Ο Λάζαρος Κυρατσούς αφηγείται στα Podcast του “Χ”
«Έλληνες ψηλά τις καρδιές. Ο ραδιοφωνικός σταθμός Αθηνών σε λίγο δεν θα είναι ελληνικός, θα είναι γερμανικός. Μην τον ακούτε. Ο πόλεμος μας θα συνεχιστεί μέχρι την τελική νίκη. Ζήτω το έθνος των Ελλήνων» ακουγόταν από το ραδιόφωνο εκείνες τις δύσκολες μέρες που ακολούθησαν το «Όχι».
83 χρόνια μετά τον πόλεμο του ’40, η ιστορική μνήμη μεταφέρεται μέσα από τα βιβλία, αλλά και τις μαρτυρίες εκείνων που τα έζησαν.
Ανάμεσα σε αυτούς που έφτασαν από τους πρώτους στο μέτωπο ήταν και ο Κοζανίτης Λάζαρος Κυρατσούς, ετών 22 τότε, που δεν μπορούσε να διανοηθεί τι θα συναντούσε μπροστά του εκείνο το βαρύ χειμώνα του 1940.
Κάποιες από τις αναμνήσεις του, τις περιέγραψε στο φωτορεπόρτερ Δημήτρη Στραβού το 2014, όταν ήταν ήδη 96 ετών. Τρία χρόνια αργότερα πέθανε σε ηλικία 99 ετών, αποχαιρετώντας τη γεμάτη εμπειρίες και δράση ζωή του.
Ακολουθούν αποσπάσματα από τη μαρτυρία του:
Γενικώς ο πόλεμος το ’40-’41 ήταν σκληρός και γι’ αυτό δεν τον ξέχασα όσα χρόνια κι αν πέρασαν, γιατί οι αναμνήσεις χαράχτηκαν βαθιά στο μυαλό μου.
Βρισκόμασταν σ’ ένα χωριό της Καστοριάς και στην αρχή νόμιζα ότι κουτρουβαλούσαν τα βαρέλια, αλλά τελικά ήταν τα κανόνια των Ιταλών. Με τέτοιες συνθήκες δεν μπορεί να ζήσει άνθρωπος.
Στην πρώτη μάχη αποκτήσαμε ψείρες ελληνικές και ιταλικές. Συναντήσαμε στην πρώτη γραμμή τα άλογα σκοτωμένα και φαντάρους πεθαμένους. Το ότι γλυτώσαμε ήταν θαύμα. Δεν ξέρω πόσοι μπορεί να ήταν σκοτωμένοι. Δύσκολα πράγματα που δεν ξεχνιούνται. Μου έλεγαν δεν γράφω στους δικούς μου στο σπίτι και τους έλεγα τι να πω; Τι να περιγράψω; Η κατάσταση ήταν τραγική. Ότι είμαι μεταξύ νεκρών και ζωντανών Ελλήνων φαντάρων;
Δεν θέλαμε να φάμε. Ήμασταν τόσο σοκαρισμένοι που δεν μπορούσαμε να φάμε. Κι αν τρώγαμε μια μπουκιά, την τρώγαμε μαζί με ψείρες. Σκάβαμε στο χιόνι και για να μην μας παίρνουν τα ιταλικά πυρά, αλλά και να ξεκουραστούμε.
Μπορείτε να ακούσετε το επεισόδιο στα podcast του «Χρόνου» εδώ:
