Κάθε φορά κοντά στις μέρες αυτές (9 Νοεμβρίου η επέτειος πτώσης του Τείχους του Βερολίνου, αλλά και της Νύχτας των Κρυστάλλων) θυμάμαι τα όσα έγραψε η Χάνα Άρεντ για την κοινοτοπία του κακού.
Με αφορμή και το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, αυτό τριγυρνάει στο μυαλό μου πιο έντονα. Τι δηλαδή; Σε τι αναφέρεται η κοινοτοπία του κακού; Στην αδυναμία διάκρισης ανάμεσα στο καλό και το κακό. Προσδιορίζει, δε, η Άρεντ τα υποκείμενα των πράξεων του κακού ως ανθρώπους που δεν απέχουν τόσο πολύ από τον καθένα μας και θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς ή οι γείτονές μας.
Το σύγχρονο αναισθητικό που αποκοιμίζει τα βασικά ένστικτα που μας συγκρατούν απο το κακό και είναι η ντροπή ή οι ενοχές, ονομάζεται λαϊκισμός πάνω στον οποίο στήνονται οι ολοκληρωτικές ιδεολογίες.
Υπό αυτή την έννοια το κράτος δικαίου καταλύεται και αναγνωρίζεται ως δίκαιο αυτό των πολλών της κυρίαρχης φασίζουσας ιδεολογίας.
Τα φαινόμενα Μακαρθισμού, ναζισμού, τα αδέρφια που κατέδιδαν αδέλφια στη Στάζι, αυτοί που συνόδευαν τους μελλοθάνατους στο Μπέργκεν και στο Άουσβιτς οφείλονται ακριβώς σε αυτή την αδυναμία διάκρισης. Μοναδικό αντίδοτο η καλλιέργεια και η παιδεία.
Ιωάννα
