Του Σωκράτη Μουτίδη
Σε περίπου τρεις μήνες υπολογίζουν τα αρμόδια υπουργεία την έναρξη υποβολής αιτήσεων για το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον» που περιμένουν με ανυπομονησία χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, προκειμένου να αναβαθμίσουν την ενεργειακή θωράκιση των σπιτιών τους. Η εμπειρία από το προηγούμενο πρόγραμμα είναι δυστυχώς οδυνηρή, αφού ελάχιστοι κατάφεραν να ενταχθούν από την Δυτική Μακεδονία μιας και τα κονδύλια ήταν λίγα για την πιο ορεινή περιφέρεια της χώρας.
Οι πόροι που έχουν εξασφαλιστεί για το πρόγραμμα για ολόκληρη την χώρα είναι περίπου 850 εκ. ευρώ. Οι επιδοτήσεις, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, αναμένεται να είναι έως 85%. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελεύθερος Τύπος», νοικοκυριά με εισόδημα έως 20.000 ευρώ θα λάβουν επιδότηση 85% της πρότασης που θα καταθέσουν και νοικοκυριά που έχουν ετήσιο εισόδημα το φορολογικό έτος 2019 έως 50.000 ευρώ θα επιδοτηθούν με 55%. Σε κάθε περίπτωση αναμένεται να ανακοινωθούν τα εισοδηματικά κριτήρια και οι υπόλοιπες παράμετροι που θα καθορίσουν την επιδότηση. Το άνοιγμα του προγράμματος αναμένεται να γίνει σταδιακά για κάθε περιφέρεια αρχής γενομένης από το Νοέμβρη.
Επιπλέον επιδότηση 10% στην Δυτική Μακεδονία λόγω απολιγνιτοποίησης
«Τα προηγούμενα προγράμματα του 2017 και 2019 (ΕΚΟ ΙΙ) ακολούθησαν τη λογική First In – First Out, η οποία οδήγησε στην εξάντληση των κεφαλαίων για την Δυτική Μακεδονία σε μια μέρα το 2017 και σε μερικές ώρες το 2019. Η ως τώρα λοιπόν εμπειρία δείχνει πως υπήρξε σημαντική υποτίμηση των απαιτούμενων κεφαλαίων για την περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας», τόνισε μιλώντας στον «Χ» ο Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ Φώτης Γαϊτάνης. Ο ίδιος σχολιάζοντας τα όσα έχουν ακουστεί έως τώρα ως προς τις επιδοτήσεις, εκτιμά πως θα υπάρξει αποσύνδεση της επιδότησης από τα προστατευόμενα τέκνα αλλά επιπλέον ενίσχυση, ύψους 10%, σε ειδικές περιπτώσεις όπως:
- Περιοχές που επλήγησαν από SARS-COV-2
- Περιοχές που βρίσκονται σε διαδικασία απολιγνιτοποίησης και
- Παλιές κατοικίες (προ της εφαρμογής του Κανονισμού Θερμομόνωσης) που θα επιτύχουν σημαντική μείωση των ενεργειακών τους καταναλώσεων
«Συνεπώς το ποσοστό επιδότησης θα είναι αυξημένο, συγκριτικά με τα προηγούμενα προγράμματα, αλλά το ζητούμενο για την περιοχή μας είναι ο πολλαπλασιασμός των κονδυλίων. Δεν πρέπει να βρεθούμε σε μια κατάσταση που θα καταφέρουν να εγκριθούν και να προχωρήσουν λίγες αιτήσεις με αυξημένο ποσοστό επιδότησης, αλλά όσο το δυνατόν περισσότερες επιδοτήσεις ακόμα και αν τα ποσοστά δεν αγγίξουν το 85%-95%. Για την Δυτική Μακεδονία ένα ποσοστό επιδότησης 70% θεωρώ πως είναι ιδανικό αν συνδυαστεί με ταυτόχρονο τριπλασιασμό των κονδυλίων σε σύγκριση με τα προηγούμενα προγράμματα» τόνισε ο κ. Γαϊτάνης.
