Της Λαμπροπούλου Βάιας
«Εγώ όμως θα κρατήσω ως θετικό την έλλειψη του βιαστικού χρόνου. Εκείνου του αδηφάγου χρόνου που πάντα προσπερνούσε τα βήματά μας .»
Η Ιωάννα Ζώρζου, μητέρα δυο παιδιών, πάσχει από εμβοές και οροαρνητική ρευματοειδή αρθρίτιδα. Έχει σπουδάσει Λογιστική ενώ παράλληλα ασχολείται με τη λογοτεχνία. Τον Ιούνιο του 2019 συμμετείχε στους 34ους ποιητικούς αγώνες από την πανελλήνια ένωση λογοτεχνών. Η Ιωάννα είναι μία δυναμική γυναίκα, με θέληση για ζωή και δημιουργία και προτρέπει όλους όσους πάσχουν από χρόνιες παθήσεις να μην το βάζουν κάτω και να προσπαθούν να αξιοποιούν αυτό το πολύτιμο αγαθό της ζωής με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
-Ιωάννα, θα ήθελα να μου μιλήσεις για το πρόβλημα των εμβοών και πως αντιμετωπίζεις αυτήν την κατάσταση;
Οι εμβοές ήρθαν στη ζωή μου το 2016 όταν ήδη έπασχα από οροαρνητική ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η προέλευσή τους αποτελεί ένα μυστήριο για την ιατρική κοινότητα καθώς δύσκολα μπορούν να προσδιορίσουν την προέλευση τους και την αιτία που τις προκαλούν. Σίγουρα δεν ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας του ασθενή αφού ο ήχος που παράγεται από το εσωτερικό του κεφαλιού μπορεί να ακουστεί μόνο από τον πάσχοντα. Από εμβοές πλήττεται ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως. Είτε στο ένα αυτί είτε στα δύο. Άλλοι το αναφέρουν ως βουητό άλλοι ως κουδούνισμα. Για μένα είναι χιλιάδες μικροέντομα που έχουν φωλιάσει στο κεφάλι μου και προσπαθώντας να παίξουν μουσική δημιουργείται το αποτέλεσμα μιας ασυγχρόνιστης μπάντας με χαλασμένη μικροφωνική! Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει ίαση σε κάποιες όχι. Από εμβοές δεν πεθαίνεις, όμως φθείρεσαι ψυχολογικά και αλλάζει η ποιότητα ζωής σου. Οι συνήθειές σου αλλάζουν και ίσως αυτές να ήταν οι αγαπημένες σου. Η έκθεση σε δυνατούς θορύβους μου προκαλεί πλέον μεγάλη σύγχυση. Όπως και η απόλυτη ηρεμία μου δημιουργεί έντονη δυσφορία. Η μερική απώλεια ακοής με έφερνε στην αρχή σε άβολη θέση. Είναι δύσκολο να εξηγείς συνεχώς στον συνομιλητή σου ότι μιλάς δυνατά γιατί απλά υπάρχουν χιλιάδες διαφορετικοί ήχοι μέσα στο κεφάλι σου και προσπαθείς να μιλήσεις πιο δυνατά από αυτούς για να ακούσεις κι εσύ εν τέλει ο ίδιος τη φωνή σου. Δεν είναι ένα πρόβλημα που φαίνεται αλλά υφίσταται. Επισκέφτηκα πολλούς γιατρούς. Άλλοι μου μίλησαν σκληρά λέγοντας μου πώς ούτε με το όγδοο θαύμα του κόσμου δεν γίνομαι καλά και μου πρότειναν αντικαταθλιπτικά κι άλλοι όπως ο γιατρός που με παρακολουθεί τώρα, ο καθηγητής Πανεπιστημίου, Διονύσης Πρωτόπαπας, μου έδωσε τη δύναμη να συνεχίσω να υπάρχω. Κάναμε μια φαρμακευτική θεραπεία η οποία δεν απέδωσε, κατάφερε όμως να επαναφέρει κάποιες συχνότητες της ακοής που είχα χάσει. Έπειτα μου μίλησε σαν Άνθρωπος χαρίζοντάς μου την ελπίδα της ζωής και μου τόνισε την αξία της ομορφιάς της. Έτσι, αναθάρρησα.
