Ο Πασχάλης Παναγιώτου γεννήθηκε στα Πριγκηπόνησα στο χωριό Πλάτανος το 1885 στην Πόλη .Ο δίδυμος αδελφός του πέθανε ,μετά την βάπτιση τους .Και η μάνα του πέθανε το 1895.Ορφανός υιοθετήθηκε από έναν μεγαλέμπορο στον Πύργο της Ανατολικής Ρωμυλίας .,ο οποίος δεν είχε παιδιά. Απρόσμενα ο θετός πατέρας έφυγε στην Αμερική και πάλι έμεινε μόνος.Τον πήρε ψυχοπαίδι ο Γρηγόριος Παπαδόπουλος.Μετά 3 χρόνια έφυγε στο Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη. Φοίτησε στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής.
Το 1910 ήρθε στην Κοζάνη ως συνοδεία του Μητροπολίτη ΚοζάνηςΦωτίου. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1913 στις 19 Απριλίου στην Παναγία Κοζάνης και ιερέας στις 21 Απριλίου στον Άγιο Αθανάσιο Κοζάνης. Μαζί με τον Καντιώτη οργάνωσαν τα συσσίτια Εστία Κοζάνης στην κατοχή.
Το μότο του Παπαπασχάλη ήταν : « Όλοι για τον ένα και ο ένας για όλους». Απεδήμησεν το 1958 σχετικά νέος 72 ετών. Στην κηδεία του από τον Άγιο Κωνσταντίνο όλος ο λαός της πόλης τον συνόδευσε στην τελευταία κατοικία του.
Ο Παπαπασχάλης είχε πάντα στην τσέπη καραμελίτσες ,όπως ο ίδιος έλεγε,Και έδινε στα παιδιά που τρέχανε να φιλήσουν το χέρι του μαζί με την ευλογία του, όταν τον συναντούσαν στο δρόμο.
Ήταν υπεύθυνος της μισθοδοσίας των ιερέων στην Μητρόπολη Κοζάνης.Μια μέρα έντρομος διαπίστωσε πως έχασε τα χρήματα, που μόλις παρέλαβε για τα διανείμει .Με πόνο ψυχής το είπε στην παπαδιά.Η παπαδιά ήταν το γένος Μπόκα αδελφός της ο Νίκος Μπόκας δούλευε στην Πρόνοια Κοζάνης. Όταν έφτασε στο Δεσποτικό πριν ακόμη προλάβει να ενημερώσει τον Δέσποτα ,εκείνος του είπε :
- Μήπως έχασες χρήματα;
- Ναι πως το ξέρετε Σεβασμιώτατε .
- Ήρθε κάποιος χριστιανός εδώ και έφερε χρήματα ,δεν πήγε στην αστυνομία, γιατί τα χρήματα μύριζαν βασιλικό .Αυτό τον οδήγησε στο συμπέρασμα πως τα χρήματα ήταν της εκκλησίας.
Καραμελίτσες πήγε στο Πειθαρχείο στον κρατούμενο παππού μου Αντώνη ,όταν συνελήφθη για να μεταχθεί στο Γεντί Κουλέ ως καταδικασθείς εις θάνατον.Τις αναφέρει στην επιστολή του ,όπως μπορείτε να δείτε παρακάτω.
« ,,, Πόσον με συγκίνησες και πόσες αναμνήσεις με έφεραν τα καλά σου λόγια που μέγραψες για τις καραμελίτσες του πειθαρχείου σου ενταύθα ,δεν το ξέχασες .Αλήθεια δεν ξεχνιούνται τέτοιες ώρες ούτε οι καλές ευχές και τα καλά λόγια ,ούτε οι καραμελίτσες.Μικρά πράγματα τα οποία έχουν μεγάλην σημασίαν και τα οποία φέρουν μεγάλην ανακούφισιν.
« Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης ότι αυτοί έστιν η βασιλεία των ουρανών . Ο Κύριος».
Ο Παπαπασχάλης έκανε κάθε Κυριακή λειτουργία στη συνοικία
«Γύφτικα» της Κοζάνης. Συγκεντρωνόταν οι πιστοί κάτω από ένα πλάτανο για τη λειτουργία. Μια Τρίτη ένας ενορίτης πλησίασε τον Παπαπασχάλη διστακτικά .Τον είδε στεναχωρημένο και τον ρώτησε :
– Τι έχεις , παιδί μου ;
– Πάτερ μ’ έκλεψαν του χάλκωμα.
– Μη στεναχωριέσαι , θα το βρούμε.
Την ερχόμενη Κυριακή μόλις μαζευτήκαν όλοι κάτω από τον πλάτανο ρώτησε ο Παπαπασχάλης
- Είστε όλοι εδώ;
- Ναι είμαστι όλ’ι ιδώ ,με μια φωνή.
- Είναι κι αυτός που πήρε το χάλκωμα ;
- Ναι,ναι ιδώ είμι.
- Γρήγορα ,να το δώσεις στον άνθρωπο απ’ το πήρες !
υ.γ. Το όνομα Παπαπασχάλης ηχεί μέσα μου ως ο θρύλος της Κοζάνης ,το 1958 ήμουν 7 χρονών.Οι Κοζανίτες τον αγαπούσαμε πολύ τον Παπαπασχάλη.
Ευχαριστώ τις εγγονές του Αναστασία και Χριστίνα Παναγιώτου για την ιστόρηση γεγονότων της ζωής του Παππού τους.
Η επιστολή του Παπαπασχάλη από το αρχείο του Αντώνη Δ. Τζέλλου
