Αναλυτικά στοιχεία για ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, Δίκαιη Μετάβαση και ΣΔΙΤ
Την πορεία υλοποίησης του συνόλου των χρηματοδοτικών εργαλείων που υπάγονται στο χαρτοφυλάκιό του, και την αξιοποίησή τους προς όφελος της κοινωνίας και της οικονομίας, παρουσίασε ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου απολογισμού και προγραμματισμού, που πραγματοποιείται σε τριμηνιαία βάση από την αρχή της θητείας του.
Ο κ. Παπαθανάσης τόνισε: «Σε μια Ευρώπη όπου πνέουν αντίθετοι άνεμοι, η Ελλάδα συνεχίζει να αποτελεί πυλώνα σταθερότητας, με το μετρήσιμο αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων και της αναπτυξιακής οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται με συνέπεια, να μετατρέπεται σε μέρισμα προς την κοινωνία. Με την ίδια αποφασιστικότητα και με στόχο να μην απωλέσουμε ούτε ευρώ, επιταχύνουμε τις δράσεις που θα ενισχύσουν περαιτέρω την επιχειρηματικότητα, θα βελτιώσουν τις υποδομές και την καθημερινότητα των συμπολιτών μας, τις δράσεις που θα μειώσουν ακόμα περισσότερο την ανεργία, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, κυρίως για τους νέους, και καλύτερο εισόδημα για όλους».
Στη διάρκεια της παρουσίασης τονίστηκε ότι: Το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων περιλαμβάνει τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό της τελευταίας 15ετίας, με τους πόρους να ανέρχονται στα 14,6 δισ ευρώ για το 2025, ενώ τη διετία 2025-2026, αναμένεται ότι θα διοχετευθούν στην οικονομία περίπου 32 δισ. ευρώ. Ο στόχος του 9μήνου έχει επιτευχθεί κατά 93,6% για το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ και κατά 110% για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2026-20230 και το θεσμικό πλαίσιο που θα το διέπει, βρίσκονται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας, την ίδια στιγμή που συνεχίζεται απρόσκοπτα η υλοποίηση των έργων του ΕΠΑ 2021-2025. Το Εθνικό Πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0», που χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, διατηρεί την Ελλάδα στην 1η θέση των 27 κρατών- μελών της Ε.Ε, αναφορικά με την απορρόφηση πόρων ως ποσοστό του ΑΕΠ του 2023. Αλλά και στην 1η θέση της ευρωπαϊκής κατάταξης ως προς τους πόρους που έχουν εκταμιευθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ. Την ίδια ώρα, η χώρα βρίσκεται στην 4η θέση αναφορικά με τα υποβληθέντα αιτήματα πληρωμής. Στο σκέλος των επιχορηγήσεων, έχουν ενταχθεί 855 έργα προϋπολογισμού 25 δισ. ευρώ, με τις πληρωμές να αγγίζουν το 45%, φτάνοντας τα 11,35 δισ. ευρώ. Στο σκέλος των δανείων, έχουν συμβασιοποιηθεί 535 δάνεια εκ των οποίων το 55% αφορά σε ΜμΕ. Οι ενεργές δράσεις αφορούν την ενεργειακή αναβάθμιση και την εξοικονόμηση ενέργειας για επιχειρήσεις, την ψηφιακή εκπαίδευση και την ενδυνάμωση των ηλικιωμένων και των ΑμεΑ, το Εθνικό Πρόγραμμα Προληπτικών Εξετάσεων «Προλαμβάνω», προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης, αλλά και δανειακά προγράμματα, όπως το «Σπίτι μου ΙΙ». Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος ήδη έχουν υπαχθεί 11 χιλιάδες δάνεια, αξίας 1,25 δισ. ευρώ (65,3% του συνολικού προϋπολογισμού), με τον μέσο όρο του κάθε δανείου να είναι 119, 4 χιλιάδες ευρώ και το 58, 8% να κατευθύνεται προς συμπολίτες μας με ετήσιο εισόδημα που δεν ξεπερνά τις 24 χιλιάδες ευρώ.
Στο ΕΣΠΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 4η θέση των 27 κρατών- μελών, με τις προσκλήσεις να ανέρχονται στο 81% του συνολικού προϋπολογισμού των 26,2 δισ. ευρώ και τις εντάξεις στο 72,4%. Το 30% των συνολικών πόρων ήδη κατευθύνεται στο σύνολο των Περιφερειών της χώρας. Στα Τομεακά Προγράμματα, για το Ανθρώπινο Δυναμικό, την Ανταγωνιστικότητα, το Περιβάλλον και την Κλιματική Αλλαγή, τις Μεταφορές και την Πολιτική Προστασία, οι προσκλήσεις ανέρχονται στα 11,8 δισ. ευρώ, επί συνόλου 14,59 δισ. ευρώ, με τις εντάξεις να φτάνουν στο 76,89%. Την ίδια ώρα, έχουν ανοίξει οι προσκλήσεις για τη δράση Εξωστρέφεια για ΜμΕ και την ανάπτυξη του προαστιακού σιδηροδρόμου της Δυτικής Θεσσαλονίκης.
Στο Πρόγραμμα της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, οι εξειδικεύσεις ήδη ανέρχονται στο 73% του συνολικού προϋπολογισμού των 1,6 δις. ευρώ και οι προσκλήσεις στο 70%. Την ίδια ώρα, ενεργοποιείται το Ειδικό Πρόγραμμα ΔΑΜ με χρηματοδότηση από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, προϋπολογισμού 186,7 εκ. ευρώ. Αλλά και ο δανειακός μηχανισμός-Πυλώνας ΙΙΙ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, προϋπολογισμού 233,8 εκ. ευρώ.