-Πώς το αντιμετωπίζεις από ψυχοσυναισθηματική πλευρά.
Άρχισα να ασχολούμαι με πράγματα που μου άρεσαν ως τότε και τα είχα αμελήσει ή τα έκανα στον ελεύθερο χρόνο μου. Τώρα κάνω το αντίστροφο. Κάνω ό,τι μου αρέσει και στον ελεύθερο χρόνο μου τα υπόλοιπα. Σε όλο αυτό το διάστημα ήδη γυμναζόμουν λόγω της αρθρίτιδας. Η γυμναστική είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μου αφού με έχει βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αυτοάνοσης νόσου και εν συνεχεία στις εμβοές. Οι πρωινές δυσκαμψίες και το αίσθημα καύσους στις αρθρώσεις βρίσκονταν σε αφάνταστα ικανοποιητικό επίπεδο για πολλά χρόνια μέχρι που ήρθε ο εγκλεισμός.
-Πως βιώνεις αυτές τις μέρες του εγκλεισμού;
Με την καραντίνα από τον covid – 19 αισθάνομαι πώς βρέθηκα πάλι στην αφετηρία. Συνεχίζω να γυμνάζομαι όσο είναι δυνατόν από το σπίτι αλλά δεν είναι το ίδιο με το γυμναστήριο. Η ψυχική ευεξία καθώς και η πνευματική διαύγεια που σου προσφέρει η σωματική άσκηση τόσο σε ατομικό όσο και ομαδικό πρόγραμμα είχαν βελτιώσει την ποιότητα ζωής μου και τη σχέση με τον περίγυρο όπου στην αρχή της κάθε νόσου μου υπήρχαν μεγάλα διαστήματα απομόνωσης. Ο εγκλεισμός, βέβαια, για μένα δεν ορίζεται με την αυστηρή έννοια του όρου. Ως μητέρα δύο υπέροχων κοριτσιών έχω μάθει να προσαρμόζομαι στις ανάγκες τους και εκείνες να συνυπάρχουν σε αρμονία με το εγώ μου. Έχω κλειστεί εβδομάδες εώς και μήνες, θυμάμαι χαρακτηριστικά ως και 2,5 μήνες χωρίς να βγω έξω.
-Ποιες είναι οι πρώτες σκέψεις σου όταν σκέφτεσαι τα παιδιά σου;
Οι προσωπικές μου φιλοδοξίες δεν επηρεάζουν την ατομικότητα των παιδιών μου. Αυτό προσπαθώ να τους το μεταλαμπαδεύσω. Ό,τι επιτυγχάνουν θέλω να είναι αποτέλεσμα των δικών τους προσπαθειών και όχι δικών μου παραινέσεων. Οι γονείς πρέπει να είμαστε φωτεινοί φάροι στις διαδρομές τους και συνοδοιπόροι τους . Με παρουσία συμβουλευτική και όχι καταπιεστική. Πάντα η σχέση μας να ορίζεται από την ύπαρξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης και απέραντης αγάπης.
-Ποιο είναι το μότο σου;
Έχω δύο. «Το ότι αυτονόσησα ήταν ζήτημα του σώματός μου. Η αυτοΐαση είναι ζήτημα του μυαλού μου». «Μεγάλο σχολείο η ζωή μόνο που δεν χρειάζεται να δίνεις μαθήματα γι’ αυτά που ξέρεις αλλά να παίρνεις γι’ αυτά που δεν έμαθες».
