Γεύση Σαρακοστής (28-3-2017) στο Εξωκλήσι του Αγίου Θωμά Βελβεντού.
Από πού και πώς (τι είδους και περιεχομένου) αυτή η γεύση της Σαρακοστής;
Από την τέλεση στο ηλιόλουστο εξωκλήσι σαρακοστιανής Ακολουθίας. Αυτής του Μεγάλου Αποδείπνου. Μιας από τις πιο χαρακτηριστικές Ακολουθίες της Μεγάλης Σαρακοστής. Με τα μακρόσυρτα αναγνώσματα και τις πολλές Ευχές. Που αντί να κουράζουν, όπως θα νόμιζε κανείς, εντελώς περιέργως ξεκουράζουν τον ακροατή.
Είναι γνωστό πως αυτή η λειτουργική περίοδος της Εκκλησίας μας έχει ολωσδιόλου ιδιαίτερο χαρακτήρα και τυπικό, που συνάδουν με το όλο πνεύμα της Σαρακοστής.
‘’Επί σοι, Κύριε, ήλπισα, μη καταισχυνθείην εις τον αιώνα, εν τη δικαιοσύνη σου ρύσαι με, και εξελού με. Κλίνον προς με το ους σου, τάχυνον του εξελέσθαι με. Γενού μοι εις Θεόν υπερασπιστήν και εις οίκον καταφυγής του σώσαι με’’ (Ψαλμ. 30, 1-3).
Σ’ εσένα, Κύριε, κατέφυγα, ποτέ ας μη ντροπιαστώ, σώσε με, εσύ που είσαι δίκαιος. Δείξε μου τη φροντίδα σου, τώρα ελευθέρωσέ με, γίνε πανίσχυρος προστάτης μου, το καταφύγιό μου, για να με σώσεις.
‘’Παναγία Δέσποινα Θεοτόκε, πρέσβευε υπέρ ημών των αμαρτωλών’’. ‘’Κύριε, εισάκουσον της προσευχής μου και η κραυγή μου προς σε ελθέτω’’ (Ψαλμ. 101,1). Άκουσε, Κύριε, την προσευχή μου κι ας φτάσει ως εσένα η κραυγή μου για βοήθεια.
Κάναμε ένα μικρό πείραμα. Θελήσαμε να βγάλουμε αυτόν τον μέγα πλούτο της σιωπηρής κατάνυξης και της ειρηνευτικής δράσης από τον ενοριακό ναό σ’ ένα ξωκλήσι. Για να δούμε αν και πώς λειτουργεί αυτή η μεταφύτευση.
Ο ναός του Αγίου Θωμά είναι αρκετά μεγάλος για εξωκλήσι. Δεν ήταν ασφυκτικά γεμάτος, ωστόσο αρκετοί (άνδρες και γυναίκες) ήταν αυτοί που ήρθαν. Στη διάρκεια της σαρακοστιανής Ακολουθίας ακροώντο με ησυχία και με τις πύλες των υπάρξεών τους ανοιχτές. Ο ψάλτης (Γιάννης Παπαγόρας) κι ο παπάς (π. Κωνσταντίνος Ι. Κ.) προσπάθησαν για την ορθή ανάγνωση και ορθή εκτέλεση των σύντομων και πολύ όμορφων μελωδιών του Μεγάλου Αποδείπνου.
Δεν είναι περιγραπτή η δράση της Θείας Χάρης στους ανθρώπους μέσα από τα τροπάρια και τα λειτουργικά δρώμενα της Εκκλησίας. Είναι όμως περιγραπτά τα πρόσωπα των ανθρώπων που γίνονται μέτοχα αυτής της Χάρης.
Τα εξωκλήσια διασκορπισμένα στην ύπαιθρο χώρα, τον περισσότερο χρόνο μόνα, άλλα με το καντηλάκι αναμμένο κι άλλα σβηστό (ποιος μπορεί να πάει εύκολα λ.χ. στον Αη-Θανάση τον Καταφυγιώτικο;) ωστόσο – κι αυτό είναι θαυμαστό – όλα ‘’λειτουργούν’’ και αναδύουν σιωπηρά την κατάνυξη, όλα ‘’δρουν’’ ειρηνευτικά μέσα στις υπάρξεις. Ακόμα – τόση είναι η δυναμική τους – και μέσα στο διεθνές προσκήνιο στις ανειρήνευτες και σκληρά αντιμαχόμενες κοινωνίες. Όχι σπάνια και σε τοπικές, αν και όπου υπάρχουν, αντιμαχόμενες φατρίες.
Στα εξωκλήσια (βοηθά και το φυσικό περιβάλλον) είναι συμβατή με την ειρήνη η Ευχή του Οσίου Εφραίμ του Σύρου, που διαβάζουμε στο Μέγα Απόδειπνο. Σ’ αυτά οι κακίες όλες ‘’μοιάζουν μ’ ένα τίποτα’’ (Στ. Κραουνάκης), λες και ‘’είμαστε στ’ ανείπωτα’’ (Δ. Σαββόπουλος).
Τα εξωκλήσια μπορούν να επανακινήσουν την ελπίδα. Σ’ αυτά κατοικεί η ελπίδα. Τα (και την) χρειαζόμαστε.
Ας επ- (και συν-) ανακινηθούμε.
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας
παπαδάσκαλος
29-3-2017
