα συνδεδεμένος με αυτό περιβάλλων χώρος αποτελούν για την πόλη τοπόσημο αναφοράς και για την κοινωνία και τους πολίτες πηγή αναμνήσεων και έντονων συναισθημάτων. Ο χώρος έχει συνδεθεί πια με την ιστορία έχοντας φιλοξενήσει κατά καιρούς προσωπικότητες της πολιτικής, κοινωνικής και καλλιτεχνικής ζωής της χώρας, ενώ για τους πολίτες δεν έπαψε ποτέ να αποτελεί τόπο συνάντησης και αναπόλησης
Το «Ξενία» αρχικά κτίστηκε επί οικοπέδου εμβαδού 9.322,30μ², που παραχώρησε ο Δήμος Κοζάνης στον ΕΟΤ με τις αριθ. 309/1962 και 45/1963 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου. Αργότερα η περιοχή εντάχθηκε στο σχέδιο πόλης και στο Ο.Τ. 693 (Π.Δ. 21-111986, ΦΕΚ 321/Δ! 22-04-1987). Σήμερα το οικόπεδο, με την με αρ. 3/1989 Διορθωτική Πράξη και την αφαίρεση της εισφοράς γης, εμφανίζεται με επιφάνεια 5.036,15μ², ενώ το κτίριο (κτίριο δωματίων, εστιατορίου, μαγειρείου, Τιάλειου περιπτέρου, στεγασμένης βεράντας και κλειστής βεράντας) έχει συνολική επιφάνεια 1.973,01μ², που μετράει στο συντελεστή δόμησης και επιφάνεια 1.448,59μ², που μετράει στη κάλυψη. Η επιφάνεια του ελεύθερου ακάλυπτου χώρου, συμπεριλαμβανομένου και του υπαίθριου χώρου στάθμευσης ανέρχεται στα 3.587,56μ².
Το «Ξενία» Κοζάνης λειτούργησε ως ξενοδοχείο κατηγορίας Β ή τριών αστέρων από το 1968 έως το 1998 και κατά την περίοδο λειτουργίας του διέθετε 60 κλίνες (30 δωμάτια), εστιατόριο και bar. Το 2009 το συγκρότημα των κτιρίων «Ξενία», μετά από ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, έχει χαρακτηρισθεί ως μνημείο με την απόφαση με αρ. πρωτ. ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/85770/2151 / 18-09-2009.
Μετά το 1998 και την αποτυχημένη προσπάθεια εκποίησής του, το «Ξενία» Κοζάνης διέκοψε τη λειτουργία του ως ξενοδοχείο και έκτοτε έχει μετατραπεί σε ένα κτίριο φάντασμα, με τις όποιες προσπάθειες έχουν γίνει στο μεταξύ για αναβίωσή του, να μην έχουν ευοδωθεί. Σήμερα λοιπόν το κτίριο του «Ξενία» Κοζάνης, στο πιο σημαντικό και πολύτιμο οικόπεδο της πόλης της Κοζάνης ρημάζει, εγκαταλειμμένο και απαξιωμένο, συμπαρασύροντας σε υποβάθμιση και την ευρύτερη περιοχή. Το κτίριο βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση, τόσο εξωτερικά, όσο κι εσωτερικά και αποτελεί πια πηγή μόλυνσης. Λείπει, κατά βάση έχει κλαπεί, βασικός εξοπλισμός του κτιρίου, έχουν καταστραφεί πολλά από τα βασικά στοιχεία του κτιρίου (πόρτες, παράθυρα, εξοπλισμός, υδραυλικός και ηλεκτρολογικός εξοπλισμός κ.λπ.), και ο περιβάλλον χώρος είναι σε ιδιαίτερα κακή κατάσταση.
Για πολλά χρόνια η συγκεκριμένη περιοχή, με την παρουσία και λειτουργία του «Ξενία», αποτελούσε για τους Κοζανίτες χώρος εξόδου, αναψυχής, επαφής με το περιαστικό πράσινο. Η αξιοποίηση και επαναλειτουργία του «Ξενία» Κοζάνης αποτελεί για τους Κοζανίτες χρόνιο αίτημα και πόθο και θα συμβάλει σημαντικά στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής της πόλης.
Η προοπτική
Κατά το παρελθόν, με επιστολές ή προφορικά, είτε στους αρμόδιους υπουργούς, είτε στην ΕΤΑΔ Α.Ε., ο Δήμος Κοζάνης έχει ζητήσει να του παραχωρηθεί η χρήση ή η κυριότητα του «Ξενία» αλλά αυτό δεν έγινε ποτέ αποδεκτό από τους φορείς που διαχρονικά είχαν την ευθύνη διαχείρισης το κτίριο. Εδώ και πολλά χρόνια δεν υπάρχει ουσιαστικό επενδυτικό ενδιαφέρον προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης του «Ξενία» Κοζάνης ως ξενοδοχείο, χρήση την οποία είχε από κατασκευής του. Πρόσφατα, και μετά την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, εκ μέρος της ΕΤΑΔ Α.Ε. για αξιοποίηση αυτού, δεν προέκυψε επενδυτής, λόγω προφανώς του υψηλού κόστος αποκατάστασης αλλά και την χαμηλή τουριστική κίνηση.