Στις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, πρόσφατα έγινε η υπογραφή 3 αρδευτικών έργων ΣΔΙΤ σε Θεσσαλία και Θράκη, προϋπολογισμού 491 εκ. ευρώ, με ωφελούμενους 14 χιλιάδες αγρότες. Ενώ, σε διαδικασία υπογραφής βρίσκονται 8 έργα ΣΔΙΤ, συνολικής επένδυσης 825 εκ. ευρώ, αναμεσά τους φοιτητικές εστίες, μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων και έργα που βελτιώνουν τις υποδομές και την καθημερινότητα.
Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, ιδίως των ΜμΕ, και στη διεύρυνση της πρόσβασης στα τραπεζικά ιδρύματα, έχει χορηγήσει 74.158 δάνεια στην αγορά, ύψους 13, 7 δισ. ευρώ. Μόνο στο πλαίσιο του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, έχουν χορηγηθεί δάνεια ύψους 1,92 δισ. ευρώ, με το 91% να κατευθύνεται προς επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μικρότερο από 10 εκατ. ευρώ και το 90% σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζόμενους. Σημαντική είναι και η στήριξη των ΜμΕ και από το Ταμείο Μικροδανείων Ανάκαμψης από φυσικές καταστροφές, στο πλαίσιο του οποίου δίνεται άτοκη χρηματοδότηση 75% για δάνεια έως 25 χιλιάδες ευρώ. Επίσης, διαχειρίζεται κεφάλαια των fund ύψους 2,27 δισ ευρώ, με τα μισά εξ αυτών να κατευθύνονται προς νεοφυείς επιχειρήσεις. Υπολογίζεται ότι για κάθε ευρώ που επενδύεται αρχικά από την ΕΑΤΕ, άλλα 6,65 ευρώ μοχλεύονται από άλλες πηγές από τις εταιρείες χαρτοφυλακίου των funds, συμβάλλοντας στη δημιουργία συνολικής οικονομικής δραστηριότητας 23,21 ευρώ.
Ο Διοικητής της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Πελοπίδας Καλλίρης, δήλωσε: «Η δουλειά μας αποτυπώνεται πλέον σε πραγματικά έργα για τις περιοχές της δίκαιης μετάβασης καθώς κρίσιμες υποδομές και σημαντικά επιχειρηματικά σχέδια βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Στο προσεχές διάστημα προβλέπεται, με πόρους του Προγράμματος ΔΑΜ 2021-2027, η έκδοση νέων προσκλήσεων συνολικού προϋπολογισμού 436 εκ. ευρώ,. Ταυτόχρονα, ενεργοποιούμε προς όφελος των περιοχών μετάβασης και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, αξιοποιώντας τους διαθέσιμους εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, όπως είναι το νέο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα ΔΑΜ στο πλαίσιο του ΕΠΑ αρχικού προϋπολογισμού περίπου 187 εκ. ευρώ και ο Πυλώνας 3 του ευρωπαϊκού Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, όπου εγκρίθηκε η υποβολή πέντε (5) νέων επενδυτικών σχεδίων για όλες τις Περιφέρειες ΔΑΜ συνολικού προϋπολογισμού περίπου 234 εκ. ευρώ».
Ο Διευθυντής της Μονάδας ΣΔΙΤ Νίκος Σέργης, τόνισε: «Ο απολογισμός του τελευταίου τριμήνου επιβεβαιώνει τη σταθερή πρόοδο και την ωριμότητα του προγράμματος ΣΔΙΤ στη χώρα μας. Με την υπογραφή τριών σημαντικών συμβάσεων στον τομέα των αρδευτικών έργων και την ουσιαστική εξέλιξη έργων υποδομών, περιβάλλοντος και εκπαίδευσης, οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αποδεικνύουν τη συμβολή τους στην αναβάθμιση κρίσιμων τομέων της οικονομίας. Η Μονάδα ΣΔΙΤ συνεχίζει με συνέπεια να υποστηρίζει τη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και τη μακροπρόθεσμη αξία των επενδύσεων, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.»
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Γιώργος Ζαββός υπογράμμισε: «Το τρίτο τρίμηνο του 2025 σηματοδοτεί την περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου της ΕΑΤ ως αξιόπιστου εργαλείου υλοποίησης της κυβερνητικής αναπτυξιακής πολιτικής. Μέχρι σήμερα, εντός του 2025, έχουν εγκριθεί χρηματοδοτήσεις ύψους 2,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,1 δισ. ευρώ κατευθύνθηκαν προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις και 1,3 δισ. ευρώ προς νοικοκυριά. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων μας. Με την καθοριστική στήριξη του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, κ. Νίκου Παπαθανάση, ενισχύθηκε το ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ με επιπλέον 780 εκατ. ευρώ, δημιουργήθηκε το πρώτο εξειδικευμένο Ταμείο Ανάκαμψης για τη Θεσσαλία και επεκτάθηκε το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης στα μικρά νησιά του Ν. Αιγαίου και της Κρήτης. Παράλληλα, το πρόγραμμα “Σπίτι μου ΙΙ” προχωρά με επιτυχία, καθώς έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί δάνεια ύψους 664 εκατ. ευρώ, μετατρέποντας τη στεγαστική πολιτική από σχεδιασμό σε πράξη για χιλιάδες νέες οικογένειες.»
