Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έφτασε το ζήτημα της δημιουργίας μονάδας καύσης απορριμμάτων στη Δυτική Μακεδονία, μετά από ερώτηση Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ που κατέθεσε ο ευρωβουλευτής του Κόμματος, Κώστας Παπαδάκης.
Στην απάντηση της η Επίτροπος Περιβάλλοντος Τζέσικα Ρόσγουελ αφήνει ανοιχτό το δρόμο για μονάδες καύσης απορριμμάτων στην Ελλάδα, αλλά ξεκαθαρίζει πως δεν θα υπάρχει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και θα πρέπει να λειτουργούν με αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους, ενώ προτεραιότητα θα πρέπει να δίνεται σε πρόληψη, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση.
H ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Στην ερώτησή του προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κ. Παπαδάκης σημειώνει ότι «τα προωθούμενα σχέδια κυβέρνησης και μονοπωλιακών ομίλων για την καρκινογόνο καύση απορριμμάτων προκαλούν έντονη ανησυχία στον λαό της Δυτικής Μακεδονίας».
Υπενθυμίζει τις εξαγγελίες της ΔΕΗ Α.Ε., παρουσία του πρωθυπουργού, για μονάδα “ενεργειακής αξιοποίησης” απορριμμάτων στον ΑΗΣ Πτολεμαΐδα 5, με ετήσια δυναμικότητα 288.000 τόνων από Δυτική και Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλία, Ήπειρο και Κέρκυρα.
«Η κυβέρνηση και η ΔΕΗ επιδίδονται σε άθλια εκστρατεία προπαγάνδας», υποστηρίζει, «προβάλλοντας μονάδες Σουηδίας και Δανίας, όπως το CopenHill της Κοπεγχάγης, για το οποίο υπάρχουν καταγγελίες ρύπανσης και ανεξέλεγκτης εισαγωγής αποβλήτων».
Ζητά από την Επιτροπή να τοποθετηθεί τόσο για το αίτημα ακύρωσης όλων των σχεδίων καύσης απορριμμάτων, όσο και για το αν η στρατηγική της “πράσινης” μετάβασης θυσιάζει υγεία, περιβάλλον και δικαιώματα στο όνομα της κερδοφορίας.
Η απάντηση της Επιτρόπου Περιβάλλοντος
Στην απάντησή της, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η κ. Roswall επισημαίνει ότι το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ για τα απόβλητα δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση, όπως προβλέπεται στην Πράσινη Συμφωνία, στο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία και στην ιεράρχηση της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα. «Η διαχείριση των αποβλήτων πρέπει να γίνεται με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία ή να βλάπτεται το περιβάλλον», τονίζει.
Διευκρινίζει ωστόσο ότι η ένταξη μονάδων αποτέφρωσης στο ελληνικό σχέδιο «δεν αντιβαίνει στη νομοθεσία», εφόσον πρόκειται για αποτέφρωση με ανάκτηση ενέργειας, η οποία κατατάσσεται υψηλότερα στην ιεράρχηση αποβλήτων από την υγειονομική ταφή ή την καύση χωρίς ανάκτηση. Προσθέτει όμως ότι οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να χορηγούν άδειες μόνο «εφόσον η μέθοδος επεξεργασίας είναι αποδεκτή από την άποψη της προστασίας του περιβάλλοντος» και συνάδει με τα εθνικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων.
Παράλληλα, θέτει ως προϋπόθεση την πλήρη συμμόρφωση με την οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές, που καθορίζει αυστηρά όρια ρύπων και τεχνικές, ώστε να προστατεύεται η υγεία και το περιβάλλον. Σημαντική είναι επίσης η διευκρίνιση ότι «η πολιτική συνοχής δεν χρηματοδοτεί επενδύσεις στην καύση αποβλήτων», καθώς στόχος της ΕΕ είναι να κατευθύνει τους πόρους στην πρόληψη και την ανακύκλωση.
Τέλος, η κ. Roswall υπογραμμίζει ότι, με την επιφύλαξη του ρόλου της Επιτροπής ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, «τα κράτη μέλη είναι κατά κύριο λόγο υπεύθυνα να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία και την κατάλληλη διαβούλευση με τους πολίτες».
