Αποστολή Στρασβούργο: Σωκράτης Μουτίδης
Η Μαρία Σπυράκη, ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και μέλος της Επιτροπής Βιομηχανίας Έρευνας και Ενέργειας παίρνει τη «σκυτάλη» στο studio 1 του Ευρωκοινοβουλίου για να μιλήσουμε για την ενέργεια, την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας σε ό,τι αφορά στις ΑΠΕ, αλλά και την εισήγησή της στην Ολομέλεια για το μεθάνιο.
κ. Σπυράκη, η πράσινη μετάβαση απαιτεί θυσίες, όπως είπε η Επίτροπος Φερέιρα κατά την επίσκεψή της στη Δυτική Μακεδονία. Τι σηματοδοτούν οι εξελίξεις στην ενέργεια το τελευταίο διάστημα;
Η Ε.Ε. σχεδιάζει με κάθε λεπτομέρεια το τι θα κάνει μέχρι το 2030, αλλά και το 2050. Φαίνεται, όμως, ότι έχασε το βηματισμό σχετικά με το πως θα γεφυρώσει το σήμερα με το 2030. Κι αυτό φάνηκε με τον πιο βίαιο τρόπο με τις τιμές ενέργειας την περίοδο που ζούμε, δηλαδή αμέσως μετά την πανδημία. Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους αυτό δεν είναι καν δουλειά της Ε.Ε., αλλά των κρατών μελών. Το ενεργειακό μίγμα είναι εθνική αρμοδιότητα. Τι μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν; Οι κινήσεις είναι σημαντικές, αλλά όχι αρκετές. Από τον περασμένο Απρίλιο μέχρι σήμερα η τιμή του φυσικού αερίου πήγε 400 φορές πάνω, με σοβαρές συνέπειες για τα κράτη που στηρίζονται στο φυσικό αέριο για τις ενεργειακές τους ανάγκες.
6 στα 10 νοικοκυριά στη Θεσσαλονίκη εξαρτώνται από το φυσικό αέριο και 1,1 στα 10 περιμένει να πέσει η θερμοκρασία κάτω από 15 βαθμούς κελσίου για να ανάψει θέρμανση λένε τα στοιχεία από πρόσφατη έρευνα του ΑΠΘ στην οποία προσφάτως αναφερθήκατε. Η ενεργειακή φτώχεια πως θα αντιμετωπιστεί;
Αυτό που μπορεί να γίνει είναι να ενισχυθούν τα ευάλωτα νοικοκυριά και η μεσαία τάξη. Η κυβέρνηση φρόντισε γι’ αυτό μέσα από το emission trade system. Η συζήτηση, επίσης, θα γίνει και με βάση το πως θα γίνουν κοινές παραγγελίες φυσικού αερίου από τα κράτη-μέλη. Το τρίτο ζήτημα, στο οποίο μπορούμε να πρωταγωνιστήσουμε ως χώρα είναι οι ομάδες για τη διαχείριση του ενεργειακού ρίσκου ανά περιοχή. Η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω του TAP και του IGΒ. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι να σταματήσουμε να παλεύουμε με μύθους γύρω από την πράσινη ενέργεια. Η πράσινη ενέργεια είναι η μοναδική που εξασφαλίζει την ενεργειακή. Xρειαζόμαστε πολλές ανεμογεννήτριες στα βουνά και στις θάλασσες, πολλά φωτοβολταϊκά σε πεδιάδες και βιομηχανικές περιοχές, όπως η Κοζάνη. Η ουσία είναι ότι πρέπει να προχωρήσουμε πολύ γρήγορα, προκειμένου να μην εξαρτόμαστε από τα ορυκτά καύσιμα.
Και ο λιγνίτης ποια θέση έχει;
Όποιος λέει «να κρατούσαμε το λιγνίτη», δε λαμβάνει υπόψη ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα είμασταν στην κατάσταση που είμαστε τώρα και σε μια κρίση διαρκείας. Διαρκώς θα χρειαζόμαστε να δίνουμε τα 500 εκ. στο χρηματιστήριο των ρύπων και άλλα 500 εκ. στη στήριξη των νοικοκυριών. Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι τόσα χρόνια η Κοζάνη, το Αμύνταιο έδιναν ζωή κι έπαιρναν δουλειά. Ξέρουμε και το μέσο όρο ζωής των ανθρώπων που εργάζονταν στην περιοχή και πως λειτούργησε όλο αυτό το σχήμα που έφτασε στα όριά του και καλά έκανε ο πρωθυπουργός και ανακοίνωσε τη λήξη του. Το θέμα είναι να είμαστε δεκτικοί στις εγκαταστάσεις πράσινης ενέργειας.
