Κρατικές ενισχύσεις: η Επιτροπή παρατείνει και τροποποιεί το προσωρινό πλαίσιο κρίσης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου τροποποίηση του προσωρινού πλαισίου κρίσης για τις κρατικές ενισχύσεις ώστε να δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να συνεχίσουν να αξιοποιούν την ευελιξία που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις για να στηρίζουν την οικονομία εν μέσω του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Το προσωρινό πλαίσιο κρίσης εγκρίθηκε στις 23 Μαρτίου 2022 και τροποποιήθηκε αρχικά στις 20 Ιουλίου 2022, προκειμένου να συμπληρωθεί η δέσμη μέτρων ετοιμότητας για τον χειμώνα και σύμφωνα με τους στόχους του σχεδίου REPowerEU.
Λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που ελήφθησαν από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο έρευνας και στοχευμένων διαβουλεύσεων που πραγματοποιήθηκαν στις 5 Οκτωβρίου 2022 και στις 25 Οκτωβρίου 2022, και υπό το πρίσμα του πρόσφατου κανονισμού σχετικά με παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας (κανονισμός (ΕΕ) 2022/1854) και της πρότασης της Επιτροπής σχετικά με νέο κανονισμό έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών φυσικού αερίου στην ΕΕ και την κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού τον φετινό χειμώνα, η τροποποίηση:
• παρατείνει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 όλα τα μέτρα που προβλέπονται στο προσωρινό πλαίσιο κρίσης·
• αυξάνει τα ανώτατα όρια που έχουν καθοριστεί για τα περιορισμένα ποσά ενίσχυσης έως το ποσό των 250 000 ευρώ, και των 300 000 ευρώ για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της γεωργίας, και της αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, αντίστοιχα, και έως 2 εκατ. ευρώ για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλους τους άλλους τομείς·
• εισάγει πρόσθετη ευελιξία για τη στήριξη της ρευστότητας των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας στον τομέα της ενέργειας για τις εμπορικές τους δραστηριότητες. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με την επιφύλαξη αυστηρών διασφαλίσεων, τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν εγγυήσεις του Δημοσίου που υπερβαίνουν το 90 % κάλυψης, όταν παρέχονται ως χρηματοοικονομική εξασφάλιση σε κεντρικούς αντισυμβαλλομένους ή σε εκκαθαριστικά μέλη. Τούτο συνάδει με την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη που εκδόθηκε από την Επιτροπή στις 18 Οκτωβρίου 2022, η οποία επιτρέπει τη χρήση μη εξασφαλισμένων τραπεζικών εγγυήσεων και εγγυήσεων του Δημοσίου, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ως αποδεκτών εξασφαλίσεων για την κάλυψη των απαιτήσεων περιθωρίου·
• αυξάνει την ευελιξία και τις δυνατότητες στήριξης για τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την αύξηση του ενεργειακού κόστους, με την επιφύλαξη διασφαλίσεων. Τα κράτη μέλη θα έχουν το δικαίωμα να υπολογίζουν τη στήριξη με βάση είτε την προηγούμενη είτε την τρέχουσα κατανάλωση, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να διατηρηθούν ανέπαφα τα κίνητρα της αγοράς για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και για τη διασφάλιση της συνέχειας των οικονομικών δραστηριοτήτων. Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στήριξη με μεγαλύτερη ευελιξία, μεταξύ άλλων και σε ιδιαίτερα πληττόμενους ενεργοβόρους τομείς, με την επιφύλαξη διασφαλίσεων για την αποφυγή υπεραντιστάθμισης. Για τις επιχειρήσεις που λαμβάνουν μεγαλύτερα ποσά ενίσχυσης, το προσωρινό πλαίσιο κρίσης προβλέπει δεσμεύσεις για τον καθορισμό πορείας προς τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα της κατανάλωσης ενέργειας και για την εφαρμογή μέτρων ενεργειακής απόδοσης·
• εισάγει νέα μέτρα που αποσκοπούν στη στήριξη της μείωσης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/1854·
• αποσαφηνίζει τα κριτήρια για την αξιολόγηση των μέτρων στήριξης της ανακεφαλαιοποίησης. Ειδικότερα, η εν λόγω στήριξη της φερεγγυότητας θα πρέπει να είναι i) αναγκαία, κατάλληλη και αναλογική· ii) να περιλαμβάνει επαρκή αμοιβή για το κράτος· και iii) να συνοδεύεται από κατάλληλα μέτρα για τη διατήρηση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης διανομής μερισμάτων, πληρωμής μπόνους και πραγματοποίησης εξαγορών.
Επιπλέον, η Επιτροπή αποφάσισε να παρατείνει έως την 31η Δεκεμβρίου 2023 τη δυνατότητα λήψης μέτρων στήριξης των επενδύσεων προς μια βιώσιμη ανάκαμψη βάσει του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις για την COVID.