Η σημερινή εικόνα των αποκατεστημένων λιγνιτωρυχείων της Γερμανίας παρουσιάστηκε από Γερμανούς μελετητές στην Πτολεμαΐδα

Την τεχνογνωσία και την εμπειρία τους στην αποκατάσταση εδαφών κατέθεσαν Γερμανοί εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης που ειδικεύονται στα θέματα της μεταλιγνιτικής περιόδου σε συνάντηση που έγινε στην Πτολεμαΐδα το πρωί της Τρίτης για το θέμα.
Η ομάδα των Γερμανών ειδικών ενημέρωσε τους δημάρχους Κοζάνης και Εορδαίας για τις ενέργειες που έκανε η Γερμανία, μετά την επανένωση, για τα χρησιμοποιημένα λιγνιτικά κοιτάσματα, αλλά και τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για την αποκατάσταση εδαφών.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου Εορδαίας με τη Γερμανική ομάδα να παρουσιάζει αναλυτικά τις μεθόδους, τη διαδικασία, τους πόρους και τους τρόπους που χρησιμοποιήθηκαν για την αποκατάσταση εδαφών.
Ο υπεύθυνος της ομάδας, ο οποίος από το 1991 υπήρξε αρμόδιος σε θέματα εξόρυξης και Διευθυντής Τομέα Οικονομίας Ορυχείων, παρουσίασε τα προβλήματα που αντιμετώπισε η Γερμανία, μετά την επανένωση, στην εξόρυξη και στη χρησιμοποίηση των πόρων, κινούμενη από την ανάγκη να περάσει ομαλά στη μεταλιγνιτική εποχή.
Από τις τρεις μεγάλες περιοχές με λιγνίτη στη Γερμανία, οι οποίες συνολικά εξόρυσσαν περίπου 300 εκ. τόνους ετησίων και απασχολούσαν περίπου 80.000 εργαζόμενους, αποφασίστηκε να μείνουν δυο με περιορισμένη χρήση και διατήρηση των θέσεων εργασίας με κρατικούς πόρους όχι για την εξόρυξη, αλλά για την αποκατάσταση και διατήρηση τους. Σήμερα εξορύσσονται 20 εκ. τόνοι και απασχολούνται 2.000 εργαζόμενοι αποκλειστικά στην εξόρυξη λιγνίτη, ενώ περίπου 20.000 εργαζόμενοι απορροφήθηκαν σε επαγγέλματα που αναπτύχθηκαν στη συνέχεια και έχουν σχέση με τη μεταλιγνιτική δραστηριότητα της περιοχής. Αξίζει να αναφερθεί πως δημιουργήθηκαν επαγγέλματα που έχουν σχέση με το λιγνίτη, όπως βιομηχανίες παρασκευής χημικού κεριού για πατώματα και αυτοκίνητα, που απασχολούν περίπου 1000 εργαζόμενους. Ωστόσο, τονίστηκε και η σημαντική οικονομική στήριξη των περιοχών αυτών με προγράμματα απασχόλησης για περίπου 20 χρόνια.
Στη συνάντηση έγινε περιγραφή της οικονομικής δομής του όλου εγχειρήματος, την οποία υποστηρίζει το τρίπτυχο Υπουργείο Οικονομίας, Ομόσπονδα Κρατίδια και Επιχείρηση Εξόρυξης, ενώ η Επιτροπή Διαχείρισης και Οικονομικού Ελέγχου, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των κρατιδίων αποφασίζει για τα έργα που θα γίνουν και τη χρηματοδότησή τους.
Από το 1991 μέχρι σήμερα έχουν δαπανηθεί 11 δις για την αποκατάσταση εδαφών. Σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία ο επιχειρηματίας είναι υπεύθυνος και για την αποκατάσταση. Ο επικεφαλής, μάλιστα, της ομάδας περιέγραψε τη διαμάχη που υπήρξε μεταξύ Υπουργείου Οικονομικών με τα κρατίδια για το ποιος θα πληρώσει και τι θα αναλάβει, αλλά και τι αναλογεί σύμφωνα με τη σύμβαση διαχείρισης στον καθένα για συγκεκριμένα πράγματα όπως: το νομικό πλαίσιο που ανέλαβε η ομοσπονδία, την αύξηση στάθμης υπόγειων υδάτων που πληρώθηκε σε ποσοστό 50-50 μεταξύ των συμβαλλομένων και την αύξηση της μετέπειτα χρήσης αξιοποίησης που πληρώθηκε από τα ομόσπονδα κράτη 100% -απαιτήθηκε όμως η λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την αποκατάσταση, όπως πόροι με χρηματοδότηση 100% από κρατικά προγράμματα.
Έτσι το 54% των συνολικών πόρων προήλθε από το Υπουργείο Οικονομικών, το 25% από κρατίδια, ενώ δόθηκαν επιδοτήσεις από τον αντίστοιχο ΟΑΕΔ εργασία και μέτρα δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλα αυτά Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης συμμετείχε σε ποσοστό μόλις 0,2%.
Τέλος, παρουσιάστηκαν οι σημερινές εικόνες από τα αποκατεστημένα εδάφη που δεν θυμίζουν σε τίποτα το σεληνιακό τοπίο των λιγνιτωρυχείων και περιλαμβάνουν τη δημιουργία της μεγαλύτερης τεχνητής λίμνης της Ευρώπης, η οποία βρίσκεται έξω από το Μόναχο.
Σωκράτης Μουτίδης