Έχουν γραφτεί πολλά: το κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός, η επιτομή της Κοζανίτικης παράδοσης, το κορυφαίο οικονομικό γεγονός, ο μοναδικός λόγος να επισκεφτεί κανείς την πόλη όλη τη χρονιά και πολλά ακόμη. Άλλα τόσα γράφονται και συζητούνται σχετικά με τον τρόπο διοργάνωσης από την πλευρά του Δήμου και τη συνδρομή (οικονομική κυρίως) της Περιφέρειας, του ΕΒΕ κλπ φορέων ως προς τη χρηματοδότηση συλλόγων που οργανώνουν Φανούς, εκδηλώσεων και δαπανών προώθησης.
Τα τελευταία χρόνια όταν αποτιμάται το τι συνέβη στην Κοζανίτικη Αποκριά προκύπτει ως συμπέρασμα πως σε αυτή τη μεγάλη μαζική πολυήμερη γιορτή χωράνε όλα: το εξαιρετικό έθιμο των Φανών της γειτονιάς (που μερικοί σύλλογοι διατηρούν στο απόλυτο παραδοσιακό επίπεδο), τα πάρτυ των μαγαζιών της πόλης που εξυπηρετούν τις ανάγκες για διασκέδαση, τις πολυάριθμες δημόσιες χορευτικές εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις κλπ.
Υπάρχει λοιπόν μια Αποκριά Δημοτικού χαρακτήρα που προσδιορίζεται από την αισθητική και την πολιτιστική αντίληψη που έχει η εκάστοτε ηγεσία του ΟΑΠΝ & του Δήμου και από την άλλη η Αποκριά των επαγγελματιών διασκέδασης. Το που και αν συναντώνται οι δύο αυτές εκδοχές φαίνεται από το τελικό αποτέλεσμα: σχεδόν πουθενά.
Διαφωνίες: για τις δεκάδες εξωτερικές ψησταριές, τα ντεσιμπέλ των ηχείων των μαγαζιών, τα ποσά επιχορήγησης των φανών, τον τρόπο προώθησης του γεγονότος, τη διατήρηση του εθίμου, την αισθητική του στολισμού κλπ. Πρόσφατα προστέθηκαν κάποια στοιχεία φιλοξενίας ξένων αποστολών στην ιδέα της αγροτικής αποκριάς από γειτονικές περιοχές και χώρες, που προκαλούν αντιδράσεις. Ως εκεί …
Η Άλλη Όψη:
________________________________________________________________________________
Δεν χρειάζεται καμία τομή και καμία καινοτομία σε ένα έθιμο τόσων ετών, δεμένο με την κουλτούρα μεγάλου μέρους των κατοίκων ενός τόπου. Χρειάζεται σεβασμός και απόσταση ασφαλείας στο να επηρεάσεις με όποιον τρόπο, αυτό που γέννησε η ανάγκη της γειτονιάς και καταγράφεται μακροχρόνια στο DNA αρκετών Κοζανιτών. Οι φανοί της κάθε γειτονιάς θα πρέπει να είναι αυτοργανωμένοι και να τηρούν το έθιμο όπως αυτοί ξέρουν.
Η Δημοτική και κάθε άλλη Αρχή και φορέας οφείλει να ασχολείται με τα θέματα ασφάλειας, τάξης, προώθησης κλπ που ανήκουν στις θεσμικές υποχρεώσεις τους ή στις αναπτυξιακές προτεραιότητες τους σε θέματα λαϊκού πολιτισμού.
Όποιος φορέας θέλει να προσθέσει νέα παράλληλα γεγονότα στο όλο ‘τουριστικό πακέτο’ της Κοζανίτικης Αποκριάς, να μπορεί να το κάνει αφήνοντας ανέγγιχτο το κεντρικό γεγονός των Φανών.
Σε όλες αυτές τις εκδοχές της Κοζανίτικης Αποκριάς όμως, μία είναι η κυρίαρχη: η Αποκριά όπως την αισθάνεται & αντιλαμβάνεται ο καθένας κάτοικος της πόλης: παραδοσιακή των φανών και των χάλκινων, ανατρεπτική και καυστική, ευκαιρία για διασκέδαση και ψυχική ανάταση, ευκαιρία οικονομικής ανάκαμψης … μέχρι και πλήρη αποχή από αυτή (η γνωστή πλέον ΑποΜακριά).
Η σύγχρονη Αποκριά όπως έχει εξελιχθεί, δεν είναι γιορτή όλων, πολλών ή αρκετών. Πιθανά να είναι περισσότερο η Αποκριά των άλλων, παρά η δική μας …
Κώστας Καραμάρκος