Από την άλλη έχουμε το φυσικό αέριο το οποίο δεν θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε για πάντα.
Το φυσικό αέριο χαρακτηρίζεται ως καύσιμο μετάβασης έως το 2030. Άρα θα είναι ένα καύσιμο που θα χρησιμοποιούμε ως τότε, μέχρι να έχουμε ΑΠΕ και υποδομές αποθήκευσης. Ως τότε μπορούμε να το μετατρέψουμε σε μπλε υδρογόνο, αφαιρώντας τον άνθρακα και χρησιμοποιώντας το μπλε υδρογόνο που είναι υψηλής ποιότητας καύσιμο. Η Ισλανδία έχει φτιάξει ένα σύστημα δέσμευσης άνθρακα από τον αέρα και με αυτή δημιουργεί συστατικά για να παρέχει γεωθερμία στους πολίτες. Όλα αυτά απαιτούν επενδύσεις.
Αυτή είναι και η επόμενη φάση. Δεν θα κάνουμε τη δουλειά όπως την ξέραμε. Πρέπει να πάμε σε καινοτόμες προτάσεις και ιδέες. Και στη Δυτική Μακεδονία έχουμε τη βιομηχανική παράδοση, ξέρουμε τη δουλειά. Ένας άνθρωπος που εργαζόταν στα ορυχεία μπορεί να βρει θέση σ’ ένα νέο έργο.
Ποια είναι η λύση;
Δεν πρέπει να βάλουμε το κάρο μπροστά από το άλογο. Ούτε να παλεύουμε με μύθους. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η λύση είναι σήμερα. Έχει μεγάλη σημασία να δούμε πως θα προχωρήσουμε πολύ γρήγορα με όρους και συντεταγμένα και πως θα αντιμετωπίσουμε τους μύθους. Δεν μπορούμε να καθόμαστε και να γράφουμε στο Facebook, καταναλώνοντας ενέργεια χωρίς να έχουμε ιδέα για το πως θα βρούμε την ενέργεια. Αυτό πρέπει να γίνει συντεταγμένα και χωρίς μύθους.
Πως θα βοηθήσει η Ε.Ε. τη Δυτική Μακεδονία;
Είναι προφανές ότι τα χρήματα του Ταμείου Μετάβασης είναι λίγα, αλλά υπάρχουν τα χρήματα του ΕΣΠΑ που πρέπει να έχουν συγκεκριμένη στόχευση. Μ’ ένα συνδυασμό τέτοιων επενδύσεων τα χρήματα θα πρέπει να φτάσουν για να αλλάξει η ζωή των κατοίκων. Πρέπει να γίνει μια μεγάλη επένδυση για μπαταρίες. Υπάρχει εικόνα ότι η Δυτική Μακεδονία είναι ελκυστική για καινοτόμες επιχειρήσεις, γιατί έχει και το Πανεπιστήμιο. Υπάρχει ένα συνδυασμένο σχέδιο. Να κινηθεί και η Κομισιόν γρήγορα, ώστε να υπάρχει ένα ελκυστικό πλαίσιο κινήτρων.
Αντί να χρηματοδοτούμε εγκαταστάσεις φυσικού αερίου να δούμε τα μικρά φωτοβολταϊκά, μικρές αντλίες θερμότητας. Μιλάω μόνο για τα νοικοκυριά για να μην πάω στις έξυπνες στέγες. Και ελπίζουμε ότι θα δώσουμε ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τις μεγάλες μπαταρίες με ένα βιώσιμο κύκλο.
Στην εισήγηση που κάνω για το μεθάνιο στρεφόμαστε στη δημιουργία παγκόσμιας κίνησης για τη μείωση του μεθανίου. Αυτό για τους αγρότες σημαίνει ότι οι κοπριές και τα υπολείμματα των τροφών δεν θα πετιούνται, αλλά θα αξιοποιούνται. Σημαίνει ότι πρέπει να δούμε πως θα διαχειριστούμε τα απορρίμματά μας και την αλλαγή της προσέγγισης απέναντι σ’ ένα αέριο που είναι πολύ πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα.
Ακούστε τη συνέντευξη Μαρίας Σπυράκη στα podcasts του «Χρόνου»
και στο κανάλι μας “Εφημερίδα Χρόνος» σε Spotify, Google Podcasts, Stitcher και σε άλλους players.
Σωκράτης Μουτίδης – www.xronos-kozanis.gr