Δήμοι και φορείς χαράζουν κοινό πλαίσιο δράσης για έργα έως το 2030
Ο εθνικός συντονισμός για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2030 βρέθηκε στο επίκεντρο του διήμερου εθνικού συνεδρίου «National Climate Neutrality Event 2025» που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Μια διοργάνωση που συγκέντρωσε για πρώτη φορά σε αυτή την κλίμακα εθνικές και τοπικές αρχές, δήμους από όλη τη χώρα και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Στόχος ήταν η διαμόρφωση ενός κοινού πλαισίου δράσης με ώριμα και χρηματοδοτήσιμα έργα, καθώς και η ενίσχυση της τεχνικής ικανότητας των δήμων για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της μετάβασης. Η εκδήλωση, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος NetZeroCities, αποτέλεσε ορόσημο για την εθνική κινητοποίηση γύρω από τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας, ενισχύοντας τη θεσμική σύγκλιση, τον τεχνικό συντονισμό και την ανταλλαγή γνώσης μεταξύ δήμων, τεχνικών φορέων και κυβερνητικών οργανισμών.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών αναδείχθηκε η ανάγκη για ανάπτυξη κοστολογημένων και ώριμων σχεδίων, ως βασική προϋπόθεση για την προσέλκυση χρηματοδότησης και την υλοποίηση έργων που συνδέονται με την προσαρμογή και τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον ρόλο της ιδιωτικής χρηματοδότησης και των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ώστε να καλυφθεί το σημαντικό επενδυτικό κενό, ενώ παράλληλα επισημάνθηκε η ανάγκη ενίσχυσης δήμων που στερούνται τεχνικής επάρκειας. Η διαφορετικότητα μεταξύ των ελληνικών πόλεων αναγνωρίστηκε ως κρίσιμο στοιχείο που επιβάλλει προσαρμοσμένες λύσεις και εξειδικευμένες προσεγγίσεις.
Ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Δρ. Πέτρος Βαρελίδης, υπογράμμισε το εξωτερικό κόστος της αδράνειας, επισημαίνοντας ότι, παρά τη λογιστική του αορατότητα, επηρεάζει καθοριστικά τη λήψη αποφάσεων και την αξιολόγηση στρατηγικών επιλογών. Ο Ιωάννης Σαγιάς, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανέδειξε τη σημασία της ιδιωτικής χρηματοδότησης και της ενεργού εμπλοκής των επενδυτών, δεδομένου ότι το 75% της βιομηχανικής δραστηριότητας εντοπίζεται εντός των πόλεων. Η Ευαγγελία Γεωργίτση, από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, τόνισε την επιτακτική ανάγκη άμεσης δράσης, προκειμένου οι πόλεις να θωρακιστούν από τις ήδη ορατές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Σημαντική ήταν και η συμβολή των δημάρχων που συμμετείχαν στη διαδικασία. Ο Δήμαρχος Αθηναίων αναφέρθηκε στην ανάγκη ξεκάθαρης προτεραιοποίησης χρηματοδότησης σε εθνικό επίπεδο. Ο Δήμαρχος Τρικκαίων παρουσίασε τις επενδύσεις σε ποδηλατικές υποδομές και ψηφιακές εφαρμογές, ενώ ο Δήμαρχος Καλαμάτας τόνισε ότι η συμμετοχή στον ευρωπαϊκό στόχο αποτελεί διαδικασία συνολικού μετασχηματισμού και όχι απλώς εργαλείο διεκδίκησης χρηματοδοτήσεων. Ο Δήμαρχος Κοζάνης παρουσίασε το παράδειγμα της Ακρινής ως πρότυπο πράσινης μετάβασης σε περιοχή με λιγνιτική ιστορία, υπογραμμίζοντας ότι η αλλαγή μπορεί να είναι ταυτόχρονα δίκαιη και εφαρμόσιμη.
Οι χρηματοδοτικοί φορείς, μεταξύ των οποίων το Υπουργείο Οικονομικών, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Πράσινο Ταμείο, παρουσίασαν τα διαθέσιμα εργαλεία και τους περιορισμούς τους, επισημαίνοντας την ανάγκη δημιουργίας ώριμων και επιλέξιμων προτάσεων που μπορούν να απορροφήσουν ουσιαστικούς πόρους. Τονίστηκε επίσης η ανάγκη καλύτερης σύζευξης των ιδεών με τις απαιτήσεις υλοποίησης, ώστε τα έργα να προχωρούν χωρίς καθυστερήσεις.
Περισσότεροι από ογδόντα συμμετέχοντες από όλη τη χώρα παρακολούθησαν τις εργασίες μέσα από θεματικά εργαστήρια, τεχνικές συνεδρίες και συζητήσεις πολιτικής, δημιουργώντας ένα διευρυμένο και συμπεριληπτικό πεδίο διαλόγου. Η διαδικασία ανέδειξε τις κοινές προκλήσεις αλλά και τις διαφορετικές αφετηρίες των ελληνικών πόλεων, επισημαίνοντας την ανάγκη για εθνικές μεταρρυθμίσεις που θα εξασφαλίσουν σταθερότητα και ουσιαστική στήριξη στην αυτοδιοίκηση.
Η διοργάνωση αυτή δημιουργεί τη βάση για έναν ενισχυμένο εθνικό μηχανισμό υποστήριξης, ο οποίος θα παρέχει στους δήμους τα εργαλεία, τις γνώσεις και τους πόρους που απαιτούνται για την επιτάχυνση της μετάβασής τους προς την κλιματική ουδετερότητα.