Με λίγα λόγια, η Κομισιόν πετά το μπαλάκι στην ελληνική κυβέρνηση για να διασφαλίσει ότι τα έργα καύσης θα γίνουν —αν γίνουν— με πλήρη τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Το σχόλιο του ΚΚΕ στην απάντηση της Επιτρόπου
«Μια “μαγική εικόνα” επιχειρεί να εμφανίσει με την απάντησή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ερώτηση της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ που κατέθεσε ο ευρωβουλευτής του Κόμματος, Κώστας Παπαδάκης. Η Επίτροπος J.Roswall ισχυρίζεται προκλητικά ότι μπορεί τάχα να υπάρξει καύση απορριμμάτων “με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία ή να βλάπτεται το περιβάλλον”» αναφέρει η ΕΟ του ΚΚΕ και προσθέτει:
«Όπως σημειώνει, επιχειρώντας να ξεπλύνει την καύση, αρκεί “να ακολουθείται το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία της ΕΕ”, που είχαν ψηφίσει στο Ευρωκοινοβούλιο το 2021 οι ευρωβουλευτές τόσο της κυβέρνησης της ΝΔ, όσο και των ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Ελληνικής Λύσης καθώς και οι χρυσαυγίτες. Πρόκειται για τον ίδιο σχεδιασμό κυκλικής οικονομίας της ΕΕ των 500 μονάδων καύσης, που καίνε πάνω από 58 εκατομμύρια τόνους το χρόνο, για τον οποίο σήμερα δυνάμεις όπως πχ το ΠΑΣΟΚ, που αφού αποκαλύφθηκε η επιζήμια ψήφος τους, ισχυρίζονται ότι τάχα αυτός “δεν έχει σχέση με την καύση”. Όμως, η ίδια η ΕΕ με την απάντησή της τους “καρφώνει”, αφού οι ευρωενωσιακοί όροι της κυκλικής οικονομίας είναι αυτοί που καθορίζουν και την υλοποίηση της καύσης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει στην απάντησή της την “αποτέφρωση με ανάκτηση ενέργειας” “υψηλότερα” από την ταφή, για να εμφανίσει ως “φιλοπεριβαλλοντική και υπέρ της δημόσιας υγείας” μια μέθοδο που είναι αποδεδειγμένα επικίνδυνη».
«Στο δε ευθύ ερώτημα αν τάσσεται με την ανησυχία και αγωνία των κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας (ισχύει βέβαια και για τους κατοίκους στις άλλες 5 περιοχές ανά την Ελλάδα, βλ. Ροδόπη, Ξάνθη, Κοζάνη, Αρκαδία, Αχαΐα, Ηλεία, Αττική, Βοιωτία και Ηράκλειο Κρήτης, που θα εγκατασταθούν αντίστοιχες μονάδες καύσης) που απαιτούν να σταματήσει τώρα κάθε τέτοια εγκατάσταση, η Κομισιόν στην πράξη περιφρονεί τη λαϊκή απαίτηση και ζητά καύση “με βάση τις οδηγίες” της που διαπιστωμένα οδηγούν στην έκθεση στον καρκίνο. Ζητά “καύση εντός των ορίων” που προβλέπεται σε αυτές τις “σημαδεμένες” Οδηγίες-κατασκευάσματα των ίδιων των λόμπι, των ομίλων που θησαυρίζουν από την καύση στην Ευρώπη. Και αυτό γιατί για τους ομίλους της καύσης, μόνη “υποχρέωσή” τους αποτελεί να ενημερώνουν με… διαφάνεια για τους ρύπους που φλομώνουν το λαό, ενώ δεν τιμωρούνται βεβαίως από τους “εθιμοτυπικούς” ελέγχους που, αν και εφόσον γίνονται, είναι για τα “μάτια του κόσμου”. Είναι τα ίδια μεγαλοσυμφέροντα παντού σε όλη την ΕΕ που κρατούν στο “σκοτάδι” τους κατοίκους των περιοχών που καίγεται σκουπίδι χωρίς να δημοσιεύονται επιδημιολογικές έρευνες για τις επιπτώσεις της καρκινογόνας καύσης στην υγεία τους.
Και όπου τελικά γίνονται γνωστά τα αποτελέσματά τους είναι αποκαλυπτικά. Πχ μόλις φέτος στο Ivris Sur Seine, στα προάστια του Παρισιού στη Γαλλία, καταγράφηκαν αυξημένα κρούσματα καρκίνου σε σχολείο δίπλα στη μονάδα καύσης, σημαντικές ποσότητες διοξινών σε ντόπια αυγά, τα οποία και απαγορεύτηκαν για κατανάλωση, καθώς και ευρήματα σε άλλα περιβαλλοντικά στοιχεία της εγγύς και ευρύτερης περιοχής.