Ο Δήμος Κοζάνης έχει επίσημα διατυπώσει από τις 24/11/2017 προς την ΕΤΑΔ Α.Ε. αίτημα παραχώρησης είτε της χρήσης είτε της κυριότητας του κτιρίου, κρίνοντας πως είναι πλέον ώριμες οι συνθήκες ώστε να αναζητήσει σε αυτό και άλλες χρήσεις, μη κερδοφόρες, αξιοποιώντας την ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ 83 για χρηματοδότηση του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης, όπου προβλέπεται ρητά ότι επιλέξιμα για χρηματοδότηση μεταξύ των άλλων είναι ανενεργά κτίρια όπως τα «ΞΕΝΙΑ», το ποσό της επιλέξιμης συγχρηματοδοτούμενες δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 2.500.000,00 €
Στις σκέψεις του Δήμου για την αξιοποίηση του «Ξενία» Κοζάνης, περιλαμβάνονται προτάσεις:
– Μετατροπής του κτιρίου σε έναν χώρο όπου θα αναπτύσσονται έντονα κοινωνικές δράσεις, δεδομένης της οικονομικής κρίσης και της ανάγκης υποστήριξης εκ μέρους του Δήμου Κοζάνης, πληττόμενων κοινωνικών ομάδων.
– Αξιοποίησης του κτιρίου ως Συνεδριακού Κέντρου σε συνεργασία με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της περιοχής (ΑΕΙ, ΑΤΕΙ)
– Επαναλειτουργίας της καφετέριας (bar), που στο παρελθόν αποτελούσε πόλο έλξης επισκεπτών από όλη τη περιοχή.
– Ενεργειακής αναβάθμισης του κτιρίου, με σεβασμό στο μνημειακό χαρακτήρα αυτού, με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, απόλυτα φιλικό με τους πολίτες που το χρησιμοποιούν και το φυσικό περιβάλλον όπου εντάσσεται.
Επιθυμία του Δήμου δηλαδή αποτελεί η μετατροπή του «Ξενία» σε ένα πράσινο κτίριο, κυψέλη κοινωνικών δράσεων και παρεμβάσεων με έντονη την παρουσία της τοπικής κοινωνίας και των τοπικών κοινωνικών πρωτοβουλιών.
Ο Δήμος Κοζάνης έχοντας επίγνωση των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν στην χώρα, αλλά και στην περιοχή, την κακή κατάσταση του κτιρίου, την έλλειψη επενδυτικού ενδιαφέροντος και το γεγονός ότι δύσκολα μπορεί να αλλάξει κάτι ως προς την μοίρα και το μέλλον του «Ξενία» Κοζάνης, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να αξιοποιήσει το κτίριο στοχεύοντας, όπως προσδιορίστηκε παραπάνω, τόσο στην κατεύθυνση της στήριξης της τοπικής και όχι μόνο κοινωνίας, όσο και στην αναβάθμιση της περιοχής και κατ’ επέκταση της πόλης:
1. Βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής. Σε μια πόλη με περιορισμένους ελεύθερους χώρους πρασίνου, η αξιοποίηση ενός σημαντικού χώρου αναψυχής και ψυχαγωγίας για τους πολίτες, ταυτόχρονα με την συνολική ανάπλαση και αναβάθμιση της περιοχής, θα προσδώσει την προστιθέμενη αξία, που έχει ανάγκη.
2. Αξιοποιώντας το κτίριο, δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας. Όποια και να είναι η μελλοντική χρήση του κτιρίου, γνωρίζουμε πως η δυναμική του σίγουρα θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας, σε μια περιοχή με το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στη χώρα.
3. Παρεμβαίνοντας αποφασιστικά σε ζητήματα αλληλεγγύης και κοινωνικής υποστήριξης. Θεωρούμε ότι το Ξενία Κοζάνης μπορεί να αποτελέσει κέντρο κοινωνικών παρεμβάσεων, πολιτιστικών δράσεων, υποστήριξης της νεολαίας, των συλλογικοτήτων της πόλης και εκδηλώσεων του Δήμου. Θεωρούμε πως ο συγκεκριμένος χώρος μπορεί να αποτελέσει μια νέα κοινωνική κυψέλη, όχι μόνο για την πόλη της Κοζάνης, αλλά για όλη την περιοχή.
Η ΕΤΑΔ Α.Ε. με απόφαση του Δ.Σ. της στις 6/12/2017 αποφάσισε κατ’ αρχήν θετικά για την παραχώρηση της χρήσης με αντάλλαγμα του κτιριακού συγκροτήματος του «Ξενία» Κοζάνης στον Δήμο, θέτοντας κάποιες προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις που τίθενται συνδέονται άμεσα με το ζήτημα της επανάχρησης και της επιχειρηματικής αξιοποίησης του συγκροτήματος.
Ζητούμενο, σύμφωνα με τα παραπάνω αποτελεί μια εμπεριστατωμένη Μελέτη Σκοπιμότητας και Βιωσιμότητας της εγκατάστασης του κτιριακού συγκροτήματος του «Ξενία» Κοζάνης και τη θέση που πρέπει να λάβει στη λειτουργία της πόλης.
Η μελέτη θα πρέπει να περιλαμβάνει τρία στάδια:
1. Βασικά σενάρια αξιοποίησης του συγκροτήματος και του περιβάλλοντα χώρου.
2. Τεχνοοικονομική εκτίμηση της ανακατασκευής και νέας χρήσης ανά σενάριο αξιοποίησης του κτιριακού συγκροτήματος.
3. Οικονομική αξιολόγηση και εκτίμηση της Βιωσιμότητας της εγκατάστασης, μέσα από την επανάχρηση.
