Μνήμες, συναισθήματα και η αποξένωση του σύγχρονου κόσμου
Ο Μιχάλης Μανδραβέλης, γεννημένος και μεγαλωμένος στην Αιανή Κοζάνης, επιστρέφει δυναμικά στον κόσμο της ποίησης με την τρίτη του ποιητική συλλογή, «Σπίτια χωρίς κλειδαριές». Μετά τα «Του έρωτα και της ζωής» και «Το Τούνελ», ο συγγραφέας συνεχίζει να υφαίνει στίχους γεμάτους πάθος, αγώνα και βαθύ προβληματισμό για την ανθρώπινη ύπαρξη. Πατέρας τριών παιδιών και λάτρης του λόγου και της ποίησης, αντλεί έμπνευση από την καθημερινότητα, την πίστη και το Θεό, την οικογένεια του και τις εσωτερικές αναζητήσεις του ανθρώπου.
«Γράφω συνέχεια. Μπορώ να σου πω ότι υπάρχουν χίλια ποιήματα στο χρονοντούλαπο της ιστορίας που δεν έχουν βγει καν στην επιφάνεια». Με αυτά τα λόγια ο Μιχάλης Μανδραβέλης αποκαλύπτει την αδιάκοπη σχέση του με την ποίηση, έναν κόσμο όπου καταγράφει στιγμές, συναισθήματα και σκέψεις. Κρατά ημερολόγιο εδώ και χρόνια και σημειώνει πάντα την ημερομηνία σε κάθε ποίημά του, καθώς, όπως λέει, αυτό τον βοηθά να ανατρέχει στο παρελθόν και να θυμάται τι συνέβαινε όταν γεννήθηκε ο κάθε στίχος.
Για τον ίδιο, η ποίηση δεν είναι απλώς τέχνη, αλλά μια διέξοδος από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Τον βοηθά να διατηρεί ισορροπίες, να εκτονώνεται από την ένταση μιας κουραστικής ημέρας και να απομνημονεύει στιγμές της ζωής του. «Η καθημερινότητα όλων μας είναι πολύ σκληρή και η ποίηση είναι μια μεγάλη διαφυγή για εμένα», λέει χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως μέσα από τους στίχους του αποτυπώνει τον εαυτό του. «Όταν διαβάσει κανείς τα ποιήματά μου, θα δει τον Μιχάλη, τι ζω και τι αισθάνομαι» αναφέρει, συμπληρώνοντας πως κάθε ποιητής εξωτερικεύει τον εσωτερικό του κόσμο, μετατρέποντας τις εμπειρίες του σε στίχους που αντηχούν σε όσους τους διαβάζουν. Αν έπρεπε να περιγράψει την ποίηση του με τρεις λέξεις, αυτές θα ήταν έρωτας, συναίσθημα και αγάπη.
«Στο δεύτερο βιβλίο μου, που υπήρχε ένα προσωπικό οικογενειακό πρόβλημα, προσπάθησα μέσα από το γράψιμο να περιγράψω την ιστορία μου, πώς την έζησα, την αγωνία μου. Μέσα στο ποίημα πέρασε όλο αυτό που έζησα. Εκείνες οι δύσκολες στιγμές». Ο Μιχάλης Μανδραβέλης δίνει πάντα ένα κομμάτι του εαυτού του μέσα από τους στίχους του. Η οικογένειά του, η γυναίκα του, τα τρία του παιδιά, η εγγονή του και το δεύτερο εγγονάκι που περιμένει από τον γιο του είναι η μεγάλη του χαρά, ενώ αντλεί έμπνευση και από το περιβάλλον του, τους φίλους του, τον κόσμο που συναναστρέφεται και τον Θεό.
Στο νέο του βιβλίο, «Σπίτια χωρίς κλειδαριές», ζωντανεύει έναν κόσμο από τα παλιά, τότε που οι άνθρωποι άφηναν τις πόρτες τους ανοιχτές, όπως και τις καρδιές τους. Στέκεται περισσότερο στον συνάνθρωπό του, την ψυχή των ανθρώπων και τα συναισθήματα. «Εγώ στέκομαι στα σπίτια χωρίς κλειδαριές. Ο κόσμος πλέον έχει αποξενωθεί, έχουμε χάσει τις φιλίες μας, τις συναθροίσεις των ανθρώπων, που μιλούσαμε, που γλεντούσαμε, που ανοίγαμε τα σπίτια μας να τους καλοδεχτούμε, να τους κεράσουμε. Αυτό πλέον δεν υπάρχει. Ο καθένας είναι κλεισμένος στον εαυτό του. Δεν ανοίγουμε πλέον τις καρδιές μας στον κόσμο. Έχουμε εγκλωβιστεί στην καθημερινότητα και τα προβλήματα μας» αναφέρει με νοσταλγία, τονίζοντας πως η ποίηση είναι για εκείνον ένα μέσο να κρατά ζωντανές τις μνήμες και τις αξίες που, δυστυχώς, χάνονται.