Ιδιαίτερα αυξημένο το ενδιαφέρον των ιδιοκτητών
Το ενδιαφέρον των πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας είναι ήδη αυξημένο και οι ενδιαφερόμενοι, ειδικά αυτοί που δεν κατάφεραν να μπουν στα προηγούμενα προγράμματα, ρωτούν μηχανικούς και τους εμπλεκόμενους για το πότε θα ανοίξει η περιβόητη πλατφόρμα για το ανέβασμα των δικαιολογητικών. «Θα ήταν ευκταίο το όποιο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης να αποτελέσει έναν ευρύτερο οδικό χάρτη ενεργειακών αναβαθμίσεων σε μια μόνιμη, σταθερή και ετήσια βάση. Ιδιαίτερα στην περιοχή μας οι ανάγκες είναι τελείως διαφορετικές από αυτές των νοτιότερων περιοχών της χώρας και ανάλογα διαμορφώνονται και οι πρακτικές των αναβαθμίσεων» ανέφερε στον «Χ» η Αρχιτέκτονας Μηχανικός Αννίτα Κουτσονάνου. Όπως συμπληρώνει, στην χώρα μας οι περισσότερες πόλεις αναπτύχθηκαν με την αστικοποίηση στα μέσα του 20ου αιώνα, άρα αναγκαστικά οι κατασκευές έχουν παλιώσει και χρειάζονται συντήρηση. «Το όποιο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης είναι μια καλή ευκαιρία αναβάθμισης των αστικών συνόλων ευρύτερα πέρα από το ενδιαφέρον της ατομικής ιδιοκτησίας. Ωστόσο τα προγράμματα της Εξοικονόμησης ως τώρα δεν έχουν λάβει υπ’ όψη τους ειδικές κατηγορίες από διατηρητέα κτίρια ή κτίρια σε ιστορικούς οικισμούς των οποίων η αναπροσαρμογή των όψεων απαιτεί πιο ιδιαίτερες κατασκευές και εφαρμογές υλικών. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις κτιρίων παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με εσωτερικά δάπεδα από ξύλινους φορείς θα πρέπει να επιτραπεί η εφαρμογή εσωτερικής θερμομόνωσης συνοδευόμενη από ειδική μελέτη εφαρμογής για την επίδραση των θερμογεφυρών και όχι μόνο οι εξωτερικές παρεμβάσεις» προσθέτει η κ. Κουτσονάνου.
Οι επιλέξιμες δαπάνες
Σύμφωνα με τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός των παρεμβάσεων ανά αίτηση δεν θα υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) ή τα 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ φορολογούμενου. Δικαιούχοι θα είναι τα φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα (πλήρους κυριότητας, επικαρπίας, ψιλής κυριότητας) σε επιλέξιμη κατοικία και εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια ενίσχυσης. Για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος (ατομικό εισόδημα ως 10.000 ευρώ ή οικογενειακό ως 20.000 ευρώ) το βασικό ποσοστό επιχορήγησης είναι 65%, στο οποίο προστίθεται 10% ως «ρήτρα κορωνοϊού» για τη διετία 2020-2021 και επιπλέον 10% για κτίρια χαμηλής ενεργειακής κατάταξης (Ζ/Η) εφόσον η κατοικία αναβαθμιστεί τουλάχιστον σε ενεργειακή κατηγορία Β. Για τις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης προστίθεται επιπλέον 10%, οπότε η επιχορήγηση φθάνει μέχρι 95%. Επιλέξιμες κατοικίες είναι η μονοκατοικία, η πολυκατοικία, καθώς και το μεμονωμένο διαμέρισμα. Μια κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί μεταξύ άλλων τις εξής γενικές προϋποθέσεις:
– Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του προσώπου που τη χρησιμοποιεί
– Υφίσταται νόμιμα.
– Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) που έχει εκδοθεί μετά την 26.11.2017 σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.
«Στο τεχνικό κομμάτι θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα του προγράμματος, ώστε τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη μείωση της Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων να ταιριάζουν στις ιδιαιτερότητες του κλίματος της περιοχής. Ειδικά για την Δυτική Μακεδονία η θερμομονώσεις αν δεν μελετηθούν διεξοδικά μπορούν να προκαλέσουν εκτεταμένα προβλήματα υγρασίας στο κτίριο και σταδιακά διάβρωση του οπλισμού του οπλισμού του σκυροδέματος των κτιρίων. Συνεπώς για να επιτευχθεί άρτια τεχνική εργασία θα πρέπει να υπάρξει μια μικρή αύξηση στις τιμές που δίνει το πρόγραμμα για τις εργασίες εξωτερικής θερμομόνωσης» υπογράμμισε ο κ. Γαϊτάνης, εμβαθύνοντας στις ουσιαστικές ανάγκες των κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας.
