Αναγκαία η ίδρυση αυτόνομου φαρμακείου ΕΟΠΥΥ στην περιοχή
Στη Δυτική Μακεδονία δεν υπάρχει αυτόνομο φαρμακείο ΕΟΠΥΥ για την προμήθεια φαρμάκων υψηλού κόστους, απαραίτητων για την αντιμετώπιση σοβαρών παθήσεων. Το κάθε φαρμακείο ΕΟΠΥΥ ανά Περιφερειακή Ενότητα της Δυτικής Μακεδονίας υπάγεται διοικητικά σε κεντρικά φαρμακεία ΕΟΠΥΥ, συγκεκριμένα σε αυτά του Εύοσμου ή του Ρέντη.
Για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος της υγείας στη Δυτική Μακεδονία, όπως η έλλειψη αυτόνομου φαρμακείου του ΕΟΠΥΥ, το νέο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, τα ηλεκτρονικά ραντεβού, η υποστελέχωση, τα φάρμακα υψηλού κόστους, αλλά και ο μεγάλος χρόνος αναμονής από την κατάθεση της συνταγής έως τη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής, μίλησαν στο «Χ» ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Κοζάνης, κ. Χάρης Τσεβεκίδης, και η αιματολόγος κ. Βάσω Γκάσταρη.
Οι δύο εκπρόσωποι του κλάδου υπογράμμισαν ότι οι πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας βιώνουν συνθήκες ανισότητας, καθώς θεωρούνται ασθενείς «δεύτερης κατηγορίας» όσον αφορά την πρόσβασή τους στην υγεία. Επεσήμαναν, επίσης, ότι το προσωπικό στις δημόσιες δομές υγείας στην περιοχή είναι εξαντλημένο και γηρασμένο, ενώ η υποστελέχωση παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα και πιο διαχρονικά προβλήματα.
Τα φάρμακα υψηλού κόστους και το νέο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης
Σχεδόν τρεις εβδομάδες είναι η περίοδος αναμονής για τα φάρμακα υψηλού κόστους στην Κοζάνη, ενώ το μήνα φτάνει η αναμονή στην Πτολεμαΐδα. Πρόκειται κατά κανόνα για φάρμακα που είναι για την αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών. Οι παραγγελίες φαρμάκων αποστέλλονται μία φορά την εβδομάδα από το περιφερειακό φαρμακείο προς το κεντρικό, και αντιστοίχως μία φορά την εβδομάδα το κεντρικό φαρμακείο στέλνει τα φάρμακα στην περιφέρεια. Μέχρι πριν λίγους μήνες, στην Κοζάνη, οι ασθενείς λάμβαναν τα φάρμακά τους περίπου μία εβδομάδα μετά την κατάθεση της συνταγής. Αν και αυτή η πρακτική δεν ήταν ιδανική, οι γιατροί φρόντιζαν να συνταγογραφούν εγκαίρως, ώστε να διασφαλίζεται η συνέχιση της αγωγής χωρίς διακοπές.
Ωστόσο, από το καλοκαίρι του 2023, οι καθυστερήσεις έχουν φτάσει τις τρεις εβδομάδες. Αυτό προκαλεί όχι μόνο αργοπορία στην έναρξη της θεραπείας, αλλά και μεγάλα χρονικά κενά μεταξύ των συνταγών, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μένουν συχνά χωρίς φάρμακα για έως και δύο εβδομάδες. Τα φάρμακα υψηλού κόστους που αφορούν κυρίως ογκολογικούς ασθενείς, καθώς και ασθενείς με αυτοάνοσα και νεφρολογικές παθήσεις, είναι αναντικατάστατα. Δεν υπάρχει εναλλακτική αγωγή, γεγονός που καθιστά τη απρόσκοπτη λήψη τους ζωτικής σημασίας.
Η πλατφόρμα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, σχεδιασμένη για την αποφυγή της υπερσυνταγογράφησης, δεν επιτρέπει την έκδοση νέας συνταγής πριν περάσει το απαραίτητο χρονικό διάστημα από την προηγούμενη εκτέλεση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία έγκαιρης κάλυψης των ασθενών. Το νέο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης δημιουργεί πολλά προβλήματα και επιπλέον καθυστερήσεις για τους γιατρούς και τους ασθενείς. «Το νέο σύστημα συνταγογράφησης δυσκολεύει τις ζωές τις δικές μας και των ασθενών μας» τόνισε ο κ. Τσεβεκίδης. Όπως εξηγεί η κ. Γκάσταρη, πλέον η ηλεκτρονική συνταγογράφηση υπολογίζει το πότε εκτελέστηκε η τελευταία συνταγή, ενώ έως τώρα τους επέτρεπε να γράφουν τα φάρμακα λίγο νωρίτερα για να προλάβει ο ασθενής να παραλάβει την αγωγή. «Την Τρίτη δεν μπορούσαμε να συνδεθούμε καν, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούσαμε ούτε φάρμακα να γράψουμε, ούτε να εκδώσουμε παραπεμπτικά και τέτοιες καταστάσεις δημιουργούν τεράστια προβλήματα και σε εμάς και τους ασθενείς» τόνισε η κ. Γκάσταρη.