-Ιωάννα, ποια είναι η σχέση σου με τη δημιουργική γραφή;
Η σχέση μου με την δημιουργική γραφή θεωρώ πως είναι καρμική. Ήρθε ως λύτρωση και ως θεραπεία εκεί που όλα έμοιαζαν ένα τέλμα. Όταν γράφω, το μυαλό δραπετεύει από το σώμα ακολουθώντας τον ήρωα του κάθε εγχειρήματος. Στην παρόρμηση του συναισθήματος το σώμα είναι αδύνατο να με ακολουθήσει. Εκεί αφήνω και τον νοσηρό εαυτό μου και διαφεύγω στο άγνωστο της πένας μου. Έχω πάρει τόσα πολλά από τη λογοτεχνία που θεωρώ πως ήρθε η ώρα να της το ανταποδώσω βάζοντας κι εγώ δικές μου λέξεις και σκέψεις στον κόσμο της.
-Ποια είναι η λογοτεχνική σου πορεία;
Έχω λάβει Τιμητική διάκριση στους 34ους Ποιητικούς Αγώνες Δελφών τον Ιούνιο του 2019. Κείμενα μου έχουν δημοσιευτεί στο blog :Ένα κείμενο, μια εικόνα.
-Τι είναι για σένα η λογοτεχνία, τα κείμενα, η ποίηση; Τι κέρδισες από τη διαδρομή στα διάφορα είδη κειμένου; Πως το βιώνεις;
Αυτά είναι αποτελέσματα των «Γραφομηχανορραφιών» μου, όπως έχω ονομάσει τη νεοσύστατη σελίδα μου με σκοπό να αναδείξω ότι μπορεί η ζωή να έχει κάποια μονοπάτια δύσβατα από αγκάθινους θάμνους που βρίσκουν σημεία που σε τρυπούν και σε ματώνουν. Μα αν δεν τα διαβείς δεν θα ξέρεις το χρώμα που έχει το αίμα σου. Του δικού σου, είναι! Ευγνωμονώ το Θεό για την αγάπη που έχω γνωρίσει στη ζωή μου. Οι γονείς μου, οι οικογένειά μου, οι φίλοι ακόμα και οι διαδικτυακοί δεν χάνουν την ευκαιρία να με παροτρύνουν να συνεχίσω να κυνηγώ τα όνειρά μου. Παίρνω αγάπη και αυτό θέλω να δίνω. Είμαι άνθρωπος που κάνω φίλη μου κάθε πνοή του ανέμου. Την γαλήνια και την ανταριασμένη. Την ζεστή και την κατάψυχρη χρωματίζοντας τη ζωή με την τέλεια αντίφαση της ύπαρξής μου.
-Ποιο είναι το είδος της δημιουργικής γραφής που προτιμάς και γιατί;
Αν με ρωτούσες πριν λίγο καιρό θα είχα άλλη απάντηση να σου δώσω. Μετά τη συμμετοχή μου στο συγγραφικό εργαστήρι ασχολήθηκα με πολλά είδη λογοτεχνίας που δεν είχα ξαναγράψει ως τώρα. Ενθουσιάστηκα! Λένε πως η συγγραφή δεν διδάσκεται κι όμως μπορεί να καλλιεργήσει πτυχές του ταλέντου σου που ούτε καν γνώριζες την ύπαρξή τους. Σε κάθε περίπτωση μου αρέσει να προσπαθώ, να δοκιμάζω καθετί νέο και να απαντώ σε κάθε πρόκληση – πρόσκληση. Τα λάθη μας κάνουν καλύτερους και μας οδηγούν στο άρτιο του αποτελέσματος.
-Ποιο κομμάτι από το ποίημά σου που διακρίθηκε ξεχωρίζεις ; Από που εμπνεύστηκες; Τι θέλεις να πεις με αυτό;
Όλοι οι στίχοι απεικονίζουν τη σφοδρότητα του πολέμου που βιώνουν τα παιδιά. Πώς ξαφνικά αλλάζει η ζωής τους. Πώς γίνονται ασπίδες. «Σάρκινες ασπίδες» όπως είναι και ο τίτλος του ποιήματος. Αφορμή για να το γράψω στάθηκε μια εικόνα που έπαιζε συνεχώς στα δελτία ειδήσεων. Με έναν πρόσφυγα να υψώνει ένα κοριτσάκι, προφανώς το παιδί του, μπροστά στους άντρες των ΜΑΤ καθώς και άλλες παρόμοιες εικόνες. Γι’ αυτό το λόγο οι τελευταίοι στίχοι του ποιήματος εκφράζουν την πεποίθησή μου πώς είμαι ενάντια σε κάθε μορφή βίας που ασκείται σε ένα ανυπεράσπιστο παιδί και γίνεται θύμα των περιστάσεων. Η έννοια του πόλεμου έχει πια πάρει άλλη υπόσταση. Τέτοια που ακόμα και ο πολεμοχαρής Θεός Άρης θα θρηνούσε.