Επιβεβαιώνεται, δηλαδή, για πολλοστή φορά πως η ΕΕ, η κυβέρνηση της ΝΔ και όλα τα κόμματα που στηρίζουν εδώ και πολλά χρόνια αυτή τη στρατηγική, βάζουν πάνω από την υγεία του λαού και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων.
Σε μία περιφέρεια, μάλιστα, όπως η Δυτική Μακεδονία, όπου για χρόνια “βομβάρδιζαν” με σκοπιμότητα το λαό για το “πόσο επιζήμιος είναι ο λιγνίτης”, τώρα οι ίδιοι διαφημίζουν την καύση σκουπιδιών, εκβιάζοντας κιόλας με την κατάργηση της τηλεθέρμανσης, ή την αύξηση της ταφής. Μόνο κριτήριο και κίνητρό τους είναι τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρεται μόνο στα κονδύλια από το Ταμείο Συνοχής, για να στηρίξει τον αβάσιμο ισχυρισμό της ότι δεν στηρίζονται επενδύσεις για καύση, τη στιγμή που σε ολόκληρη την ΕΕ δίνεται πακτωλός για μονάδες καύσης. Όπως στην Πολωνία, όπου στην πόλη Lodz κατασκευάζεται νέο εργοστάσιο καύσης απορριμμάτων με δάνειο 97 εκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), ενώ και το Ταμείο Εκσυγχρονισμού της ΕΕ, με κονδύλια 19 δισ. ευρώ, συνεχίζει τη χρηματοδότηση τέτοιων έργων» αναφέρει, ακόμα, η ΕΟ του ΚΚΕ.
«Η ανησυχία και η οργή του λαού που φουντώνει και των δεκάδων φορέων που βρίσκονται “στο πόδι” μπορεί να βρει διέξοδο στην απόρριψη των κατευθύνσεων της ΕΕ που νομιμοποιεί την καύση και στη διεκδίκηση ενός άλλου δρόμου διαχείρισης απορριμμάτων, με κριτήριο αποκλειστικά την προστασία της υγείας, του περιβάλλοντος και των λαϊκών αναγκών και όχι τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων.
Το ΚΚΕ καλεί τον λαό της Δυτικής Μακεδονίας, συνολικά τον ελληνικό λαό, να δυναμώσει την πάλη για:
– Να σταματήσουν εδώ και τώρα οι σχεδιασμοί για τη δημιουργία μονάδων καύσης, καθώς και επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων (ΜΕΑ, ΜΑΑ), που στο όνομα της ανακύκλωσης αποτελούν ταφόπλακά της.
– Να μην προχωρήσει η καύση απορριμμάτων ούτε στην «Πτολεμαΐδα 5», ούτε στο Νότιο Πεδίο, ούτε πουθενά. Να συνεχίσει τη λειτουργία του ως λιγνιτική μονάδα ο «ΑΗΣ Πτολεμαΐδα 5» με τις απαραίτητες περιβαλλοντικές παρεμβάσεις στα ορυχεία. Καμιά σκέψη για αύξηση των δημοτικών τελών και της τιμής της τηλεθέρμανσης. Καμία επιβάρυνση με σκουπίδια από άλλες περιοχές.
– Κατάργηση του αντιλαϊκού νομοθετικού πλαισίου διαχείρισης των αποβλήτων, «κομμένου και ραμμένου» πάνω στις ευρωενωσιακές στρατηγικές και οδηγίες με αποκλειστικό κριτήριο τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων του κλάδου.
– Καμία επιχειρηματική δράση στη διαχείριση των απορριμμάτων. Ουσιαστικό κρατικό έλεγχο για την προστασία της υγείας των εργαζομένων και του λαού από κινδύνους που ενδέχεται να προκύπτουν από κάθε είδους δραστηριότητες σχετικές με τη διαχείριση των αποβλήτων.
– Διασφάλιση επαρκούς κρατικής χρηματοδότησης για τη διαχείριση αποβλήτων με φορολόγηση του κεφαλαίου.
– Ο σχεδιασμός και η χωροθέτηση των απαιτούμενων υποδομών για τη διαχείριση αποβλήτων να γίνεται με κριτήριο την προστασία της υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων και της προστασίας του περιβάλλοντος.
