Αλλεργιογόνα συστατικά στα τρόφιμα. Της Βούλας Αγραφιώτη*

Οι τροφικές αλλεργίες παρατηρούνται σε ένα σχετικά μικρό ποσοστό του πληθυσμού, ωστόσο είναι δυνατόν να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές στην υγεία. Γι’αυτό, είναι πολύ σημαντική η πληροφόρηση των ενδιαφερόμενων καταναλωτών πάνω στο θέμα και φυσικά η σωστή αναγραφή των αλλεργιογόνων συστατικών στη συσκευασία των τροφίμων.
Από τον Δεκέμβριο του 2014 ισχύει η νέα Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για την αναγραφή των αλλεργιογόνων συστατικών που περιέχονται στα τρόφιμα, σύμφωνα με την οποία καθίσταται υποχρεωτική η αναγραφή στον κατάλογο των συστατικών του τροφίμου, της ουσίας ή του προϊόντος που προκαλεί αλλεργία ή δυσανεξία. Επίσης, επισημαίνεται πως το αλλεργιογόνο συστατικό πρέπει να διακρίνεται σαφώς από τα υπόλοιπα συστατικά του τροφίμου με διαφοροποίηση της σήμανσής του, δηλαδή πρέπει να είναι γραμμένο με διαφορετική γραμματοσειρά ή διαφορετικό χρώμα από τα υπόλοιπα συστατικά, ώστε ο να μπορεί ο καταναλωτής να το διακρίνει ευκολότερα στην ετικέτα του τροφίμου.
Ο κατάλογος των ουσιών και προϊόντων που προκαλούν αλλεργία ή δυσανεξία και πρέπει να αναγράφονται υποχρεωτικά στη συσκευασία των τροφίμων είναι ο εξής:
– Δημητριακά που περιέχουν γλουτένη (σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη κ.α.)
– Καρκινοειδή (καβούρια, γαρίδες, αστακοί κ.α.)
– Αυγά
– Ψάρια
– Αραχίδες (αράπικα φιστίκια)
– Σόγια
– Γάλα
– Καρποί με κέλυφος (π.χ. αμύγδαλα, φουντούκια, καρύδια, κάσιους κ.α.)
– Σέλινο
– Σινάπι (πρώτη ύλη για την παραγωγή μουστάρδας)
– Σπόροι σησαμιού
– Διοξείδιο του θείου (SO2) και θειώδεις ενώσεις (συντηρητικό τροφίμων)
– Λούπινο (ψυχανθές φυτό που καταναλώνεται όπως τα όσπρια)
– Μαλάκια ( καλαμάρια, χταπόδια κ.α.)
Στον κατάλογο αυτό συμπεριλαμβάνονται και τα προϊόντα των αλλεργιογόνων συστατικών π.χ. γάλα, αλλά και γιαούρτι, βούτυρο, τυρί και άλλα γαλακτοκομικά. Υπάρχουν και ορισμένες εξαιρέσεις σε κάποιες κατηγορίες τροφίμων. Για παράδειγμα, ενώ η σόγια συγκαταλέγεται στα προϊόντα που προκαλούν αλλεργία ή δυσανεξία, εξαιρούνται από τα αλλεργιογόνα το πλήρως ραφιναρισμένο σογιέλαιο και τα λίπη που προέρχονται από σόγια.
Αξίζει να σημειωθεί πως είναι πλέον υποχρεωτική η σήμανση των αλλεργιογόνων και στα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα που διατίθενται σε ζαχαροπλαστεία, αρτοποιεία, υπεραγορές, παντοπωλεία, λαϊκές αγορές, αλλά και σε μονάδες μαζικής εστίασης όπως είναι τα εστιατόρια και ξενοδοχεία. Οι ενδείξεις για τα αλλεργιογόνα συστατικά πρέπει να είναι άμεσα ορατές και προσβάσιμες στους χώρους πώλησης ή στις περιπτώσεις της πώλησης εξ’ αποστάσεως πριν την πραγματοποίηση της αγοράς. Επίσης, το προσωπικό των επιχειρήσεων πρέπει να είναι σε θέση να ενημερώσει τον ενδιαφερόμενο καταναλωτή σχετικά με ουσίες ή προϊόντα που προκαλούν αλλεργίες ή δυσανεξίες στα πωλούμενα τρόφιμα. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι ο καταναλωτής ενημερώθηκε πριν την τελική αγορά και κατανάλωση του προϊόντος.
Ωστόσο, υπάρχουν άτομα που είναι ευαίσθητα σε αλλεργιογόνα που δεν αναφέρονται στον παραπάνω κατάλογο, γι’αυτό είναι σημαντικό η λίστα αλλεργιογόνων να επανεξετάζεται συνεχώς και να ανανεώνεται από την ευρωπαϊκή αρχή ασφάλειας τροφίμων.
Η Βούλα Αγραφιώτη είναι M.Sc. Γεωπόνος Επιστήμης και Τεχνολογίας τροφίμων Α.Π.Θ., Πιστοποιημένη Εκπαιδευτής ΕΦΕΤ