Ο Μακεδονικός Τάφος στην Σπηλιά Εορδαίας αποτελεί ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα, το οποίο πολύς κόσμος δεν έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί μιας και ο χώρος δεν είναι επισκέψιμος πάντα. Οι «Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές» που διοργανώνει από το 2012 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να βρεθούν στον χώρο όσοι το επιθυμούν και κυρίως παιδιά και εκπαιδευτικοί. Η δράση φέτος, διοργανώθηκε από τις 25 έως και τις 28 Μαΐου στο πλαίσιο των πράσινων πολιτιστικών διαδρομών που διοργανώνει κάθε χρόνο το Υπουργείο Πολιτισμού.
Η δράση διοργανώνεται από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Επικοινωνίας της Διεύθυνσης Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης σχετικά με την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Σκοπός είναι η προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης με την εκπαίδευση των πολιτών σε θέματα προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος και του πολιτιστικού πλούτου της χώρας.
Τον Μακεδονικό Τάφο Σπηλιάς, επισκέφθηκε φέτος το 2ο Δημοτικό Σχολείο Πτολεμαΐδας, καθώς και πολλοί πολίτες. Οι επισκέπτες ξεναγήθηκαν, είδαν το χώρο και ενημερώθηκαν σχετικά με το μνημείο από την αρμόδια για την περιοχή, αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης Χαρούλα Στυλιανάκου. «Φέτος, παρόλο που δε μας βοήθησε ο καιρός, υπήρξε συμμετοχή του κόσμου, ενώ είχαμε και μια έκθεση όπου μπορούσε να δει το κοινό σχετικά με το πώς ήταν το μνημείο όταν ανακαλύφθηκε το 1986 και πώς ήταν τα ευρήματα μέσα στον τάφο» επεσήμανε η ίδια.
Ο τάφος είναι επισκέψιμος τέσσερις φορές το χρόνο, με την παρουσία αρχαιολόγου, ο οποίος ξεναγεί και ενημερώνει το κοινό. Εφόσον κάποιος επιθυμεί να επισκεφθεί τον χώρο, θα χρειαστεί να υπάρξει συνεννόηση με τους αρμόδιους φύλακες της Εφορείας (τηλ. 24610/39667) και δεν ισχύουν εισιτήρια. Μέρος των ευρημάτων του τάφου εκτίθεται στην Αρχαιολογική Συλλογή Κοζάνης, η οποία είναι ανοιχτή καθημερινά. «Κάθε χρόνο, το μαθαίνει όλο και περισσότερος κόσμος και από τη στιγμή που είδαμε ότι έχουμε θετική ανταπόκριση από τον κόσμο, εμείς θα συνεχίσουμε τις δράσεις και πέρα από τις «πράσινες πολιτιστικές διαδρομές», ώστε να έχει περισσότερος κόσμος τη δυνατότητα να επισκεφθεί τον Μακεδονικό Τάφο» καταλήγει η κ. Στυλιανάκου.
Λίγα λόγια για το Μακεδονικό Τάφο της Σπηλιάς
Ο Μακεδονικός Τάφος της Σπηλιάς Εορδαίας ανασκάφηκε το 1986-1987. Βρέθηκε διαταραγμένος από σύγχρονους θησαυροθήρες. Δεν καλύπτεται με τύμβο, είναι διθάλαμος, με μνημειακή πρόσοψη δωρικού ρυθμού και ελεύθερο αέτωμα. Οι νεκροί που θάφτηκαν σ’ αυτόν, που αριθμούν τους επτά ή οκτώ, συνοδεύονταν από κτερίσματα, τα οποία τοποθετούν τη χρήση του στον 2ο-1ο αι. π.Χ. Οι ταφικές πρακτικές που χρησιμοποιούνται είναι ο ενταφιασμός και η καύση. Το εν λόγω μνημείο, όπως και ο πρωιμότερος διαφορετικού τύπου μακεδονικός τάφος των Πύργων Εορδαίας, που ανασκάφηκε αργότερα, επιβεβαιώνει την κοινή ταυτότητα ταφικών εθίμων και πρακτικών μεταξύ Κάτω και Άνω Μακεδονίας. Επιπλέον, προσθέτει δύο ακόμη δείγματα στην ποικιλία της αρχιτεκτονικής μορφής, που παρουσιάζει το είδος των μνημείων αυτών. Ο Μακεδονικός Τάφος, δεν ήταν μεμονωμένος, αλλά αποτελεί μέρος νεκρόπολης των ελληνιστικών χρόνων. Αυτό μαρτυρεί ο εντοπισμός και ανασκαφή σε μικρή απόσταση από αυτόν, την περίοδο 2005-2008, δύο λαξευτών θαλαμωτών τάφων και τριών λακκοειδών. Ο ένας από τους δύο θαλαμωτούς τάφους ήταν συλημένος από την αρχαιότητα, ενώ οι υπόλοιποι βρέθηκαν ασύλητοι. Ο ασύλητος θαλαμωτός τάφος περιείχε τέσσερις καύσεις νεκρών, με πλούσια κτερίσματα. Κτερισμένοι ήταν επίσης και οι νεκροί των λακκοειδών τάφων. Οι εν λόγω ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν από την τότε αρμόδια Εφορεία (Λ΄ ΕΠΚΑ) και την Γ. Καραμήτρου-Μεντεσίδη, κατά την κατασκευή, από την Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, του υφιστάμενου στεγάστρου, στο πλαίσιο έργου για την προστασία και ανάδειξη του μνημείου, ενταγμένου στο Γ΄ ΚΠΣ. Η εν λόγω αρχαία νεκρόπολη βρίσκεται στα όρια οικισμού των ελληνιστικών χρόνων, ενώ στην περιοχή εντοπίζεται και ένας νεολιθικός οικισμός, που ανάγει την κατοίκηση του χώρου στα μέσα της 6ης π.Χ. χιλιετίας.
Θένια Βασιλειάδου
