Στις 6 Αυγούστου, ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς, προειδοποίησε για έναν αναδυόμενο, όσο και επικίνδυνο «εμβολιαστικό εθνικισμό» και τι θα μπορούσε να χαθεί εάν οι χώρες δεν συνεργαστούν για να καταστείλουν τον κορωνοϊό: “Η κοινή χρήση εμβολίων ή η κοινή χρήση άλλων εργαλείων βοηθά πραγματικά τον κόσμο να ανακάμψει μαζί, και μόνο έτσι η οικονομική ανάκαμψη μπορεί να είναι ταχύτερη και η ζημιά από το Covid-19 να περιοριστεί”.
Ήταν η δεύτερη φορά, μέσα σε λίγους μήνες, που ένας νεολογισμός (εμβολιαστικός εθνικισμός – vaccine nationalism), που δεν αφορά στον πυρήνα του προβλήματος, αλλά επηρεάζει καθοριστικά τις προσπάθειες αντιμετώπισης του, ήρθε μέσα από τον ΠΟΥ, ο οποίος ηγείται της παγκόσμιας προσπάθειας. Η πρώτη ήταν με τον όρο infodemic (επιδημία παραπληροφόρησης).
Κατά τους τελευταίους μήνες, η γεωπολιτική και ο εθνικισμός έχουν γίνει επιπλέον πηγές προβλημάτων στη διαχείριση της επιδημίας παραπληροφόρησης (infodemic) που εξελίσσεται παράλληλα με την πανδημία. Παρά το γεγονός ότι η πανδημία δεν μπορεί να περιοριστεί τοπικά, αλλά είναι ένα γεγονός με παγκόσμιες διαστάσεις, οι εθνικιστικές εξάρσεις κάνουν κατά διαστήματα την εμφάνισή τους.
Στις 11 Αυγούστου, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι το εμβόλιο είναι έτοιμο, ενώ ο υπουργός Υγείας Μιχαήλ Μουράσκο χαιρέτισε την εξέλιξη ως «τεράστια συμβολή. . . στη νίκη της ανθρωπότητας επί του κορωνοϊού».
Λίγο καιρό πριν, ο Ινδός πρωθυπουργός Μόντι αύξησε την «μεσσιανική» δημοτικότητά του, παρά την ανησυχητική αύξηση των κρουσμάτων στη χώρα του, προτείνοντας την γιόγκα ως έναν τρόπο δημιουργίας μιας «προστατευτικής ασπίδας» κατά του κορωνοϊού.
Μια φυτική θεραπεία στη Μαδαγασκάρη πυροδότησε κύμα εθνικιστικών συναισθημάτων που αντιτίθεται στις επιλογές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, εθνικά αφηγήματα, όπως τα παραπάνω, ενθάρρυναν την απόρριψη της προοπτικής της διεθνούς συνεργασίας και χρησιμοποιήθηκαν για την προώθηση των εγχώριων θεματολογίων, ενώ σε άλλες περιπτώσεις τα γεωπολιτικά συμφέροντα και οι στρατηγικοί δεσμοί μεταξύ κρατών πυροδότησαν ενθουσιασμό ή σκεπτικισμό για τις επιλογές αντιμετώπισης ενός παγκόσμιου προβλήματος.
Όταν οι ηγέτες μπορούν να αυξήσουν τη δημοτικότητά τους, διαμορφώνοντας την ατζέντα των μέσων, ώστε να ταιριάζει στη δική τους, τότε η λήψη αποφάσεων συχνά οδηγείται από την πολιτική και τις διεθνείς ισορροπίες περισσότερο από την επιστήμη με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επιτυχή αντιμετώπιση ενός κατ’ εξοχήν επιστημονικού θέματος.
Ο ανταγωνισμός για το ποιος θα κόψει πρώτος το νήμα είναι ως ένα σημείο αναμενόμενος και μας φέρνει στο μυαλό ψυχροπολεμικές εποχές, τότε που το μπρα-ντε-φέρ ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις, ήταν ο τρόπος που γίνονταν τα πράγματα.
Από τότε, όμως, έχουν αλλάξει πολλά και κυρίως το γεγονός ότι ο κόσμος είναι σε τέτοιο βαθμό διασυνδεδεμένος που κάθε αναταραχή στη λειτουργία των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων, θα έχει σοβαρές επιπτώσεις σε όλους.
Αυτό που κυριαρχεί, επομένως, ως ανάγκη, είναι να αναπτυχθεί μια παγκόσμια στρατηγική για την ανάπτυξη θεραπειών αντιμετώπισης του κορωνοϊού που θα ενημερώνεται από την επιστήμη και όχι από την πολιτική.
