Η βιομηχανική κάνναβη (Cannabis sativa L) ανήκει στα ελαιούχα – κλωστικά φυτά και είναι μία από τις αρχαιότερες καλλιέργειες, καθώς χρονολογείται εδώ και τουλάχιστον 10.000 χρόνια με σημαντικότερο σημείο καλλιέργειας την Κίνα, ενώ οι πρώτες αναφορές της σε ελληνικά κείμενα γίνονται στον Ηρόδοτο το 450 π.Χ.
Τις δεκαετίες 1930 και 1940 η καλλιέργεια της κάνναβης αυξήθηκε σημαντικά, και μέχρι το 1957, οπότε και απαγορεύτηκε η καλλιέργεια του φυτού στην Ελλάδα, λειτουργούσαν επτά κανναβουργεία στην Ελλάδα με σκοπό την παραγωγή σχοινιών, μουσαμάδων, σάκων και άλλων προϊόντων.
Από τη δεκαετία του ’80 η καλλιέργεια της κάνναβης άρχισε να εγκαταλείπεται παγκοσμίως, ωστόσο στις αρχές του ‘90 η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να επιδοτεί τις νέες καλλιέργειες και έτσι άρχισε να αναβιώνει ξανά. Το 2015 καταγράφονται 252.240 στρέμματα καλλιεργούμενης κλωστικής (βιομηχανικής) κάνναβης στην Ευρώπη, με κύρια χώρα καλλιέργειας τη Γαλλία.
Τα βασικά προϊόντα της κλωστικής κάνναβης είναι οι ίνες και ο σπόρος. Οι ίνες χρησιμοποιούνται κυρίως στην υφαντουργία, τη χαρτοβιομηχανία και την κατασκευή μονωτικών υλικών. Ο σπόρος έχει περιεκτικότητα σε έλαιο 20-35% και αρχικά χρησιμοποιούνταν ως τροφή για πτηνά και στη σαπωνοποιία.
Σήμερα, γνωρίζουμε ότι σπόρος είναι σημαντική πηγή θρεπτικών ουσιών και βιταμινών και χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων και καλλυντικών. Ήδη κυκλοφορούν και στην ελληνική αγορά ροφήματα, ζυμαρικά, μπισκότα, σοκολάτες, με παράγωγα κάνναβης, καθώς επίσης είδη προσωπικής υγιεινής και καλλυντικά. Οι ταξιανθίες και τα φύλλα περιέχουν κανναβινοειδείς ενώσεις, με πιο γνωστή την τετραϋδροκανναβινόλη (ΤΗC) η οποία έχει ψυχοτρόπες ιδιότητες. Σημαντική είναι και η κανναβιδιόλη (CBD) η οποία έχει μελετηθεί για τις φαρμακευτικές και θεραπευτικές τις ιδιότητες σε ανορεξία, σκλήρυνση κατά πλάκας, επιληψία, διαβήτη, κ.α. Η αναλογία THC/CBD χρησιμοποιείται για χαρακτηρισμό της κάνναβης σε φαρμακευτική ή όχι.
Στην Ελλάδα, η καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης επιτρέπεται για ποικιλίες που έχουν περιεκτικότητα σε THC<0,2%, άρα δεν έχουν ευφορικό χαρακτήρα, και είναι εγγεγραμμένες στον Κοινοτικό Κατάλογο. Με βάση επίσημα στοιχεία, στη χώρα μας καλλιεργούνται ήδη 1.100 στρέμματα βιομηχανικής κάνναβης.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια του ΤΕΙ Θεσσαλίας Ελένη Βογιατζή «η βιομηχανική κάνναβη είναι φυτό άκρως εκμεταλλεύσιμο, είναι καλλιέργεια χαμηλών εισροών, δεν έχουν παρατηρηθεί εντομολογικές προσβολές και δε χρήζει ζιζανιοκτονίας. Αντιθέτως, είναι φυτό μελισσοτροφικό και φυτό φυτοεξυγίανσης (απορροφά τα βαρέα μέταλλα). Πρόκειται δηλαδή για ένα φυτό φιλικά προσκείμενο προς το περιβάλλον.» Ωστόσο, από το 2016, οπότε και επιτρέπεται η καλλιέργεια της κλωστικής κάνναβης στην Ελλάδα, δεν έχει λυθεί το πρόβλημα της μεταποίησης και της προώθησης των φυτών στη βιομηχανική αγορά.
Σε ότι αφορά τη φαρμακευτική κάνναβη το νομοθετικό πλαίσιο είναι πολύ πρόσφατο (Μάρτιος 2018) και σύμφωνα με αυτό, δίνεται η δυνατότητα δημιουργίας μεταποιητικών μονάδων, μετά από ειδική άδεια, όπου θα γίνεται η καλλιέργεια και η επεξεργασία της πρώτης ύλης για την αποκλειστική παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης (THC>0,2%). Ουσιαστικά δηλαδή, θα απαγορεύεται να διατίθεται το προϊόν σε κάποιο ενδιάμεσο στάδιο επεξεργασίας, πριν παραχθεί το τελικό φαρμακευτικό προϊόν, το οποίο είτε θα διατίθεται μέσω κρατικού μονοπωλίου είτε θα εξάγεται. Επίσης, αυτή παραγωγή προϋποθέτει υψηλές επενδύσεις· ήδη αδειοδοτήθηκαν δύο εταιρείες, με έδρα τη Λάρισα και την Κόρινθο, με σκοπό να παράγουν φαρμακευτικά προϊόντα κάνναβης.
Ωστόσο, ο νόμος δε ρυθμίζει την εισαγωγή και διάθεση τελικών φαρμακευτικών προϊόντων κάνναβης, όπως και άλλες παραμέτρους. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με το «θολό» τοπίο που επικρατεί γενικότερα σχετικά με την καλλιέργεια της κάνναβης στη χώρα μας, δημιουργούν σύγχυση που δε βοηθά στην προώθηση και την αποδαιμονοποίηση της καλλιέργειας, παρά το γεγονός ότι το κλίμα της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό.
Η Βούλα Αγραφιώτη είναι M.Sc. Γεωπόνος Επιστήμης και Τεχνολογίας τροφίμων Α.Π.Θ., Πιστοποιημένη Εκπαιδευτής ΕΦΕΤ
Η καλλιέργεια βιομηχανικής και φαρμακευτικής κάνναβης. Της Βούλας Αγραφιώτη*
Μοιραστείτε την είδηση
