Γιορτινό δωδεκαήμερο και οι κοινωνικές υποχρεώσεις στην… «ημερησία διάταξη». Σε μία απ’ αυτές, βρέθηκα στο σπίτι του εορτάζοντα Γιάννη, ο οποίος, συνεχίζοντας την παράδοση και τα πατροπαράδοτα, έκαμε τις σχετικές ετοιμασίες και κάλεσε τους «δικούς» του, για την ανταλλαγή ευχών.
Σε λίγο η συντροφιά μεγάλωσε. Πηγαίναμε για απαρτία. Το… «προσκλητήριο», όμως, έδειξε ότι ήμασταν κατά έναν ολιγότεροι.. Λίγο πριν μας αποχαιρετήσει το 2016, οι δείκτες του ρολογιού της καρδιάς του φίλτατου και αγαπητού Αδάμου Πίτση σταμάτησαν περίπου τα μεσάνυχτα της 27ης Δεκεμβρίου και οι ρυθμικοί χτύποι τικ –τακ έπαυσαν να ακούονται!… Απουσία πέρα και μακρυά από τις θελήσεις μας, αναπόφευκτη και αναπόδραστη, όμως, για τον καθένα μας, όταν έλθει το «πλήρωμα του χρόνου»!…
Με τα δεδομένα αυτά, η συζήτηση περιεστράφη γύρω από την απουσία του Αδάμου, όχι, όμως, με την οχληρή σκέψη στο «μοιραίο», αλλά σε… αντιπερασπισμό , με αναφορές σε πτυχές και ιδιότητες – που δεν ήσαν και λίγες – από την επίγεια ζωή του!…
Ο Χαρίλαος, παλαιός αθλητικογράφος της αρχαιότερης σήμερα αθλητικής ημερήσιας εφημερίδος των Αθηνών, άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι των αναμνήσεών του, λέγοντας:
-Τον Αδάμο, τον θυμάμαι, έφηβο, μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’50, να αγωνίζεται στην εφεδρική ομάδα του Μακεδονικού. Έπαιζε στο κέντρο της αμυντικής γραμμής και διακρίνονταν για τις θετικές και σίγουρες επεμβάσεις του. Είχε ακριβείς μεταβιβάσεις και ήταν «σπεσιαλίστας» στα πέναλτυ, λόγω της ευθυβολίας, αλλά και της ψυχραιμίας του. Διακρίνονταν επίσης για το καθαρό παιγνίδι του, για το ήθος του και την άψογη συμπεριφορά του μέσα και έξω από τα γήπεδα. Μαζί με τους συμπαίκτες του, όπως οι: Στέφ. Μούκας, Αλεξ. Καραλίβανος, Δημ. Μάστορας, Ιωσήφ Κούρτογλου, Μάκης Μπούρος, Σάκης Γκιάτας, Τάσος Καραγιάννης, Θαν. Γκάτζιαρης κ.α., αποτελούσαν το «νέο αίμα», που θα μεταγγιζόταν στις φλέβες του Μακεδονικού, μετά την αποχώρηση των θρυλικών του ποδοσφαιριστών: Τέλη Διάφα, Λώλου Βαρδάκα, Λαζ. Καλώτα, Κώστα Κυράνου, Ηλία και Δημ. Κυρατσού, Θεοδ. Εσπερίδη, Γιώργου Σιόγκα, Αρμ. Τζιούτζιου, Γιάννη Τριανταφύλλου, Φάνη Τσολακίδη, Τάκη Αποστολίδη, Χαρ. Χλιάπα, Γιώργου Κουντουρά κ.λ.π. όπως γράφαμε τότε στα σχετικά ρεπορτάζ.
-Την ίδια εποχή, ο Αδάμος αγωνιζόταν και στην ποδοσφαιρική Ομάδα των Προσκόπων, την γνωστή Π.Ο.Π.Κ., για τους παλαιούς, διέκοψε ο Νίκος, ο οποίος συνέχισε: Ήμασταν στην ίδια ομάδα Προσκόπων, αλλά σε διαφορετικές Ενωμοτίες. Ωστόσο, επειδή, με δύο – τρεις άλλους, εκπροσωπούσαν την Ομάδα μας, τους παρακολουθούσαμε σε κάθε αγώνα της Π.Ο.Π.Κ., ως το ζωηρότερο τμήμα των… οπαδών της. Εξ’ άλλου, στο εσωτερικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου μεταξύ των Ενωμοτιών της Ομάδος μας, παίζαμε συνήθως στον τελικό, «αντίπαλοι». Παρά την κρισιμότητα του αγώνα, έδειχνε πόσο ακριβοδίκαιος και αντικειμενικός ήταν στις αμφισβητούμενες φάσεις, φθάνοντας στο σημείο να συντάσσεται με απόφαση αντίθετη προς το «συμφέρον» της Ενωμοτίας του, εφόσον ήταν πεπεισμένος ότι το δίκαιο ήταν και το μέρος των «αντιπάλων» του!… Με την στάση του αυτή, μέσα στα γήπεδα, έδειχνε και τον σωστό δρόμο, που πρέπει να ακολουθούμε και στη ζωή, εφαρμόζοντας στην πράξη όσα μαθαίναμε στον Προσκοπισμό.
