Της Ευαγγελίας Αβραάμ, Ψυχολόγου-Ψυχοθεραπεύτριας ([email protected])
Οι άνθρωποι σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας σπαταλάμε ώρες ατέλειωτες προσπαθώντας να κατανοήσουμε ή να ερμηνεύσουμε τις συμπεριφορές των σημαντικών ή των λιγότερο σημαντικών ανθρώπων της ζωής μας. Μέσα από την δική μας οπτική, γνώση ή εμπειρία, προσπαθούμε να δώσουμε εξηγήσεις για ποιο λόγο οι άλλοι φέρονται μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο, ο οποίος πολλές φορές, στην αλληλεπίδραση μαζί μας μπορεί να μας συγχύζει, να μας πληγώνει, να μας προσβάλει.
Σαφώς είναι πιο εύκολο να παρατηρούμε τους άλλους παρά τον εαυτό μας. Όμως μέσα από αυτή τη διαδικασία ενασχόλησης με τους άλλους χάνουμε το κομμάτι της επαφής με τον εαυτό μας. Άλλωστε η συμπεριφορά των άλλων αποτελεί μόνο το ερέθισμα. Το ποια θα είναι η δική μας αντίδραση, έχει να κάνει με βαθύτερα δικά μας στοιχεία, που με αφορμή τη συμπεριφορά αυτή, έρχονται στην επιφάνεια ζητώντας πιθανά θεραπεία και ερμηνεία όμως όχι σε σχέση με τους άλλους, αλλά εμάς τους ίδιους
Ο δρόμος της αυτογνωσίας στρέφει το βλέμμα μας από τον έξω κόσμο στο μέσα μας κόσμο. Τελικά ποιος είμαι; Είμαι αυτός που μου είπαν οι γονείς μου, οι γύρω μου ή είμαι κάποιος άλλος τελείως διαφορετικός και ξεχωριστός άνθρωπος, απ’ ότι μπορούν οι άλλοι να αντιληφθούν και πολλές φορές ακόμη και εγώ ο ίδιος.
Γιατί είναι αλήθεια πως και οι ίδιοι δεν έχουμε πλήρη και σαφή εικόνα του εαυτούς μας. Κι αυτό μέχρι ένα σημείο είναι φυσιολογικό. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τα πάντα γι’ αυτόν. Συχνά εγκλωβιζόμαστε στην εικόνα που παρουσιάζουμε στους άλλους, εστιάζοντας σε επιφανειακές πλευρές του εαυτού μας και αγνοώντας το ποιοι πραγματικά είμαστε.
Η αυτογνωσία επιτυγχάνεται μέσω της αυτοπαρατήρησης, χρειάζεται να αποστασιοποιηθούμε λίγο από την επιφανειακή εικόνα στην οποία έχουμε εγκλωβιστεί, να ακούσουμε τον εαυτό μας, να τον συντροφεύσουμε, χωρίς διάθεση κριτικής ή διάθεση να του φορτώσουμε κοινωνικούς χαρακτηρισμούς, όπως είσαι νευρικός, τεμπέλης, επιπόλαιος κτλ.
Ο δρόμος της αυτογνωσίας δεν είναι ούτε εύκολος ούτε σύντομος δρόμος. Πολλές φορές μας φέρνει αντιμέτωπους με σκοτεινές μας πλευρές με αυτοαποκαλύψεις και παραδοχές, που πιθανόν μας είναι άγνωστες ή δυσάρεστες. Μας βοηθάει όμως ταυτόχρονα να κάνουμε ειρήνη με τον εαυτό μας, να τον καταλάβουμε και να τον αποδεχτούμε έτσι ακριβώς όπως είναι και όχι έτσι όπως επιδιώκουμε να φαίνεται προς τα έξω.
Μας βοηθάει να ησυχάσουμε και να μην αντιδρούμε σε κάθε ερέθισμα που εισπράττουμε από τους έξω. Μας βοηθάει να μην καθορίζουμε τη προσωπική μας αξία από γνώμη που έχουν οι γύρω για μας. Ούτε να όμως να επιρρίπτουμε ευθύνες στους γύρω προσδίδοντας τους ευθύνη για τη ζωή μας σήμερα.
Με άλλα λόγια η αυτογνωσία στρέφει τον φακό της ζωής μας από τον έξω κόσμο στο μέσα κόσμο. Δεν αγνοεί τη σπουδαιότητα των σχέσεων όμως επηρεάζει αντίστροφα τις σχέσεις, δηλαδή αποδεχόμενοι τον εαυτό μας και κατανοώντας τον, με όλα τα προτερήματα και τις αδυναμίες του, μπορούμε με τον ίδιο τρόπο να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε και τους άλλους πιο εύκολα.
Η ψυχοθεραπεία, μπορεί να αποτελέσει έναν καλό συνοδοιπόρο σ’ αυτό το εσωτερικό μας ταξίδι