Για παράδειγμα, ασθενής που λαμβάνει συνταγή για ογκολογικό φάρμακο την 1η του μήνα την καταθέτει την ίδια μέρα. Παραλαμβάνει το φάρμακό του στις 20 του μήνα, ξεκινά την αγωγή και χρειάζεται νέα συνταγή εντός μίας εβδομάδας, ώστε να μην υπάρξει διακοπή. Ωστόσο, η πλατφόρμα επιτρέπει τη νέα συνταγογράφηση στις 10 του επόμενου μήνα. Μέχρι τότε, ο ασθενής έχει φάρμακο μόνο για τέσσερις εβδομάδες και μένει ακάλυπτος για δύο. Σε αντίθεση με άλλες Περιφέρειες όπου υπάρχουν αυτόνομα φαρμακεία ΕΟΠΥΥ, οι ασθενείς της Δυτικής Μακεδονίας υφίστανται σημαντική ταλαιπωρία, ενώ σε άλλες περιοχές οι ασθενείς εξυπηρετούνται ακόμα και αυθημερόν.
Η κατάσταση είναι ακόμη πιο κρίσιμη για τις θεραπείες που απαιτούν μηνιαία συνταγογράφηση, καθώς προϋποθέτουν εργαστηριακούς ελέγχους και τροποποίηση της δόσης ανάλογα με την τοξικότητα ή την ανταπόκριση. Η καθυστέρηση στη λήψη χημειοθεραπευτικών και άλλων φαρμάκων μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία των ασθενών. «Θέλουμε την άμεση ίδρυση αυτόνομου φαρμακείου ΕΟΠΥΥ στη Δυτική Μακεδονία, με επαρκές προσωπικό, ώστε να αποκατασταθεί αυτή η πρωτοφανής αδικία εις βάρος των ασθενών της περιοχής» τόνισαν ο κ. Τσεβεκίδης και η κ. Γκάσταρη.
Μόνο ηλεκτρονική κράτηση ραντεβού από 1η Φεβρουαρίου
Ο κ. Τσεβεκίδης επισήμανε τις δυσκολίες που προκύπτουν με την υποχρεωτική ηλεκτρονική κράτηση ραντεβού, η οποία τίθεται σε ισχύ από την 1η Φεβρουαρίου για τους δικαιούχους του ΕΟΠΥΥ. Σύμφωνα με τη νέα διαδικασία, τα ραντεβού θα πρέπει να κλείνονται αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, χρησιμοποιώντας τους κωδικούς Taxisnet. «Η δυνατότητα ηλεκτρονικής κράτησης ραντεβού είναι σωστή και χρήσιμη για όσους μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν, όμως θα έπρεπε να δίνεται και η επιλογή κράτησης μέσω τηλεφώνου ή με φυσική παρουσία, ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους και όσους δεν έχουν εξοικείωση με την τεχνολογία», σημείωσε ο κ. Τσεβεκίδης, τονίζοντας ότι η μονοδιάστατη εφαρμογή της διαδικασίας δημιουργεί ανισότητες.
Πρόβλημα με τα οδοιπορικά των ογκολογικών ασθενών
Αναφερόμενη σε άλλο σημαντικό ζήτημα, η κ. Γκάσταρη έκανε λόγο για τις αλλαγές που αφορούν τα οδοιπορικά των ασθενών, κυρίως των ογκολογικών. Μέχρι σήμερα, οι ασθενείς που χρειάζονται χημειοθεραπείες και δεν έχουν πρόσβαση σε δημόσιο νοσοκομείο στον τόπο διαμονής τους μπορούν να επιλέξουν το νοσοκομείο που επιθυμούν και να καλυφθούν για τα έξοδα μετακίνησής τους από τον ΕΟΠΥΥ. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα έχει ανακύψει ένα νέο πρόβλημα: με τη λειτουργία μιας ιδιωτικής ογκολογικής κλινικής στην Κοζάνη, εάν η συγκεκριμένη κλινική δηλώσει ότι μπορεί να εξυπηρετήσει τους ασθενείς, τότε αυτοί δεν θα δικαιούνται πλέον τα οδοιπορικά. Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς θα βρεθούν μπροστά σε δύο επιλογές: είτε να καλύψουν οι ίδιοι τα έξοδα για να μεταβούν στο δημόσιο νοσοκομείο της επιλογής τους, είτε να πληρώσουν ιδιωτικά τη θεραπεία τους στην εν λόγω κλινική.
Οι προαναφερθείσες εξελίξεις δημιουργούν σοβαρές ανησυχίες για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, με τους γιατρούς να ζητούν την επανεξέταση των μέτρων ώστε να αποφευχθούν νέες επιβαρύνσεις για τους ασθενείς και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Μεγάλο πρόβλημα παραμένει η υποστελέχωση
Οι γιατροί ανέδειξαν τη σοβαρή υποστελέχωση που αντιμετωπίζουν οι δημόσιες δομές υγείας στη Δυτική Μακεδονία, τονίζοντας πως το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στο ιατρικό προσωπικό, αλλά επηρεάζει και το νοσηλευτικό, το παραϊατρικό, τους τεχνολόγους και το προσωπικό όλων των ειδικοτήτων. «Έχουμε τεράστια υποστελέχωση, ενώ το προσωπικό μας είναι κουρασμένο και γερασμένο. Όσες προσλήψεις έγιναν τον τελευταίο καιρό αφορούσαν άτομα που ήταν ήδη στο σύστημα και απλώς μονιμοποιήθηκαν. Δεν έχει μπει νέο αίμα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.)», τόνισε η κ. Γκάσταρη, υπογραμμίζοντας την ανάγκη άμεσων και ουσιαστικών λύσεων για την ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