-Με αυτά που λέτε, μου δίνετε καλή «πάσσα» να προσθέσω – παρεμβαίνοντας – ότι ο Αδάμος ήταν εκείνος, ο οποίος επαναδραστηριοποίησε την Π.Ο.Π.Κ., που, λόγω σπουδών και στράτευσης αρκετών στελεχών της, είχε περιέλθει σε αδράνεια, πέραν της δεκαετίας. Λίγο πριν από το ’70, όμως, ο Αδάμος, στηριζόμενος σε μία καλή «φουρνιά» Προσκόπων – Αθλητών, μεταξύ των οποίων και τα αδέλφια Παναγιώτης και Γιώργος Δαδαμόγιας, Ζήσης Παπαδόπουλος, Γιάννης Δούρβας, Κώστας Ξυλοφόρος, Γιώργος Σβώλης, Γιώργος Μόμτσιος, Δημ. Καραγιάννης, Κώστας Λαμπρέτσας, Αθαν. Μπουκουβάλας, καθώς και άλλοι, συγκρότησε και πάλι την Π.Ο.Π.Κ., η οποία επανήλθε στην αθλητική δράση, χάρη στην φροντίδα, επίβλεψη και προπονήσεις υπό την καθοδήγηση του Αδάμου. Για την προσφορά του αυτή, οι τότε ποδοσφαιριστές της Π.Ο.Π.Κ. συγκεντρώθηκαν, ύστερα από 45 χρόνια, και ετίμησαν, προ διετίας, τον Αρχηγό και Προπονητή τους, Αδάμο, χαρίζοντάς τον μία μπάλα ποδοσφαίρου, στην οποία προηγουμένως ο καθένας είχε αναγράψει το ονοματεπώνυμό του και την υπογραφή του.
-Τις οργανωτικές του ικανότητες τις είχαν επισημάνει και ανώτατα στελέχη του Προσκοπισμού της Κοζάνης, όπως ο Τοπικός Έφορος Γιάννης Χαλκιάς, ο οποίος, για την προετοιμασία και οργάνωση της ετήσιας θερινής κατασκήνωσης των Προσκόπων Κοζάνης στην παραθαλάσσια περιοχή της Λεπτοκαρυάς – Πιερίας, «επεστράτευε» τον Αδάμο, τον Τάκη Πιτένη, εμένα και ένα – δύο ακόμη, οι οποίοι, ως προπομποί ετοιμάζαμε όλα τα προκαταρκτικά και απαραίτητα, για να λειτουργήσει απρόσκοπτα η θερινή διαβίωση στην κατασκήνωση, επισημαίνει ο Γιάννης (ο… προπομπός).
-Ανατρέχοντας στις επί μέρους εκφάνσεις της ζωής του, ο Αδάμος κινούνταν ανάμεσα στο «δίπολο» Αθλητισμός – Προσκοπισμός παρετήρησε ο Κώστας.
-Σίγουρα αυτοί ήσαν οι κύριοι άξονες στην επίγεια ζωή του, όμως, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε και την κατά καιρούς προσφορά του και σε άλλου είδους κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως την ιδιότητα του μέλους του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου, καθώς επίσης και την ιδιότητα του μέλους στο τμήμα της Περιηγητικής Λέσχης Κοζάνης, διευκρίνισε ο Γιάννης (ο οικοδεσπότης).
-Και όλα αυτά ήρεμα, αθόρυβα, απλά, παρετήρησε ο Νίκος.
-Κάτι άλλο, που χαρακτήριζε τον Αδάμο, ήταν η υπευθυνότητα, την οποία επιδείκνυε σε ό,τι ανελάμβανε ή του ανέθεταν για διεκπεραίωση, συμπλήρωσε ο Βαγγέλης, λέγοντας ότι αυτό το διεπίστωσε, κατ’ επανάληψη, στην δημοσιοϋπαλληλική του θητεία, όσες φορές συνεργαζόταν οι υπηρεσίες μας σε θέματα κοινής αντιμετώπισης.
