Μέσα σε κλίμα συγκίνησης και με την παλιά Κοζάνη να ζωντανεύει μέσα από ασπρόμαυρες φωτογραφίες που συνομίλησαν με το γραπτό λόγο της Άννας Τανή-Καραχάλιου παρουσιάστηκε το απόγευμα του Σαββάτου 24 Μαρτίου στην αίθουσα της Ευξείνου Λέσχης Κοζάνης το βιβλίο για την ιστορία της Πανδώρας.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που προέκυψε μετά από δέκα χρόνια συλλογής πρωτογενούς υλικού από το οικογενειακό αρχείο, εφημερίδες, φωτογραφικές συλλογές, αλλά και μαρτυρίες και αναφέρεται στην ιστορία της Φιλαρμονικής του Δήμου Κοζάνης και σε πτυχές γνωστές και άγνωστες της ιστορίας της πόλης.
«Το βιβλίο αυτό δεν επιδιώκει να αποδείξει ότι είναι πλήρες και αλάνθαστο κι εγώ σοφή με όσα ανθολόγησα και ερεύνησα για να δημιουργήσω το περιεχόμενό του. Μέσα από το βιβλίο αυτό θέλω με χαρά και πολλή περίσκεψη να μοιραστώ μαζί σας όσα έμαθα για την Πανδώρα και την ιστορία αυτής της πόλης, που είναι η πατρίδα μου και η πόλη σας. Σε αυτό το βιβλίο αναζητήθηκαν οι άνθρωποι που δημιούργησαν την ιστορία και την αλήθεια αυτής της πόλης, γιατί όπως λέει κι ο Ευάγγελος Παπανούτσος οι αλήθειες δεν γερνούν όσο γρήγορα νομίζουμε. Στόχος αυτού του βιβλίου είναι να καταδείξει ότι παρά τις σημαντικές διαφορές της παλιάς κοζανίτικης κοινωνίας με τη νέα, οι ανάγκες μας παραμένουν ίδιες, γιατί οι κίνδυνοι αλλάζουν κάθε φορά προσωπείο, αλλά παραμένουν ίδιοι» τόνισε η συγγραφέας του βιβλίου Άννα Τανή-Καραχάλιου.
Στην αίθουσα της Ευξείνου επικράτησε από νωρίς το αδιαχώρητο. Το βιβλίο προλόγισαν η Ματίνα Τσικριτζή-Μόμτσιου, συγγραφέας και συλλογέας λαογραφικού υλικού και ο Κωνσταντίνος Κωτούλας, παιδί της Πανδώρας και μουσικός που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο.
«Πέρασαν χρόνια και ακόμη καθημερινά ανακαλύπτω τον πλούτο που απέκτησα από αυτή τη μικρή επαρχιακή ορχήστρα. Πόρτες ανοίγονταν και ανοίγονται μπροστά μου στο εσωτερικό και στο εξωτερικό κι αυτό δεν το λέω για να περιαυτολογήσω, καθώς γνωρίζω πολύ καλά ότι αυτό συμβαίνει σε πολλούς μαθητές της Πανδώρας και οφείλεται στην εκπαίδευσή μας. Όχι πάντα μόνο τη μουσική γνώση, αλλά την ηθική αγωγή που αποκτήσαμε. Τα διδάγματα ήταν πολλά και καθημερινά, με κύριο αυτό της ιστορικότητας του σωματείου που ήμασταν μέλη. Δεν έλειπε η υπενθύμιση του βάρους που κουβαλούσαμε, βγαίνοντας έξω ως Πανδώρα. Χαρακτηριστικά μας έλεγε ο μαέστρος «να έχετε το νου σας να είστε τύπος και υπογραμμός» είπε μεταξύ άλλων, αναφερόμενος στην εμπειρία του στην Πανδώρα, ο Κωνσταντίνος Κωτούλας.
