Εκτός καταλόγου των έργων κοινού ενδιαφέροντος (IPCEI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο υδρογόνο μένει, προς το παρόν το «White Dragon», η φιλόδοξη επένδυση των 8 δισ. ευρώ για την παραγωγή και μεταφορά πράσινου υδρογόνου στην Κεντρική Μακεδονία, στην οποία συμμετείχαν οι μεγαλύτεροι ενεργειακοί όμιλοι της χώρας. Το μεγάλο ύψος της χρηματοδότησης και η πολυπλοκότητα του σχεδίου (απαιτούσε αντίστοιχη προετοιμασία…) φαίνεται πως οδήγησαν στην αρνητική εξέλιξη που αναμένεται να επισημοποιηθεί εντός των ημερών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στελέχη που εμπλέκονται στη διαδικασία δεν αποκλείουν, πάντως, να υπάρξει νέα απόπειρα ένταξης του έργου στους επόμενους γύρους των IPCEI προς το τέλος του χρόνου και το 2023. Τα ίδια στελέχη εξηγούν, ωστόσο, πως για να ενταχθούν έργα στα IPCEI του υδρογόνου πρέπει να ενσωματώνουν τεχνολογικές καινοτομίες και να έχουν πανευρωπαϊκή διάσταση.
Στο «White Dragon», που είχε εξασφαλίσει τη στήριξη της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, συμμετείχε η ΔΕΠΑ Εμπορίας, ως συντονιστής του έργου, σε συνεργασία με την ελληνική εταιρεία Advent Technologies, την Damco Energy του ομίλου Κοπελούζου, τη ΔΕΗ, τον ΔΕΣΦΑ, τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ), τη Σωληνουργεία Κορίνθου του ομίλου Βιοχάλκο, την εταιρεία διαχείρισης του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ και την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
Αντίθετα, στο πρώτο κύμα εντάξεων στα IPCEI του υδρογόνου περιλαμβάνεται ένα άλλο έργο («Green HiPo») της Advent Technologies το οποίο θα λάβει χρηματοδότηση 781 εκατ. ευρώ για περίοδο έξι ετών. Η επένδυση αφορά την κατασκευή μονάδας παραγωγής καινοτόμων ηλεκτρολυτών και κυψελίδων καυσίμου. Το δεύτερο προς ένταξη έργο είναι το «H2CAT TANKS» της B&T Composites από τη Φλώρινα, ιδρυτής και επικεφαλής της οποίας είναι ο Βασίλης Τιριακίδης. Η επένδυση φτάνει τα 18 εκατ. ευρώ και αφορά την κατασκευή ειδικών δεξαμενών υψηλής πίεσης από σύνθετα υλικά και ίνες άνθρακα για την αποθήκευση υδρογόνου.
Στο επόμενο κύμα εντάξεων ελπίζουν, πάντως, αρκετοί ελληνικοί όμιλοι που προωθούν αυτόνομα μερικές φιλόδοξες επενδύσεις στο υδρογόνο, όπως η Motor Oil, η Energean, κ.α.
Ποιο ήταν το «White Dragon»
Το «White Dragon» είχε ως πυρήνα τη σταδιακή αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Δυτικής Μακεδονίας και τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας με τελικό στόχο την απανθρακοποίηση του ενεργειακού μείγματος της χώρας. Το έργο θα χρησιμοποιήσει ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια σε μεγάλη κλίμακα (GW) για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου μέσω ηλεκτρόλυσης στη Δυτική Μακεδονία. Το υδρογόνο, στη συνέχεια, θα αποθηκεύεται άμεσα (βραχυπρόθεσμη αποθήκευση υδρογόνου) και έμμεσα (διοχέτευση στον αγωγό φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ) και, μέσω κυψελών καυσίμου υψηλής θερμοκρασίας, θα προσφέρει στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας ηλεκτρική ενέργεια ως μία σταθερή μονάδα βάσης συμπαραγωγής πράσινης ενέργειας και θερμότητας.
Η παραγόμενη θερμότητα, ως παραπροϊόν της παραγωγής πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, αρχικά θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά στα δίκτυα τηλεθερμάνσεων της Δυτικής Μακεδονίας και μελλοντικά σε άλλες εφαρμογές που απαιτούν θερμότητα ή/και ψύξη (βιομηχανίες, data centers, θερμοκήπια κ.λπ.).
Πρόσθετος στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη, από τις συνεργαζόμενες εταιρίες, ενός ολοκληρωμένου Βιομηχανικού Ερευνητικού Κέντρου Υδρογόνου, στο πλαίσιο του Κόμβου Υδρογόνου Υψηλής Τεχνολογίας, Έρευνας, Ανάπτυξης & Καινοτομίας που θα δημιουργηθεί στη Δυτική Μακεδονία.
Προβλέπονταν, επίσης, η αναβάθμιση και κεφαλαιοποίηση των υφιστάμενων ενεργειακών υποδομών. Για την επιτάχυνση αυτής της ανάπτυξης, στο πλαίσιο του «White Dragon», αρχικά θα γίνει προετοιμασία του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ), ώστε να μπορεί να δεχθεί αυξανόμενα ποσοστά υδρογόνου, που θα μειώσουν το ανθρακικό αποτύπωμα του καυσίμου και θα βοηθήσουν στο ξεκίνημα της αγοράς του υδρογόνου.
Στη συνέχεια, θα προχωρούσε μελέτη και κατασκευή ενός αποκλειστικού αγωγού μεταφοράς υδρογόνου στην Ελλάδα (hydrogen backbone pipeline), καθώς και η υλοποίηση των πρώτων έργων υδρογόνου για τον κλάδο των μεταφορών (απορριμματοφόρα, φορτηγά, τραίνα, αυτοκίνητα) με τις κατάλληλες υποδομές για τους σταθμούς ανεφοδιασμού υδρογόνου (HRS) και την οδική μεταφορά και διανομή του. Ο αποκλειστικός αγωγός μεταφοράς υδρογόνου θα προσέφερε δυνατότητες διασύνδεσης των αποκεντρωμένων μονάδων παραγωγής πράσινου υδρογόνου με τους μεγάλους τελικούς καταναλωτές. Τέλος, μέσω του έργου σχεδιάζονταν να διερευνηθεί η δυνατότητα μεταφοράς και η εξαγωγής υδρογόνου μέσω του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου TAP, που ήδη συνδέει την Ελλάδα με τις ευρωπαϊκές αγορές.
Τα βασικά στοιχεία του «White Dragon» είναι:
- Συνολικό κόστος επένδυσης: 8,063 δισ. ευρώ
- Διάρκεια έργου: 2022 – 2029
- Παραγωγή υδρογόνου: 250.000 τόνοι / έτος
- Υδρογόνο για άλλες χρήσεις: 58.000 έως 71.000 τόνοι / έτος
- Εξοικονόμηση διοξειδίου (CO2): 11,5 εκατομμύρια τόνοι / έτος
- Δημιουργία θέσεων εργασίας: 18.000 άμεσες θέσεις εργασίας και 29.500 έμμεσες