«Στο πείσμα των καιρών, δεν γονάτισα. Κρατήθηκα», γράφει χαρακτηριστικά στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του, δίνοντας το στίγμα της νέας του δουλειάς. Μέσα από ποιήματα όπως «Σκέψεις», «Ο μόχθος της ζωής» και «Ψυχή», η συλλογή του αποτυπώνει με αμεσότητα την πάλη για την επιβίωση, τις δοκιμασίες, αλλά και τη δύναμη να σταθεί κανείς όρθιος, με το συναίσθημα να είναι αυτό που κυριαρχεί.
Για τον ίδιο, η ποίηση είναι συνυφασμένη με το συναίσθημα. «Αν δεν υπάρχει συναίσθημα, δεν μπορείς να γράψεις. Δεν μπορείς να εξωτερικεύσεις κάτι το οποίο δεν υπάρχει» τονίζει. Ένας από τους ποιητές που τον ενέπνευσαν και θαυμάζει είναι ο Οδυσσέας Ελύτης. «Τον έχω πολυδιαβασμένο και μπορώ να πω ότι χρησιμοποιώ λέξεις και εκφράσεις του. Έβγαζε συναίσθημα για την Ελλάδα, τη θρησκεία, για αυτούς που αγαπάμε. Είναι ο πιο μελοποιημένος ποιητής. Με έχει επηρεάσει πολύ. Είναι ο αγαπημένος μου» σημείωσε.
Όσο για τη θέση της ποίησης στη σημερινή εποχή, σε έναν κόσμο που κινείται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και δίνει έμφαση στην εικόνα, ο ίδιος θεωρεί πως οι άνθρωποι διαβάζουν όλο και λιγότερο, ενώ η ποίηση δυσκολεύεται ακόμα περισσότερο να βρει το κοινό της. «Το πιο δύσκολο κομμάτι στη λογοτεχνία είναι η ποίηση. Αλλά όποιος διαβάσει ποίηση θα καταλάβει ότι μαλακώνει η ψυχή του, ταξιδεύει ο νους του, μπορεί να ηρεμήσει, να γαληνεύσει. Όμως, είναι πολύ δύσκολο να το κάνουν, ιδιαίτερα οι νέες γενιές». Παρόλα αυτά, συνεχίζει να γράφει και να δημιουργεί, πιστεύοντας στη δύναμη των λέξεων και στη μαγεία που μπορεί να προσφέρει η ποίηση σε όσους είναι διατεθειμένοι να την ανακαλύψουν.
Ένα ακόμη στοιχείο που χαρακτηρίζει τον κ. Μανδραβέλη είναι η αφοσίωσή του στον τόπο του. Τα έσοδα από το νέο του βιβλίο θα διατεθούν, όπως και στα δύο προηγούμενα, για έναν καλό σκοπό. Αυτή τη φορά, θα χρησιμοποιηθούν για τον εξοπλισμό του νηπιαγωγείου Αιανής με παιχνίδια, βιβλία και ό,τι άλλο χρειάζεται. «Θα το εξοπλίσουμε με όσα χρειάζονται, σύμφωνα με όσα μας μετέφεραν οι νηπιαγωγοί, για να μπορέσουμε να κρατήσουμε τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας στο χωριό».
Η προσφορά του, όμως, δεν σταματά εδώ. Τα έσοδα από το πρώτο του βιβλίο διατέθηκαν για την αγορά καρδιογράφου και σύγχρονου μετρητή πίεσης για το Αγροτικό Ιατρείο Αιανής, ενώ τα έσοδα από το δεύτερο διατέθηκαν για την αγορά εκτυπωτών για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο της περιοχής. «Παίρνω από αυτόν τον τόπο και τους ανθρώπους του, την αγάπη τους και την επιστρέφω. Δεν κρατάμε τίποτα για εμάς» λέει, αποδεικνύοντας πως η ποίηση μπορεί να είναι όχι μόνο μια προσωπική έκφραση, αλλά και ένα μέσο προσφοράς και στήριξης της τοπικής κοινωνίας.
Η παρουσίαση του νέου βιβλίου του Μιχάλη Μανδραβέλη, «Σπίτια χωρίς κλειδαριές», θα πραγματοποιηθεί αύριο στις 18:30 στην Αίθουσα Τέχνης στην Αιανή Κοζάνης. Στην εκδήλωση, εκτός από τον συγγραφέα, θα μιλήσουν η κα Βιολλέτα Μπούσιου (συγγραφέας, εκπαιδευτικός, δικηγόρος) και η κα Αγγελική Τανίδου (συγγραφέας, εκπαιδευτικός).
Το ζητούμενο για τον ίδιο δεν είναι μόνο η παρουσίαση και η συζήτηση, αλλά και η ακρόαση των ποιημάτων του. Όπως ο ίδιος τονίζει, «είναι απίστευτο και μαγικό το συναίσθημα να ακούς την απαγγελία από κάτι που πήρες μια μέρα το στυλό και το έγραψες». Μετά τη συζήτηση, είκοσι κοπέλες θα απαγγείλουν τα ποιήματα του συγγραφέα, συνοδευόμενες από μουσική υπόκρουση, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα γεμάτη συναίσθημα και νοσταλγία.
Θένια Βασιλειάδου – www.xronos-kozanis.gr