Στη σκληρή δουλειά της Άννας Τανή αναφέρθηκε η Ματίνα Τσικριτζή-Μόμτσιου, λέγοντας πως «έρχεται στο φως η σοβαρή δουλειά της Άννας Τανή-Καραχάλιου, του πιο κατάλληλου ανθρώπου που θα μπορούσε να την κάνει. Μια φιλόλογος που τίμησε το επάγγελμά της, μια ανήσυχη ερευνήτρια που ψάχνοντας για ένα θέμα αποθησαυρίζει το υλικό που τη συναρπάζει και που έχει την εντιμότητα να επεξεργάζεται αντικειμενικά τα ευρήματά της και να μην προχωρά σε αυθαίρετα συμπεράσματα». Η κ. Μόμτσιου αναφερόμενη στην Πανδώρα τόνισε ότι «είναι η ίδια η φωνή της πόλης, αδρή και μεταλλική, κρουστή και πληθωρική».
Το συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο Κώστας Καραμάρκος, ενώ το ρόλο του αφηγητή είχε ο ταλαντούχος Κώστας Καρανάτσιος που ξεκίνησε διαβάζοντας απόσπασμα από τη «Μουσική (Κοζανίτικες Αναμνήσεις)» του Γιάννη Βανίδη (Ελιμειακά, 2001, 46,81).
«…Η μουσική είνι ένας απόιρας απ’ του Μπούρινου,
ένας μαλακός αέρας απ’ τα Χάσια,
ένα τ’ φαν’ απ’ του Σιώπουτου,
ένας ίσκιους απ’ του πλατάν’ του καλουκαίρ’ στ’ Λαριού,
ένα ανιμουσούργημα του χειμώνα απ’ τα Καϊλιάρια!
Χνιέτι απανουθός, αργά ή μαλακά,
Πότι σι στουμπίζ’ κι πότι σι βγάν’ φτιρά.
Σι κάμ’ καμνιάφρας ν’ αλλάειζ’ κι τη γνώμη σ’…»
«Οι Κοζανίτες νιώθουν πιο πλούσιοι πολιτισμικά και μουσικά στο άκουσμα της Πανδώρας. Γιατί η Φιλαρμονική μας σκορπά ρίγη συγκίνησης στις εθνικές και θρησκευτικές γιορτές, μαγεύει δημιουργώντας στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας παίζοντας τα καλοκαιρινά βράδια στα πάρκα, στις πλατείες και τις γειτονιές. Μας κάνει να ψηλώνουμε από περηφάνια, βλέποντας τους εφήβους να παίζουν Χατζηδάκη και Θεοδωράκη, Μπετόβεν και Στράους, γεμίζοντας τη ζωή μας με χρώματα και μουσική. Τι άλλο να ζητήσει κανείς από μια μπάντα;» ανέφερε ο Κώστας Καραμάρκος.
Από την πολύ όμορφη εκδήλωση δεν θα μπορούσε να λείπει η πρωταγωνίστρια του βιβλίου η Πανδώρα, που υπό τη διεύθυνση του επίτιμου πλέον μαέστρου της, έπαιξε τα εμβατήρια που έγραψε ο πατέρας του Λευτέρης Καραχάλιος. Ο Πάρης Καραχάλιος ευχαρίστησε όλους όσοι τον στήριξαν στο έργο του και τους πολίτες της Κοζάνης που έχουν την Πανδώρα στην καρδιά τους. «Τι να ευχαριστήσω; Να ευχαριστήσω τη γυναίκα μου. Η μέρα ανήκει σε αυτήν και μόνο» είπε καταχειροκροτούμενος.
Το 235 σελίδων βαρύ βιβλίο για την ιστορία της Πανδώρας παρουσιάζει όλα τα μεγάλα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή της μπάντας από το 1902 έως το 2016 και τα πρόσωπα που διαδραμάτισαν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο καθοριστικό ρόλο στην πορεία της.
Σωκράτης Μουτίδης