-Με τον Αδάμο, είχες το κεφάλι σου ήσυχο ότι όποιες αποφάσεις είχαν ληφθεί, θα πραγματοποιηθούν, χωρίς να σε αφήσει εκτεθειμένο, συμφώνησε ο Μανώλης, ο οποίος είπε ότι αυτό το οφείλει στον Προσκοπισμό, όπως ο ίδιος συχνά επανελάμβανε, δακτυλοδείχνοντας το προσκοπικό τριφύλλι, που ήταν μόνιμα καρφιτσωμένο στο πέτο του σακακιού του!…
-Πάνω σ’ αυτά να αναφέρω ένα από τα πολλά περιστατικά, που συνέβησαν την εποχή εκείνη, διέκοψα. Πρώτα απ’ όλα, ο Αδάμος ήταν παιδικός φίλος. Μαζί στο 4ο Δημοτικό Σχολείο. Μαζί με τον Νίκο περνούσαμε διαδοχικά τις τάξεις, μέχρι την αποφοίτησή μας. Μαζί, στην 2η Ομάδα Προσκόπων, πάλι με τον Νίκο, αλλά σε διαφορετικές Ενωμοτίες. Ο Νίκος στις Τίγρεις, εμείς οι δύο στους Πάνθηρες. Κάπου, μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’50 ο Αρχηγός της 2ης Ομάδας Προσκόπων και ένας από τους στυλοβάτες του Προσκοπισμού στην Κοζάνη, Μάρκος Παπαδημητρίου, μας ενεπιστεύθη την «διοίκηση» και διαχείριση των Πανθήρων, εμένα ως Ενωμοτάρχη, τον Αδάμο ως Υπενωμοτάρχη. Στη θητεία μας αυτή, με τις παραπάνω ιδιότητες, διενεργήθη στην Ομάδα μας διαγωνισμός Ενωμοτιών, με ποικιλία περιεχομένου και εκδηλώσεων. Μία απ’ αυτές ήταν και ο στολισμός των Ενωμοτιών, η διακόσμηση δηλαδή της γωνίας της Ενωμοτίας μας στην αίθουσα της Ομάδος μας, που τότε στεγάζονταν σε μία διώροφη οικία, στην αρχή της Παύλου Χαρίση (σήμερα τμήμα του Μουσείου), όπως και οι άλλες τρεις Προσκοπικές Ομάδες. Η Επιτροπή του διαγωνισμού είχε ορίσει μερικές εκδηλώσεις και τον στολισμό των Ενωμοτιών για την τελευταία Κυριακή του Μαΐου 1957. Στην Ενωμοτία μας μέχρι και το μεσημέρι της παραμονής δεν είχαμε προβεί σε καμμία ενέργεια. Μετά το μεσημέρι του Σαββάτου (παραμονής), όμως, συναντηθήκαμε με τον Αδάμο και αποφασίσαμε να αλλάξουμε τον διάκοσμο. Αρχίσαμε το απόγευμα και χωρίς διακοπή… μας βρήκε η χαραυγή!… Ούτε που το καταλάβαμε. Το πρωϊνό της Κυριακής συμπληρώσαμε και τις τελευταίες λεπτομέρειες. Σε λίγο η γωνία της Ενωμοτίας μας ήταν αγνώριστη, με την νέα διακόσμηση!… Και αμέσως μετά… στον εκκλησιασμό, που ήταν συνέχεια των εκδηλώσεων. Άϋπνοι και ταλαιπωρημένοι, αλλά χαρούμενοι, γιατί είχαμε τελειώσει με το «βάσανο» της διακόσμησης, λάβαμε μέρος, τόσο στον εκκλησιασμό, όσο και στον αγώνα ποδοσφαίρου εναντίον της Ενωμοτίας των Πελαργών, την οποία νικήσαμε με 6-1. Περιττό να αναφέρω ότι η Ενωμοτία μας είχε πρωτεύσει, και μάλιστα με διαφορά βαθμών, στον διαγωνισμό. Ήταν ένα μικρό δείγμα της υπευθυνότητας, της θέλησης και της άψογης συνεργασίας με τον Αδάμο…
-Εκεί που τάλεγαν αυτά, έρριχναν και καμμιά γουλιά, με διέκοψε ο οικοδεσπότης, και «αρχιτρίκλινος» Γιάννης, ο οποίος φρόντιζε να φρεσκάρει το ποτήρι του καθενός μας, με το δικό του «κοκκινέλι», λέγοντάς μου: Βρέξε και λίγο το λαρύγγι σου…
-Μην ανησυχείς. Και το ένα τηρώ και το άλλο δεν αφήνω… Ωστόσο, κλείνω με μία αναφορά στην ιδιότητα του Αδάμου ως αθλητικού παράγοντα στα ποδοσφαιρικά δρώμενα του τόπου μας και συγκεκριμένα της συμμετοχής στα Δ.Σ., αρχικά της Ε.Π.Σ.Β.Δ. Μακεδονίας, υπό την προεδρία του Γιάννη Χατζηγιαννάκη και στη συνέχεια της Ε.Π.Σ. Κοζάνης, υπό την προεδρία του Κωνσταντ. Σαββίδη, τον Ιούλιο του 1986. Στην πρώτη περίπτωση και στις αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου Διοικητικού Συμβουλίου, οι εκπρόσωποι των Σωματείων, εκτιμώντας την ευθύτητα και το ακέραιο του χαρακτήρος του Αδάμου, τον ετίμησαν με την ψήφο των και μάλιστα τον ανέδειξαν πλειοψηφούντα σύμβουλο για το Δ.Σ. Στη σύσκεψη που έγινε για την συγκρότηση του Δ.Σ., ο μέχρι τότε Πρόεδρος Γιάννης Χατζηγιαννάκης, προς τιμήν του, επρότεινε για την προεδρία τον Αδάμο. Αυτός, όμως, ευγενέστατα και ιπποτικώτα, ευχαρίστησε για την πρόταση, αλλά αρνήθηκε, λέγοντας ότι δεν τον ενδιαφέρουν τα αξιώματα, αλλά η προσφορά του καθενός και αντιπρότεινε Πρόεδρος να επανεκλεγεί ο μέχρι τότε Γιάννης Χατζηγιαννάκης, όπως και έγινε, ενώ τον Αδάμο εξέλεξαν παμψηφεί Αντιπρόεδρο. Στη δεύτερη περίπτωση, έχοντας επιτελέσει σημαντικό έργο από την πρώτη θητεία του, επανεξελέγη πανηγυρικά από τους συναδέλφους του, Αντιπρόεδρος, περνώντας σε όλους το μήνυμα της δίκαιης και ίσης μεταχείρισης, μακρυά από συμπάθειες και διακρίσεις σε… «παιδιά και αποπαίδια»!…
-Με εντυπωσιάζει η χρονική διάρκεια της ενασχόλησης του Αδάμου με τα ποδοσφαιρικά και τα προσκοπικά, παρετήρησε ο Βαγγέλης.
– «Κράτησε χρόνια αυτή η κολώνια», γιατί η «χημεία» της ήταν ένας τέλειος συνδυασμός αγάπης και ταύτισης του ψυχικού του κόσμου με τις υψηλές αρχές της Αθλητικής Ιδέας και του Προσκοπισμού, διευκρίνισα. Αν δεν αγαπάς κάτι και δεν σε εκφράζει κάτι, δεν μπορεί να κρατήσει ούτε μία ημέρα. Όταν, όμως, αυτό κρατά μία ολόκληρη ζωή, αντιλαμβάνεσαι πόσο βαθειές ρίζες είχε…, πρόσθεσα.
-Είναι γεγονός ότι ο Αδάμος άρχισε σταδιακά να αποτραβιέται από την ενεργό δράση, ωστόσο ποτέ δεν έπαυσε να ενδιαφέρεται για τα ιδανικά, με τα οποία μεγάλωσε και γαλουχήθηκε μέχρι τέλους, είπε ο Γιάννης (ο οικοδεσπότης).
-Για τον Αδάμο ήταν αδιανόητο να απαρνηθεί ή αποχωρισθεί τις ιδέες, τις οποίες βίωσε στην πρόσκαιρη τούτη ζωή, συμπλήρωσε ο «έτερος Καππαδόκης», Γιάννης (ο… προπομπός).
– Με αυτές «έφυγε» για το μεγάλο ταξίδι, χωρίς να τις προδώσει σ’ όλη του την ζωή!…, ετόνισε ο Νίκος.
Μακάριοι, όσοι θα έχουν την ίδια «τύχη»!…
ΔΗΜ. ΚΛΕΙΔΗΣ
