Με πρωταγωνιστές τις φωτογραφίες και τις καρτ-ποστάλ του Ν. Δελιαλή από το μέτωπο
Στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης συμμετέχει η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης. Χθες πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας και καρτ-ποστάλ «Η Μικρασιατική Εκστρατεία μέσα από τη «ματιά» ενός Βιβλιοθηκάριου».
Οι φωτογραφίες παρουσιάζουν τη διαδρομή που ακολούθησε ο μετέπειτα έφορος της ΚΔΒΚ Ν.Π. Δελιαλής, ως στρατιώτης, συμμετέχοντας ο ίδιος στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1919–1922 και τη ζωή μέσα στα στρατόπεδα εκστρατείας. Παράλληλα, παρουσιάζονται καρτ ποστάλ που συγκέντρωσε από τους τόπους που διήλθε, όπως: Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Γενί Σεχίρ, κ.α.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Ελένη Μαργαρίτη, Αν. Προϊσταμένη Τμήματος Αρχείων Μουσείων & Πινακοθηκών ΚΔΒΚ και Πρόεδρος ΠΕΤ Βορείου Ελλάδος ΕΕΒΕΠ.
Όπως μας ανέφερε η κ. Μαργαρίτη ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία, προκειμένου η Κοβεντάρειος να αναδείξει και αυτό το σημαντικό αρχείο του Νικολάου Δελιαλή, το οποίο κρύβει συγκινητικές στιγμές από την εποχή που ο Δελιαλής, αυτή η σημαντική προσωπικότητα για την Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης, υπηρέτησε στο μέτωπο. Μέσα από τις καρτ-ποστάλ ο Δελιαλής επικοινωνεί με την οικογένειά του, ενώ παράλληλα στέλνει φωτογραφικό υλικό από ιστορικές στιγμές.
«Μετά υπηρεσίαν εις τας 1ην και 11ην Μεραρχίας, ελάβομεν μέρος εις την εκστρατείαν του μακεδονικού (Στρυμόνος) και μικρασιατικού (Σμύρνης, Νικομηδίας, Δορυλαίου) μετώπου, το δε 1922 συνελήφθημεν αιχμάλωτος εις Μουδανιά. Τότε, υπό αιχμαλωσίαν τελούντες, υπεχρεούμεθα, άνευ μάλιστα ειδικών μέσων, να κατεδαφίζωμεν τους ιερούς ναούς των Ορθοδόξων, ως και των Αρμενίων. Ζωηρά παραμένουν πάντοτε εν τη μνήμη ημών τα περιστατικά της εποχής εκείνης, μόνον δε η απομάκρυνσίς μας από του βίου τούτου θα απαλείψη αυτά από τη μνήμης μας. Δια τούτο θέλομεν να πιστεύωμεν ότι δια της ταπεινής ταύτης εργασίας μας οιονεί ανοικοδομούμεν τους ακουσίως υφ΄ ημών κατεδαφισθέντας εν Μιχαλιτσίω και Κρεμαστή ιερούς ορθοδόξους ναούς. Έστω η ταπεινή ημών συμβολή αυτή προσφορά εις τον ανώτερον αλλά και εις τον μοχθούντα κατώτερον κλήρον της Εκκλησίας μας» γράφει ο ίδιος στα Επισκοπικά.
Η έκθεση θα είναι ανοιχτή σήμερα και αύριο από το πρωί μέχρι το βράδυ.
Νικόλαος Π. Δελιαλής (1895 – 1979)
Ο Νικόλαος Π. Δελιαλής γεννήθηκε στην Κοζάνη το 1895. Παρακολουθεί κάποιες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου και σε ηλικία 14 χρονών προσχωρεί στην υπηρεσία του Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Φωτίου. Στρατεύεται το 1916, στη συνέχεια παίρνει μέρος στην Μικρασιατική εκστρατεία, όπου αιχμαλωτίζεται στα Μουδανιά και επιστρέφει το 1923. Διορίζεται στη θέση του εφόρου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης το 1929, όπου παραμένει μέχρι το 1959, ενώ από το 1947 έως το 1972 διευθύνει και το Μόνιμο Τοπικό Ιστορικό Αρχείο. Στη θητεία του γίνεται προσπάθεια απογραφής, διαφύλαξης και επιστημονικής οργάνωσης του υλικού, ενώ για τους λόγους αυτούς παραχωρείται το αρχείο της Επισκοπής, καθώς και το αρχείο του συμβολαιογραφείου Πράσου.
Στην γερμανική κατοχή με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κοζάνης, μεταφέρει με συνεργάτες τις ιστορικές συλλογές και τις διασώζουν από τις λεηλασίες των κατακτητών και τη διάρρηξη που υπέστη η βιβλιοθήκη τον Ιούνιο του 1941. Για τη δράση και την πνευματική προσφορά που περιλαμβάνει τη συγγραφή του δίτομου καταλόγου της βιβλιοθήκης και μεγάλου αριθμού εκδόσεων, τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών με Δημόσιο Έπαινο το 1963.
Ο Δήμος Κοζάνης επίσης, του απένειμε το 1971 το Χρυσό Μετάλλιο της Πόλης. Πέθανε στην Κοζάνη στις 23 Ιουλίου 1979, αφήνοντας την περιουσία του στη γενέτειρα.