Λυπάμαι,
απόψε τα όνειρα για μένα
δεν θα έχουν χρώμα
μόνο του Αλαλάξιου Άρη
το θρήνο θ’ ακούω
για την χαμένη στους καιρούς
δοξασία του
ασπίδες χάλκινες υμνούσε
όχι παιδικά χέρια που κάποτε
ζωγράφιζαν τις ιερές του
παπαρούνες.
–Ποια είναι τα σχέδιά σου για το μέλλον και ιδιαίτερα για τη μετά εγκλεισμού εποχή.
Δεν έχω πάψει να ελπίζω και να είμαι αισιόδοξη. Έχω πράγματα να περιμένω όπως την έκδοση τριών συλλογικών βιβλίων. Τα δύο αφορούν τη συμμετοχή μου στο Εργαστήριο Συγγραφής των εκδόσεων Αλάτι που συντονίζει η συγγραφέας Γιώτα Κοτσάφτη και το άλλο τη συμμετοχή μου στον 1ο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό koukidaki.gr όπου κατέλαβα τη 5η θέση στην κατηγορία της ποίησης. Ελπίζω στο σύντομο μέλλον και σε κάποιο δικό μου βιβλίο.
-Πιστεύεις ότι θα αλλάξει ο κόσμος μας μετά την πανδημία; Πρόκειται για μια πρωτοφανή παγκόσμια συγκυρία που σίγουρα θα μας επηρεάσει. Άλλα κατά διαφορετικό βαθμό τον καθένα μας. Το μέτρο επηρεασμού θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, γνωστούς και άγνωστους. Όσον αφορά τη λογοτεχνία στην αρχή πίστευα πώς κανένας δεν θα θέλει να διαβάσει κείμενα που έχουν γραφτεί για την πανδημία. Όμως στη συνέχεια κατέληξα στο συμπέρασμα πώς οι πένες είναι αυτές που γράφουν τις εξελίξεις και τις μεταφέρουν στους αιώνες. Και τώρα γράφεται μια ιστορική πανδημία κι εμείς είμαστε κομμάτι της. Είμαστε εκείνοι που μείναμε σπίτι. Περιορίσαμε τις ελευθερίες μας με υψηλό αίσθημα ατομικής ευθύνης και ενσυναίσθησης.
-Τι θετικό θα κρατήσεις από τον εγκλεισμό;
Ξέρω πώς κάποιοι δεν θα βρουν κάτι θετικό από τον εγκλεισμό. Εγώ όμως θα κρατήσω ως θετικό την έλλειψη του βιαστικού χρόνου. Εκείνου του αδηφάγου χρόνου που πάντα προσπερνούσε τα βήματά μας . Έκανε τις ανάσες μας κόφτες και βιαστικές. Ακόμα τους χτύπους της καρδιάς μας έτεινε να αλλάξει. Άρρυθμοι κι αυτοί πολλές φορές.
-Δώσε σε όλους εμάς ένα μήνυμα για τις ημέρες που απομένουν μέχρι την άρση των περιοριστικών μέτρων.
Θα πρότεινα να θέσουμε τον εαυτό μας στο κέντρο ενός κύκλου και στην περίμετρό του να τεθούν οι στόχοι και τα όνειρά μας. Αφού θα έχουμε καταφέρει να γίνουμε κυρίαρχοι της προσωπικότητάς μας τότε θα είναι εύκολο να κατακτήσουμε μεθοδικά και όλα τα υπόλοιπα γύρω μας.
Ευχαριστώ πολύ Ιωάννα. Εύχομαι να επιτευχθούν οι στόχοι και τα όνειρά σου.
